Kto był kim w sprawie tajnego agenta „Bolka”

W publikacji historyków IPN o kontaktach byłego prezydenta z SB pojawia się kilkadziesiąt nazwisk – oficerów, polityków, agentów, robotników. Oto najważniejsze z nich

Aktualizacja: 20.06.2008 04:58 Publikacja: 19.06.2008 04:35

Lech Wałęsa, były prezydent RP

Lech Wałęsa, były prezydent RP

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Aftyka Marek

– starszy szeregowy, młodszy inspektor Wydziału III A KW MO w Gdańsku – 28 XI 1980 r. sporządził notatkę dotyczącą Lecha Wałęsy w „Arkuszu ewidencyjnym osoby podlegającej internowaniu”. „W latach 1970 – 1972 wymieniony jako TW ps. Bolek przekazał nam szereg cennych informacji dot. destrukcyjnej działalności niektórych pracowników”. Notatka zawiera adnotację, że „Bolek” otrzymał ponad 13 tys. zł.

Bollin Krzysztof

– porucznik UOP delegatury w Gdańsku. W 1991 roku odnalazł ponad 20 donosów TW „Bolka”. Na żądanie Wydziału Studiów MSWiA wraz z Adamem Hodyszem wysłał dokumenty dotyczące współpracy Lecha Wałęsy z SB. Na podstawie m.in. tych dokumentów Antoni Macierewicz umieścił nazwisko Wałęsy na liście agentów.

Borusewicz Bogdan

– marszałek Senatu. Działacz opozycji od lat 60. Członek Komitetu Obrony Robotników. W latach 1977 – 1978 współorganizował Wolne Związki Zawodowe, brał udział w przygotowaniu strajku w Stoczni Gdańskiej. Jedna z osób, które wiedziały, że oficer SB Adam Hodysz współpracował z opozycją.

Chrzanowski Wiesław

– marszałek Sejmu w 1992 r. Najważniejsze obok Lecha Wałęsy nazwisko agenta na tzw. liście Macierewicza.

Ciastoń Władysław

– generał SB. Jeden z podejrzewanych o kierowanie zabójstwem ks. Jerzego Popiełuszki. W 1980 r. sporządził informację dotyczącą przygotowań do I Zjazdu „Solidarności”. W dokumencie tym twierdził, że planowane jest skompromitowanie Wałęsy przez ujawnienie, że był współpracownikiem SB.

Czempiński Gromosław

– były szef UOP. Jeden z uczestników akcji wyprowadzania dokumentów dotyczących TW „Bolka” z archiwum UOP. Wedle notatki służbowej szefa MSW Andrzeja Milczanowskiego z 4 stycznia 1994 r: „W dniu dzisiejszym, po otrzymaniu dyspozycji Pana Prezydenta Lecha Wałęsy, udałem się w godzinach wieczornych wraz z Szefem UOP p. Ministrem Gromosławem Czempińskim do Belwederu, po odbiór całości dokumentów dotyczących osoby P. Prezydenta L. Wałęsy, a wypożyczonych Mu w dniu 28 września 1993 r. Pan Prezydent Lech Wałęsa przyjął w Belwederze mnie i Pana Ministra Czempińskiego, po czym osobiście przekazał nam paczkę z dokumentami opakowaną w brązowy papier (…) P. Minister Gromosław Czempiński w mojej obecności paczkę z dokumentami opieczętował okrągłą pieczęcią o treści „Szef Urzędu Ochrony Państwa” i włożył do sejfu w swoim gabinecie, celem przechowywania. Andrzej Milczanowski”. Potem stwierdzono, że wśród dokumentów nie ma wszystkich, które zostały przekazane do Belwederu. Czempiński uważa, że dokumenty na temat TW „Bolka” zostały spreparowane.

Fonfara Wiktor

– był szef zarządu śledczego UOP. Jedna z osób, która w 1992 r. zawiozła Lechowi Wałęsie dokumenty dotyczące TW „Bolka”. Było to6 lub 7 czerwca 1992 r. Tak o sprawie wypożyczenia dokumentów, a następnie ich zwrotu pisał w notatce służbowej: „Polecenie dostarczenia ich Prezydentowi otrzymał ówczesny Szef UOP Jerzy Konieczny oraz ja. Materiały osobiście zawieźliśmy Prezydentowi, który pokwitował ich odbiór na odwrocie protokołu zawierającego szczegółowy spis ich zawartości. Paczka z dokumentami dotyczącymi TW »Bolka« wróciła do MSW 22 września 1992 r. Na pierwszy rzut oka było widać, że dokumenty zostały zdekompletowane. Zniknęły najważniejsze dokumenty dotyczące sprawy: oryginał karty ewidencyjnej Lecha Wałęsy, kopie doniesienia i pokwitowań tego TW, a także inne dokumenty wskazujące, że »Bolkiem« był urzędujący prezydent”.

Frączkowski Jerzy

– były szef Inspektoratu 2. i Wydziału Studiów i Analiz SB. W 1990 r. wyniósł z siedziby UOP tzw. jackety, czyli zmikrofilmowane teczki czołowych postaci gdańskiej opozycji. Część tych dokumentów dotyczyła Lecha Wałesy. 5 marca 1993 roku do jego mieszkania wkroczył UOP pod pozorem poszukiwania materiałów promieniotwórczych. Mikrofilmy zabezpieczono, jednak nigdy nie trafiły one do prokuratury, która prowadziła śledztwo. W konwoju GROM zostały przewiezione do Warszawy do Kancelarii Prezydenta. Nie wiadomo, co się z nimi stało.

Graczyk Edward

– kapitan Służby Bezpieczeństwa. Oficer, który miał zwerbować Lecha Wałęsę.

Gwiazda Andrzej

– działacz opozycji niepodległościowej oraz Wolnych Związków Zawodowych. Od lat wraz z żoną Joanną utrzymują, że Wałęsa jeszcze jako członek WZZ na spotkaniu u nich w mieszkaniu przyznał się do współpracy z SB.

Hall Aleksander

– członek opozycji niepodległościowej. Współtwórca Ruchu Młodej Polski. To właśnie z nim nawiązał kontakt Adam Hodysz z SB.

Hodysz Adam

– były oficer SB i UOP. Z własnej woli podjął współpracę z opozycją niepodległościową. Zdekonspirowany spędził kilka lat w więzieniu. W latach 1990 – 1993 był szefem delegatury UOP w Gdańsku. W 1992 roku przesłał dokumenty dotyczące TW „Bolka” do Antoniego Macierewicza. W 1993 roku został zdymisjonowany przez Andrzeja Milczanowskiego.

Kapkowski Andrzej

– były szef UOP. W 1996 roku zwrócił się do Lecha Wałęsy o zwrot brakujących akt udostępnionych mu przez Milczanowskiego i Koniecznego. Kiedy nie otrzymał odpowiedzi na swoje żądanie, powiadomił prokuraturę.

Konieczny Jerzy

– były szef UOP. Na polecenie swego przełożonego Andrzeja Milczanowskiego przejął od Piotra Naimskiego dokumenty dotyczące agenturalnej przeszłości Lecha Wałęsy. Zostały przewiezione do prezydenta Wałęsy.

Lenarciak Henryk

– stoczniowiec. Uczestnik wydarzeń w Gdańsku w 1970 roku. W 1971 r. wystąpił z inicjatywą budowy pomnika poległych stoczniowców. Miał być jedną z osób, na którą miał donosić Lech Wałęsa. W 2006 roku na kilka tygodni przed śmiercią w wypadku tramwajowym udzielił wypowiedzi Grzegorzowi Braunowi, reżyserowi filmu „Plusy dodatnie, plusy ujemne”. Twierdził, że TW „Bolek” to Lech Wałęsa.

Macierewicz Antoni

– działacz opozycji. W 1992 r. był ministrem spraw wewnętrznych. Realizując uchwałę Sejmu, ujawnił listę agentów, na której znalazł się Lech Wałęsa.

Milczanowski Andrzej

– współpracownik KOR. Były szef UOP i minister spraw wewnętrznych. Pod jego nadzorem przejęto dokumenty dotyczące domniemanej współpracy Wałęsy z SB.

Mitrochin Wasilij

– agent sowiecki zbiegły na Zachód. W jego książce znalazł się fragment mówiący, że służby rosyjskie dysponują dokumentami na temat współpracy Lecha Wałęsy ze Służbą Bezpieczeństwa.

Naimski Piotr

– działacz opozycji demokratycznej. Były szef UOP. Razem z Antonim Macierewiczem realizował uchwałę Sejmu o ujawnieniu współpracowników Służby Bezpieczeństwa. Z jego gabinetu ekipa Milczanowskiego i Koniecznego zabrała dokumenty dotyczące TW „Bolka”. Na jego żądanie sporządzono protokół, dzięki któremu można było potem stwierdzić, że część dokumentów, które przekazano do kancelarii prezydenta Lecha Wałęsy zniknęła.

Olszewski Jan

– adwokat, działacz opozycji demokratycznej. W 1992 r. został odwołany ze stanowiska premiera. Stało się to po tym, jak Antoni Macierewicz ujawnił listę agentów. Były przewodniczący Komisji Weryfikacyjnej WSI.

Siemiątkowski Zbigniew

– polityk SLD, były minister spraw wewnętrznych. Na polecenie Aleksandra Kwaśniewskiego w 1996 roku zbadał dokumenty zwrócone przez Lecha Wałęsę. Stwierdził, że są one wybrakowane.

Szyler Józef

– jeden z uczestników wydarzeń w grudniu 1970 roku. Osoba, na którą miał donosić Lech Wałęsa

Walentynowicz Anna

– działaczka WZZ. Od wielu lat utrzymuje, że Lech Wałęsa to TW „Bolek”.

Wyszkowski Krzysztof

– działacz WZZ. Od lat skonfliktowany z Lechem Wałęsą. Oskarża byłego prezydenta o współpracę agenturalną.

Żabicki Henryk

– były szef delegatury Urzędu Ochrony Państwa w Gdańsku. Jako oficer Służby Bezpieczeństwa inwigilował Lecha Wałęsę. Potem został jego bliskim współpracownikiem. W 1993 roku objął stanowisko po Adamie Hodyszu.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autora: c.gmyz@rp.pl

Aftyka Marek

– starszy szeregowy, młodszy inspektor Wydziału III A KW MO w Gdańsku – 28 XI 1980 r. sporządził notatkę dotyczącą Lecha Wałęsy w „Arkuszu ewidencyjnym osoby podlegającej internowaniu”. „W latach 1970 – 1972 wymieniony jako TW ps. Bolek przekazał nam szereg cennych informacji dot. destrukcyjnej działalności niektórych pracowników”. Notatka zawiera adnotację, że „Bolek” otrzymał ponad 13 tys. zł.

Pozostało 95% artykułu
Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo