Reklama

Kogo zamordowano na zamku

Na rzeszowskim cmentarzu IPN odnalazł szczątki trzech działaczy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Przed egzekucją oprawcy znęcali się nad nimi.

Aktualizacja: 09.09.2015 10:37 Publikacja: 08.09.2015 21:00

Kogo zamordowano na zamku

Foto: 123RF

W zbiorowej mogile najprawdopodobniej znaleziono ciała: Władysława Koby ps. Marcin Gruda, Leopolda Rząsy oraz Marcina Zygi ps. Szymon. Byli żołnierzami Armii Krajowej, a po wojnie działali w Zrzeszeniu WiN.

Ekshumacji na cmentarzu przy ul. Podkarpackiej dokonali naukowcy Instytutu Pamięci Narodowej, z zespołu, który poszukuje miejsc tajnych pochówków żołnierzy podziemia niepodległościowego. Kieruje nim prof. Krzysztof Szwagrzyk.

– Szczątki były skrępowane kablem i drutem, czaszki miały przestrzeliny – opisuje prok. Grzegorz Malisiewicz, szef pionu śledczego rzeszowskiego oddziału IPN.

Ze szczątków będą pobrane materiały do badań DNA, które pozwolą na ich identyfikację.

IPN od kilku miesięcy prowadzi śledztwo, które ma ustalić okoliczności śmierci wspomnianych trzech żołnierzy. – Dotyczy ono dokonania zbrodni komunistycznej, będziemy badali m.in. przebieg procesu – dodaje prokurator.

Koba, Rząsa i Zygo zostali skazani 21 października 1948 r. przez Wojskowy Sąd Rejonowy na karę śmierci. Wykonano ją w styczniu następnego roku w więzieniu na zamku Lubomirskich w Rzeszowie.

Miejsce pochówku rodziny znały dzięki informacji od strażnika więziennego Kazimierza Werelusza. Do czasu ekshumacji nie było jednak pewności, czy we wskazanym miejscu znajdują się zwłoki.

Reklama
Reklama

Równolegle zespół prof. Szwagrzyka przeszukuje teren zamku. W czasie wojny Niemcy więzili tam działaczy społecznych. Od września 1944 r. miejsce to wykorzystywały sowieckie i polskie komunistyczne służby bezpieczeństwa.

Według IPN w latach 1944–1956 zostało tam zamordowanych lub zmarło z różnych przyczyn co najmniej 414 osób. Połowę ofiar stanowili żołnierze UPA/OUN i ich współpracownicy, 40 proc. – żołnierze lub cywilni współpracownicy powojennego podziemia niepodległościowego, reszta to pospolici przestępcy oraz folksdojcze. W latach 1988–1994 w bastionie południowo-wschodnim zamku znaleziono szkielety trzech osób.

To kolejne w ostatnich dniach ważne odkrycie IPN. W poprzednim tygodniu naukowcy z zespołu prof. Szwagrzyka ekshumowali na cmentarzu w Tarnowie szczątki mężczyzny. Najprawdopodobniej znaleźli miejsce pochówku Antoniego Trzepla ps. Krakus, żołnierza AK i Zrzeszenia WiN.

23 czerwca 1945 r. Trzepla wraz za współtowarzyszami napadł na urząd skarbowy w Brzesku, rekwirując 2,5 mln zł. Pieniądze przekazali wojewódzkim strukturom PSL. UB aresztowała „Krakusa" na początku 1948 r. Został skazany na trzykrotną karę śmierci.

Policja
Nietykalna sierżant „Doris”. Drugie życie tajnej policjantki
Kraj
Walka o wolność na różnych frontach
informacja „Życia Warszawy”
Biletów na WKD nie kupimy przez aplikację. Przewoźnik rozwiązał umowę z mPay
Kraj
„Rzecz w tym”: Czy Polska może stać się suwerenna żywnościowo?
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Warszawa
Warszawski PiS łączy siły z organizacjami pozarządowymi. Wypracują wspólny program?
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama