Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał ważne wyroki w dwóch polskich sprawach dotyczących rozliczeń gmin. W obu orzeczeniach trybunał zasugerował, że działania samorządów (instalacja fotowoltaiki oraz usuwanie azbestu) nie są działalnością gospodarczą, ponieważ różnią się od postępowania przedsiębiorcy. Samorządy nie muszą więc płacić VAT.
W pierwszej sprawie (sygn. C-612/21) chodzi o rozliczenia gminy przeprowadzającej projekt instalacji systemów odnawialnych źródeł energii. Jest obowiązana wyłonić wykonawcę i sprawować bieżący nadzór inwestorski. Jest także odpowiedzialna za finansowe rozliczenie. Projekt polega na zakładaniu paneli fotowoltaicznych, powietrznych pomp ciepła do podgrzewania wody użytkowej i kolektorów słonecznych na nieruchomościach należących do mieszkańców. Są oni zobowiązani do uiszczenia wkładu własnego (do 25 proc. kosztów) na rachunek gminy. Systemy będą własnością gminy przez 5 lat (przez okres realizacji projektu). Potem przejdą na własność właścicieli nieruchomości.
Czy gmina musi płacić VAT? Zdaniem TSUE, jeśli celem dostarczania oraz instalowania systemów odnawialnych źródeł energii nie jest osiąganie stałego dochodu (a mieszkańcy płacą tylko 25 proc. kosztów), to czynności te nie są opodatkowane. Trybunał podkreślił, że działania gminy nie odpowiadają podejściu instalatora systemów OZE, który chce na nich zarobić.
Czytaj więcej
Nie da się odpisać podatku z faktur na budowę ekologicznej instalacji, która nie będzie wykorzystywana w działalności gospodarczej.
Podobna konkluzja jest w orzeczeniu w drugiej sprawie (sygn. C-616/21). Dotyczy gminy realizującej program usuwania azbestu z nieruchomości jej mieszkańców. Zawarła umowę z wykonawcą, ma sfinansować koszt całej operacji, a następnie ubiegać się o zwrot wydatków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Czy przedsięwzięcie jest czynnością opodatkowaną VAT?
