W Ptaszkowej – niewielkiej wsi położonej kilkanaście kilometrów od Nowego Sącza, zarazem jednej z najstarszych miejscowości na tym terenie – kilka lat temu dokonano sensacyjnego odkrycia. Niekompletna późnogotycka płaskorzeźba, która kiedyś umieszczona była w niszy na zewnętrznej ścianie prezbiterium, okazała się… dziełem samego Wita Stwosza.
Efekt badań podjętych w czasie prac konserwatorskich w 2002 r. przeszedł najśmielsze oczekiwania. Po zdjęciu pochodzących z różnych okresów warstw farby i zaprawy, które deformowały relief, choć – paradoksalnie – stanowiły też pewnego rodzaju ochronę przed czynnikami zewnętrznymi, udało się odsłonić oryginalną, wykonaną z lipowego drewna płaskorzeźbę.Przedstawia ona modlitwę Chrystusa w Ogrójcu. W centrum znajduje się postać klęczącego na skale Chrystusa, u jego stóp – dwaj śpiący uczniowie: św. Jan i św. Piotr (z mieczem). W fantazyjnie udrapowanych fałdach płaszcza św. Jana, powyżej jego dłoni, dostrzec można sygnaturę autora. To odkrycie skłoniło naukowców do dalszych poszukiwań i analiz porównawczych, które potwierdziły, że autorem płaskorzeźby jest Wit Stwosz. Dzięki takim studiom udało się też ustalić wiek dzieła – zbieżności stylistyczne z innymi pracami artysty (z krakowskim „Ogrójcem” i norymberskim epitafium Pawła Volckamera) pozwalają datować „Modlitwę w Ogrójcu” na lata 90. XV w.
Płaskorzeźba ze względu na swoją wyjątkową rangę i wartość obecnie eksponowana jest w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu. „Modlitwa w Ogrójcu” to dzieło wyjątkowe: twarz Chrystusa wyraża cierpienie i ból, a charakterystyczne drapowanie szat sprawia, że cała kompozycja jest bardzo dynamiczna. Na przykładzie tej pracy Stwosza widać, jaki zwrot w sposobie przedstawiania postaci dokonał się w sztuce późnego gotyku. Porównania z innymi podobnymi płaskorzeźbami sugerują, że „Modlitwa w Ogrójcu” nie jest kompletna. Chodzi nie tylko o poważne uszkodzenia i ubytki, które częściowo udało się konserwatorom uzupełnić, ale o brak... kilku figur. Zwykle bowiem w kompozycjach Stwosza poświęconych temu tematowi pojawiają się też m.in. anioł, który trzyma kielich, do którego zwraca się Chrystus, św. Jakub, a także Judasz z grupą siepaczy.
Drewniany kościół w Ptaszkowej ma szczęście do odkryć. Odnaleziona przed laty w miejscowej kapliczce rzeźba Matki Boskiej ze słonecznikiem to jeden z najstarszych i najcenniejszych zabytków w kościele. Figura została wykonana ok. 1420 r. i reprezentuje tzw. styl pięknych Madonn. Matka Boska przytula Dzieciątko, opierając je na biodrze. W ręku trzyma złoty słonecznik – symbol pobożności, choć, zdaniem specjalistów, pierwotnie w rękach Maryi było berło, a słonecznik to późniejszy dodatek.
Drewniany kościół w Ptaszkowej został wzniesiony pod koniec XVI wieku, później był wielokrotnie przebudowywany. Do najcenniejszych elementów jego wyposażenia, poza wymienionymi już, należy słynący łaskami wizerunek Matki Boskiej Radosnej z 1734 r.
