Dłuższa historia żółwiej skorupy

Znalezisko ujawnia nowe szczegóły dotyczące ewolucji żółwi.

Wiekowa skamielina spoczywała w morskim osadzie. Jest w bardzo dobrym stanie. Dzięki temu zdradziła naukowcom wiele sekretów na temat historii tych zwierząt. A zwłaszcza to, w jaki sposób stały się posiadaczami charakterystycznej skorupy. O odkryciu donosi dzisiejsze wydanie „Nature”.Szczątki odkopano w południowo-zachodnich Chinach. Należały do gatunku Odontochelys semitestacea. Swoją nazwę zawdzięcza on temu, że miał zęby (współczesne żółwie mają ostre rogowe listwy) i był tylko częściowo opancerzony.

– To pierwszy odnaleziony osobnik z niekompletną skorupą – podkreśla Olivier Rieppel z The Field Museum of Chicago, który badał znalezisko.W skład zespołu weszli też naukowcy kanadyjscy i chińscy. Na jego czele stał Chun Li z Chińskiej Akademii Nauk.

Odkrycie potwierdza tezę, że grzbietowa część pancerza powstała w wyniku przekształcenia żeber i kręgosłupa, a nie ze skóry. Ale też sugeruje, że pierwsze żółwie żyły raczej w wodzie niż na lądzie. Inny z wniosków to ten, że historia istnienia żółwia na Ziemi jest nawet o kilkanaście milionów lat dłuższa, niż sądzono.

Znane naukowcom do tej pory najstarsze żółwie skamieniałości należały do Proganochelys quenstedti.

Zostały odnalezione w Niemczech, a ich wiek oszacowano na 204 – 206 mln lat. Zwierzęta te na szyi i ogonie miały kolce. Co ważne, były w pełni pokryte skorupą. Fakt ten utrudniał naukowcom zdobycie informacji, w jaki sposób się ona formowała. – Skorupa jest ewolucyjną innowacją – tłumaczy Rieppel. – Aby poznać sekret jej powstania, trzeba było ogniwa przejściowego.

[wyimek]Swoją nazwę przodek żółwia zawdzięcza temu, że miał zęby i był tylko częściowo pokryty skorupą[/wyimek]

Okazał się nim Odontochelys semitestacea, który był pokryty skorupą tylko w części. Niekompletny był jej grzebietowy fragment, tzw. karapaks. Zwierzę miało za to w pełni rozwinięty plastron, który stanowi dolną brzuszną część pancerza. Posiadają go również współczesne żółwie. To on się uformował w pierwszej kolejności.

Te dwie cechy, zdaniem odkrywców, dowodzą, że Odontochelys żył w wodzie. Plastron działał bowiem niczym tarcza obronna przed drapieżnikami, które mogły zaatakować od spodu. – Gady żyjące na lądzie mają swoje podbrzusza blisko ziemi. Nie są więc z tej strony narażone na niebezpieczeństwo – tłumaczy Rieppel.

Udało się także ustalić, że ciało Odontochelysa nie było pokryte pancerzami kostnymi utworzonymi z płytek, wytworów skóry. Podobną warstwę ochronną nosiły dawniej dinozaury, dzisiaj krokodyle. Wśród uczonych istniała teoria, że posiadali ją również przodkowie żółwia. To z niej miała powstać skorupa. Znalezisko temu zaprzeczyło.

Międzynarodowy zespół naukowców może już wkrótce mile zaskoczy jeszcze innym, interesującym odkryciem. Podobno w tych samych skałach, w których uczeni odnaleźli najstarszą żółwią skamielinę, odkryli również szczątki innych morskich gadów.