Hobbit nie był odrębnym gatunkiem, lecz kaleką

Bardzo niska kobieta, której skamieniały szkielet sprzed 18 tysięcy lat odkryto na indonezyjskiej wyspie Flores, nie była przedstawicielką odrębnego gatunku człowieka, lecz skarłowaciałą istotą cierpiącą na dotkliwy niedobór jodu w organizmie

Aktualizacja: 06.03.2008 00:12 Publikacja: 05.03.2008 19:11

Tak wyglądała 30-letnia kobieta, która żyła na wyspie Flores w epoce kamienia

Tak wyglądała 30-letnia kobieta, która żyła na wyspie Flores w epoce kamienia

Foto: AFP

Jej archaiczny wygląd i mały wzrost wynikają z długotrwałego niedoboru jodu. Z tego powodu człowiek ten cierpiał na tak zwany kretynizm endemiczny.

Z taką tezą wystąpili badacze z australijskich uniwersytetów w Melbourne i Crawley: Peter Obendorf, Ben Kefford oraz Charles Oxnard. Ich zdaniem skamieniałe szczątki Homo floresiensis noszą ślady charakterystyczne dla ludzi żyjących długo bez dostatecznej ilości jodu w pożywieniu i wodzie – jest to charakterystyczne dla wielu społeczeństw z krajów Trzeciego Świata.

Matki cierpiące na niedobór jodu wydają na świat upośledzone potomstwo. Jednym z objawów braku jodu jest rozrost wola.

W skrajnych przypadkach dochodzi do zahamowania wzrostu ciała i mózgu, co z kolei powoduje upośledzenie umysłowe. Taki człowiek jest „karłowatym kretynem”, który zazwyczaj nie przekracza metra wysokości.

18tys. lat upłynęło od chwili śmierci dziwnej postaci z indonezyjskiej wyspy. Trwa spór o to, czy należała do Homo sapiens

Właśnie za takiego osobnika uważają australijscy naukowcy prehistorycznego Homo floresiensis (ma on również przezwisko Hobbit na wzór małych ludzi z epopei Tolkiena „Władca pierścieni”). Była to kobieta wzrostu jednego metra zmarła w wieku 30 lat. Dla porównania – Pigmeje afrykańscy mierzą do 150 cm, a ludzie z plemion zamieszkujących Andamany (wyspy na Oceanie Indyjskim) osiągają 135 cm. Szczątki z Flores zbadali ponownie austalijscy naukowcy i znaleźli liczne anatomiczne wskazówki syndromu „karłowatego kretyna”. Doszli do przekonania, że skamieniałości nie należą do odrębnego gatunku, lecz do przedstawiciela Homo sapiens zajmującego się łowiectwem i zbieractwem, w którego pożywieniu drastycznie brakowało jodu.

– Niemal wszyscy, którzy do tej pory badali te szczątki, spoglądali na nie pod kątem ewolucji. Natomiast my uważamy, że mamy tu do czynienia z problemem środowiskowym – powiedział prof. Charles Oxnard. Miejscowe legendy wspominają o małych włochatych przodkach zwanych Ebu Gogo. Żyli oni w jaskiniach, mieli problemy z wysławianiem się i kradli z ogródków owoce i warzywa. – Pasuje to jak ulał do kretynizmu endemicznego – podkreśla prof. Peter Obendorf.

Homo floresiensis (prawie kompletny szkielet kobiety) od chwili odkrycia wzbudza kontrowersje wśród badaczy. Początkowo większość z nich uznała go za wymarły gatunek człowieka wyróżniający się drobną budową ciała i niewielkim mózgiem.

Jest faktem, że podobni ludzie żyli na wyspie Flores jeszcze co najmniej 12 tys. lat temu, zatem Homo floresiensis był przez jakiś czas obok Homo sapiens drugim gatunkiem ludzkim zamieszkującym Ziemię. W jaskini wapiennej Liang Bua, gdzie znaleziono szkielet, znajdowały się także szczątki sześciu innych osób o podobnym wyglądzie, a także kamienne narzędzia sprzed 92 – 12 tys. lat.

Niektórzy uczeni, nie zaprzeczając tym faktom, interpretują je zgoła inaczej. Uważają mianowicie, że jest to jak najbardziej przedstawiciel Homo sapiens, ale skarlały. Na wyspach w szczególnych okolicznościach może występować niedobór pożywienia, wtedy istniejące tam gatunki przystosowują się do gorszych warunków zmniejszeniem rozmiarów ciała.

Tak było z mamutami, które – skarłowaciałe – wegetowały jeszcze kilka tysięcy lat temu na wyspach u północnych wybrzeży Syberii. Podobnie mogło być z Hobbitem. Tym bardziej że Flores cieszy się sławą zaginionego świata, gdzie gatunki dawno wymarłe w innych częściach globu żyły jeszcze stosunkowo niedawno lub żyją nadal, przybrawszy formy skarlałe.

Nauka
Najkrótszy dzień i najdłuższa noc w 2024 roku. Kiedy wypada przesilenie zimowe?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Pełnia Księżyca w grudniu. Zimny Księżyc będzie wyjątkowy, bo trwa wielkie przesilenie księżycowe
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku