Wizy wydano, informatycy nie przyjechali. Kolejna afera wizowa?

Od kilku tygodni trwa wewnętrzna kontrola Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu w firmach informatycznych, które w latach 2020-2023 skorzystały z programu Poland. Business Harbour (PBH). Był to flagowy program wizowy rządu Mateusza Morawieckiego dla biznesu – informatyków i firm IT z Białorusi, którzy przez ponad trzy lata mogli przyjeżdżać do Polski wraz z całymi rodzinami dzięki specjalnym wizom. Program w 2021 r. został rozszerzony na Gruzję, Rosję, Ukrainę, Mołdawię i Armenię a od września 2022 r. objęto nimi firmy z branż strategicznych z całego świata. Pod koniec stycznia tego roku program Poland. Business Harbour MSZ ogłosił, że program został zawieszony „do czasu przyjęcia rozwiązań gwarantujących właściwą weryfikację firm i cudzoziemców będących jego beneficjentami”. Jak ujawniła w listopadzie 2023 r. „Rzeczpospolita” był to program widmo. Nikt bowiem nie interesował się co stało się z pracownikami, którym wydano specjalne wizy do Polski. Ilość wydanych wiz jest bowiem dziesięciokrotnie mniejsza niż cudzoziemców, którzy przyjechali do Polski.

Czytaj więcej

Polityka

80 tysięcy specjalistów IT ze Wschodu dostało polskie wizy i zniknęło

Nie wiadomo, gdzie jest 80 tys. specjalistów IT ze Wschodu, którzy dostali wizy na pracę w Polsce.

Oszałamiający rozmach w liczbie wydanych wiz

Okazuje się, że tylko obywatelom Białorusi Polska wydała aż 93 tys. 046 wiz PBH – wynika z odpowiedzi MSZ dla „Rz”. Szkopuł w tym, że do Polski od 2020 r. wjechało zaledwie ok. 15 tys. cudzoziemców posiadających wizę PBH wszystkich narodowości – podaje nam Komenda Główna Straży Granicznej. W w ubiegłym roku na wizie PBH polską granicę przekroczyło 2184 Białorusinów, 110 Rosjan, 12 Gruzinów oraz 114 cudzoziemców z pozostałych państw (m.in. i Indii, Iranu, Korei, Japonii, Azerbejdżanu).

Sprawę bada również sejmowa komisja śledcza ds. afery wizowej, na wniosek której dokumenty w tej sprawie z PAIH zabezpieczyło Centralne Biuro Antykorupcyjne. Informatyków próbuje zliczyć także Agencja, która odpowiadała za realizację programu.

„PAIH zależy na jak najszybszym i jak najszerszym wyjaśnieniu tej sprawy, agencja współpracuje z uprawnionymi do tego służbami, udziela wszelkich potrzebnych wyjaśnień oraz przekazuje wszelkie potrzebne służbom dokumenty. Dodatkowo nowe kierownictwo agencji zwróci się w tej sprawie do Najwyższej Izby Kontroli o przeprowadzenie kontroli doraźnej funkcjonowania Programu PBH w ramach ścieżki biznesowej obsługiwanej przez PAIH” – odpowiada na nasze pytania Marcin Graczyk, rzecznik Agencji.

Czytaj więcej

Polityka

Afera wizowa: Rzecznik PiS miał prosić o pomoc w sprowadzeniu pracowników. Bochenek komentuje

Były dyrektor Biura Prawnego i Zarządzania Zgodnością Ministerstwa Spraw Zagranicznych Jakub Osajda zeznał przed komisją do spraw afery wizowej, że rzecznik PiS Rafał Bochenek prosił byłego wiceszefa MSZ o pomoc w ściągnięciu pracowników do prywatnego gospodarstwa. Bochenek odpowiada i określa zeznania świadka "bredniami".

Kto właściwie dostał wizę umożliwiającą wjazd do Polski?

PAIH przyznaje, że to właśnie po artykule „Wizowy projekt widmo” zwróciła się z prośbą o przygotowanie raportu do 50 firm, które relokowały najwięcej specjalistów. – Odpowiedzi dotychczas uzyskaliśmy od 30 firm, na pozostałe wciąż czekamy – przyznaje Marcin Graczyk. Firmy muszą podać m.in. liczbę pracowników, którzy wizy PBH otrzymali, relokowali się do Polski oraz wnioskowali o zezwolenie na pobyt. „Dane dotyczą jedynie pracowników, a nie członków ich rodzin, nie zawierają także informacji o osobach wnioskujących o wizę PBH za pomocą ścieżek innych niż ścieżka prowadzona przez PAIH” – podkreśla rzecznik. W raporcie nie ma jednak informacji o tym, czy tryb pracy był stacjonarny lub zdalny – a to istotna kwestia, bo program PBH był wyłącznie dla informatyków, którzy mieli do naszego kraju przyjechać. Taki wymóg stawiali zachodni inwestorzy.

Agencja otrzymała na razie odpowiedzi od 30 firm. Wynika z nich, że  wizę PBH w ścieżce biznesowej uzyskało 13,6 tys. pracowników ankietowanych firm, z czego 9,5 tys. relokowało się do Polski a 8,4 tys. zawnioskowało o pozwolenie na pobyt tymczasowy. Liczby te nie uwzględniają ich rodzin, które szacuje się na ok. 40 proc.

Szkopuł w tym, że PAIH nie posiada informacji, ile ze zgłoszonych osób ostatecznie wystąpiło o wizę, ile spośród wniosków zostało rozpatrzonych pozytywnie przez konsulów ani ile osób ostatecznie zdecydowało się na relokację. A więc nie wyjaśnia rażących dysproporcji między liczbą wydanych wiz a tymi, którzy przyjechali do Polski.

– Z informacji uzyskiwanych od firm wynika, że część z pracowników rezygnowała z relokacji na różnym etapie, w tym po uzyskaniu wizy i pozostała np. na Białorusi ze względu na kwestie podatkowe czy rodzinne – mówi Marcin Graczyk.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Afera wizowa. Były konsul z Indii o "filmowcach z Bollywood": Był m.in. sprzedawca warzyw

Mail w sprawie pierwszej grupy filmowców z Indii od Piotra Wawrzyka był decydujący, że decyzje ws. wydania im wiz zakończyły się pozytywnie, bo on rekomendował tę grupę swoim nazwiskiem i ją w duży sposób uwiarygadniał - mówił w rozmowie z TVN24 były konsul generalny RP w Mumbaju, Damian Irzyk.