Reklama

Na tropie skradzionych i zagubionych zabytków

Z zachodniopomorskich świątyń zginęło wiele zabytków – wynika z policyjnej kontroli.

Aktualizacja: 18.02.2016 21:29 Publikacja: 18.02.2016 16:29

Dzięki rejestracji zabytków Policja odnalazła XVII-wieczne tablice z Rybokart

Dzięki rejestracji zabytków Policja odnalazła XVII-wieczne tablice z Rybokart

Foto: materiały prasowe

Dr Marek Łuczak z Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie, który specjalizuje się w odzyskiwaniu utraconych dzieł sztuki, odnalazł XVII-wieczne tablice z Rybokart. Jak to było możliwe?

Otóż podczas realizacji programu „Rejestracja zabytków sakralnych w powiecie gryfickim, kamieńskim i m. Świnoujściu", który prowadzi policja ze Szczecina, stwierdzono brak 115 zabytków.

Policjanci sfotografowali zabytkowe wyposażenie kościołów i oznakowali je na wypadek kradzieży; w sumie wykonali ponad 5 tys. fotografii. Te zabytki, których brak stwierdzono, znalazły się w książce autorstwa dr. Marka Łuczaka.

Jednym z poszukiwanych obiektów były właśnie tablice herbowe z epitafium rodu von Mildenitz z kościoła w Rybokartach, wpisane do rejestru zabytków już w 1956 roku.

Barokowe epitafium wymarłego w XVIII wieku rodu von Mildenitz znajdowało się na ścianie w kościele koło Gryfic. Na płycie z piaskowca, ozdobionej inskrypcjami, umieszczono dziesięć cynowych tablic herbowych upamiętniających zmarłych członków rodu.

Reklama
Reklama

Po wydaniu publikacji dotyczącej utraconych zabytków policjanci ze Szczecina otrzymali informację, że w końcu lat 80. XX w. tablice przekazano prywatnej osobie w Toruniu. Okazało się, że osoba ta zmarła prawie dziesięć lat temu, lecz dr Łuczak, prowadząc dalsze poszukiwania, odnalazł w magazynie pracowni konserwatorskiej w Toruniu trzy z poszukiwanych tablic. Najstarsza z nich datowana jest na 1656 rok.

W czasie prac związanych z rejestrowaniem i katalogowaniem zabytków najwięcej, bo 29, brakujących obiektów policjanci stwierdzili w katedrze kamieńskiej. Jednym z najcenniejszych utraconych zabytków jest gotycki mszał z 1493 roku. Został on skradziony ze skarbca kontrkatedry pw. Jana Chrzciciela w czerwcu 1998 roku. Podobny los spotkał w 2007 roku obraz przedstawiający ukrzyżowanie Jezusa pochodzący z połowy XIX w., który znajdował się w kościele w Niemicy. Poważne straty odczuł także kościół filialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Karsiborzu (obecnie dzielnica Świnoujścia), skąd pod koniec 1994 r. skradziono pięć rzeźb pochodzących z końca XV w.

– Część zabytków została skradziona w latach 90. i później. Część nie figuruje w bazie Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, bo utracono je przed wpisaniem ich do niej. Czasem fakt utracenia zabytku wychodzi po latach – opisuje dr Łuczak.

Publikacja, którą wydano również w języku angielskim, trafiła do policjantów, Straży Granicznej i służb konserwatorskich, została też udostępniona w wersji elektronicznej na stronach internetowych zachodniopomorskiej policji.

Podobne programy poświęcone zabytkom policja zrealizowała wcześniej w powiecie polickim, stargardzkim i w Szczecinie. Tylko na terenie powiatu polickiego funkcjonariusze stwierdziliśmy brak 27 zabytków. W wielu przypadkach administratorzy świątyń od policji dowiadywali się, że powinni mieć w swoich zasobach konkretne obiekty.

Wśród utraconych dzieł znalazły się m.in. dwa stojące jednoświecowe neobarokowe świeczniki ołtarzowe stanowiące wyposażenie kościoła w Nowym Warpnie. Z ich opisu wynika, że zostały one ufundowane 19 września 1936 roku z okazji 75. rocznicy cechu kominiarzy przez żony członków cechu. Spiralnie skręcone trzony posiadały baniaste ośmiopłatkowe podstawy. Prawdopodobnie zaginęły one w latach 1987–1997.

Reklama
Reklama

Na liście zaginionych zabytków znalazły się też dwa lichtarze z cyny, wysokości 52 cm, które powstały w 1740 roku. Stanowiły wyposażenie kościoła w Nowym Warpnie.

Zaginął też barokowy olej na desce. Był on obrazem głównym ołtarza pochodzącego z kościoła w Smolęcinie, który został zdeponowany po 1945 roku w wieży kościoła pw. Świętej Trójcy w Kołbaskowie. Obraz przedstawia scenę „Ukrzyżowanie", w centralnej części znajduje się rozpięta na krzyżu postać Chrystusa, a u podnóża postacie ludzkie.

Od końca 2014 roku policjanci z powiatu polickiego odnaleźli m.in. barokowy dzwon z 1672 roku z kościoła w Kołbaskowie, secesyjny krzyż ołtarzowy z kościoła w Mierzynie, barokową rzeźbę anioła z Wąwelnicy.

Policja
Nietykalna sierżant „Doris”. Drugie życie tajnej policjantki
Warszawa
Kolejne dziesiątki milionów w remont Sali Kongresowej. Termin otwarcia się oddala
Kraj
Czeski RegioJet wycofuje się z przyznanych połączeń. Warszawa najbardziej dotknięta decyzją
Kraj
Warszawiacy zapłacą więcej za wywóz śmieci. „To zwykły powrót do starych stawek”
Kraj
Zielone światło dla polskiej elektrowni jądrowej i trzęsienie ziemi w PGE
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama