Jak zwierzęta wydłużają sobie życie

Zwierzęta stosują różne triki pozwalające im się otrzeć o nieśmiertelność. Oto niektóre z nich

Publikacja: 10.06.2011 01:03

Koralowce to najbardziej długowieczne zwierzęta

Koralowce to najbardziej długowieczne zwierzęta

Foto: Corbis

Homary dysponują „podkręconym" DNA, szczury gromadzą się w koloniach, a nietoperze hibernują. W kwestii długowieczności możemy się wiele nauczyć od zwierząt.

Badania opublikowane na łamach „Science" pokazują, że większość gatunków naczelnych, w tym szympansy, starzeją się identycznie jak ludzie. Samice dożywają bardziej sędziwego wieku niż samce, najwyższa śmiertelność przypada na pierwsze miesiące życia i ponownie wzrasta w wieku kilkudziesięciu lat. Ten schemat – tak dla nas naturalny – nie jest jednak powszechny. Zupełnie inaczej funkcjonują gatunki, które dożywają kilkuset lat. Rekordziści wśród zwierząt – koralowce z gatunku Leiopathes glaberrima – osiągają nawet 4000. wiosnę życia.

Generalna zasada mówi, że duży żyje dłużej. I tak wieloryb grenlandzki przeżywa do

200 lat, a mysz – sto razy krócej. Te różnice wynikają z fizjologicznych uwarunkowań takich jak tempo wzrostu i rozwoju czy metabolizm. U muszki owocowej żyjącej zaledwie przez

35 dni badacze z Brown University w USA zdołali podwoić ten okres poprzez modyfikację genu odpowiedzialnego za produkcję wolnych rodników, czyli reaktywnych form tlenu zakłócających procesy metaboliczne, uszkadzających komórki i DNA.

W naturze zwierzęta wydłużają sobie życie w inny sposób.

Spektakularnym tego przykładem są golce, czyli nagie szczury przeżywające 5,3 razy dłużej, niżby na to wskazywały ich niewielkie rozmiary ciała, czyli ponad 20 lat. Ten gatunek mało urodziwego kretoszczura żyje pod ziemią, co – zdaniem badaczy z University of Texas Health Science Centre – pomaga mu wydłużyć życie dzięki mniejszej ekspozycji na promieniowanie UV, które prowokuje powstawanie wolnych rodników. U golców nie wykryto jak dotąd żadnych nowotworów.

Co więcej, zwierzęta te tworzą kolonie na wzór pszczół czy mrówek: mają swoją płodną królową i nierozmnażające się robotnice. To znacznie zwiększa szanse przeżycia, wzmacniając system immunologiczny całej kolonii. Od pierwszych dni jej członkowie są wystawieni na zmasowany atak patogenów, które trenują młodociany układ odpornościowy.

Również nietoperze spędzają większą część życia w ciemności i one też należą do najbardziej długowiecznych stworzeń – osobniki z gatunku Myotis brandti dożywają 41 lat. Badania pokazały, że stoi za tym stan hibernacji, w którym zwierzęta mogą trwać nawet przez sześć lat w ciągu całego życia. Lecz to niejedyna ich broń przeciwko starości. Naukowcy odkryli, że wykorzystując tzw. białka opiekuńcze, nietoperze chronią swoje organizmy przed uszkodzeniami innych białek.

– Białka odgrywają kluczową rolę w niemal każdym procesie komórkowym – podkreśla autor tej teorii dr Asish Chaudhuri z Sam and Ann Barshop Institute for Longevity and Aging Studies.

Swoje białka chronią także homary amerykańskie, które dożywają 100 lat i nawet w zaawansowanym wieku ich organizmy są w stanie odtworzyć utracone kończyny. Naukowcy wiążą ten fenomen z aktywnością telomerazy, enzymu odpowiedzialnego za naprawę DNA. Jego wysokie stężenie występuje m.in. w embrionalnych komórkach macierzystych, ale zaobserwowano je też u homarów, co może tłumaczyć ich długowieczność.

Jeszcze ciekawszy jest przypadek stułbiopława z gatunku Turritopsis dohrnii, któremu cykl życiowy pozwala powrócić do wcześniejszego stadium rozwoju. Normalnie zwierzęta te umierają zaraz po rozmnożeniu, jednak ten gatunek przechodzi przemianę w polip, dając początek nowej kolonii.

Wieczną młodość utrzymują również koralowce, które żyją w koloniach i słyną z niezwykle powolnego wzrostu.

Homary dysponują „podkręconym" DNA, szczury gromadzą się w koloniach, a nietoperze hibernują. W kwestii długowieczności możemy się wiele nauczyć od zwierząt.

Badania opublikowane na łamach „Science" pokazują, że większość gatunków naczelnych, w tym szympansy, starzeją się identycznie jak ludzie. Samice dożywają bardziej sędziwego wieku niż samce, najwyższa śmiertelność przypada na pierwsze miesiące życia i ponownie wzrasta w wieku kilkudziesięciu lat. Ten schemat – tak dla nas naturalny – nie jest jednak powszechny. Zupełnie inaczej funkcjonują gatunki, które dożywają kilkuset lat. Rekordziści wśród zwierząt – koralowce z gatunku Leiopathes glaberrima – osiągają nawet 4000. wiosnę życia.

Pozostało 82% artykułu
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację