Jak zdobyć władzę, siłę i pozycję. Mowa ciała

Tę scenę dobrze znamy z ekranu: filmowy twardziel opiera się pięściami na biurku i wykrzykuje swoje racje. Nikt mu się nie sprzeciwia. Nikt nie kwestionuje jego słów. Jest przywódcą.

Teraz naukowcy potwierdzają – to zjawisko ma głębokie uzasadnienie w psychice i gospodarce hormonalnej człowieka. Osoby przyjmujące pozycję dominującą rzeczywiście czują się silniejsze i są bardziej skłonne do podejmowania ryzyka. Ich organizm przygotowuje się do walki. Samoczynnie wzrasta poziom testosteronu, spada poziom kortyzolu.

[srodtytul]Nogi na stół[/srodtytul]

– Taka poza sprawia, że jesteś silniejszy – podkreśla Amy C. J. Cuddy, psycholog społeczna z Harvard Business School, która przeprowadziła szczegółowe badania z udziałem 42 ochotników. To działa również w drugą stronę – osoby przyjmujące pozycję obronną – siedzące skulone, ze skrzyżowanymi nogami, są mniej skłonne do podejmowania ryzyka i bardziej zestresowane.

Naukowcy zaczęli eksperyment od... oszustwa. Ochotnikom powiedziano, że będą brać udział w testach rozmieszczenia elektrod do EKG. Chodziło o to, aby świadomi prawdziwego przedmiotu badania ludzie nie wpływali na wyniki i nie fałszowali odpowiedzi.

Następnie poproszono część z nich o przyjęcie „pozycji siły”. Jakie to pozycje? Pierwsza: położyć nogi na biurku, ręce spleść za głową. Druga – stanąć przed biurkiem i oprzeć się dłońmi o blat. Wystarczyło po minucie na każdą. Badanym pobrano próbki śliny przed ćwiczeniem i po nim w celu pomiaru poziomu hormonów.

Druga grupa miała przyjąć pozycje obronne – siedzenie na krześle z dłońmi na udach oraz stanie ze skrzyżowanymi ramionami.

Wyniki pomiarów bardzo wyraźnie wskazywały na zmiany w poziomie hormonów decydujących o zachowaniu. Pozycja siły powodowała wzrost aż o 25 proc. stężenia testosteronu (odpowiada m.in. za agresję, odwagę, pewność siebie i skłonność do ryzyka) – i to zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Jednocześnie spadał poziom hormonu stresu – kortyzolu – o 19 proc.

U osób w drugiej grupie sytuacja była odwrotna. Dwie minuty ćwiczenia wywołały obniżenie poziomu testosteronu o 10 proc. i wzrost kortyzolu o 17 proc.

Jak to się przekłada na zachowanie? W hazardowej grze na pieniądze 86 proc. osób z grupy „siły” było skłonnych zaryzykować, podczas gdy z drugiej grupy – tylko 60 proc.

[srodtytul]Chowają się słabi[/srodtytul]

„Te pozy ciała są głęboko uzasadnione mechanizmem ewolucji i selekcją alfa – osobnika przewodzącego stadu” – piszą naukowcy z Harvard Business School na łamach „Psychological Science”.

– Układy ciała wykorzystane w tym eksperymencie są powiązane z pozami osobników dominujących w świecie zwierząt – tłumaczy Amy Cuddy. – Albo chcesz być duży, bo jesteś szefem, albo chcesz się schować i osłonić najważniejsze organy, bo jesteś słaby. A tu mamy dowód, że wystarczy tak minimalna manipulacja, aby zmienić fizjologię i psychologię człowieka.

Badacze znają też inne triki podnoszące pewność siebie. Jednym z nich, ale działającym tylko u mężczyzn, jest zwykłe zaciskanie pięści. Zdaniem Thomasa Schuberta z Uniwersytetu Lizbońskiego (badania tego zjawiska opublikował „Personality and Social Psychology Bulletin” w 2004 roku) wynika to z faktu, że mężczyźni łączą władzę z fizyczną siłą.

Inny sposób na zmianę zachowania to wymuszenie uśmiechu. Test wykonany przez badaczy z uniwersytetów Colorado i Chicago wskazuje, że może to np. zmniejszyć uprzedzenia rasowe. Najbardziej zaskakujące jest to, że uśmiech „wymuszano” w tym badaniu, każąc ochotnikom... trzymać ołówek w zębach.

[srodtytul]Śmiech do szczęścia[/srodtytul]

– Wiemy, że wyraz twarzy odpowiada temu, co się czuje. Ale to działa w obie strony – mówi Cuddy. Jeżeli będziesz się uśmiechał wystarczająco długo, poczujesz się szczęśliwy. Opierając się na tych testach, dowiedliśmy, że układ ciała może wpływać na neuroendokrynologię.