Reklama

Opodatkowanie VAT odszkodowania od miasta dla Skarbu Państwa

W przypadku dostawy - na rzecz miasta na prawach powiatu – prawa własności nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, podatnikiem VAT będzie miasto.

Publikacja: 07.05.2019 06:10

Opodatkowanie VAT odszkodowania od miasta dla Skarbu Państwa

Foto: 123RF

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 18 marca 2019 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.28.2019. 1.AZ) rozstrzygnął kwestię opodatkowania VAT odszkodowania przyznanego na rzecz Skarbu Państwa za nieruchomość przejętą na własność miasta. Wnioskodawca, będący miastem na prawach powiatu, w związku z realizacją inwestycji polegającej na rozbudowie drogi publicznej, stał się właścicielem nieruchomości położonych w jej pasie, w tym także nieruchomości należącej do Skarbu Państwa.

Czytaj także: Opodatkowanie odszkodowania wypłaconego przez firmę ubezpieczeniową

Zgodnie z tzw. specustawą drogową Skarbowi Państwa z tytułu utraty prawa własności nieruchomości przysługiwało odszkodowanie. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w trakcie którego Skarb Państwa reprezentował wojewoda, na podstawie decyzji z 16 lipca 2018 r. prezydent miasta ustalił na rzecz Skarbu Państwa odszkodowanie za przedmiotową nieruchomość. Po uzyskaniu waloru ostateczności odszkodowanie zostało wpłacone w całości na konto wskazane przez wojewodę.

Miasto zadało we wniosku pytanie, kto w przedstawionej sytuacji jest odpowiedzialny za naliczenie i odprowadzenie podatku VAT od odszkodowania przyznanego na rzecz Skarbu Państwa. Miasto stanęło na stanowisku, że obowiązek naliczenia i odprowadzenia podatku VAT należy do wojewody. Ponadto zaznaczyło, że obowiązujące przepisy specustawy drogowej oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami nie przewidują możliwości dokonywania potrąceń od przyznanego odszkodowania.

Dyrektor KIS uznał, że stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe. Zdaniem organu interpretacyjnego, wnioskodawca w odniesieniu do opisanej transakcji działa w podwójnej roli, tj. roli podmiotu rozliczającego podatek od towarów i usług we własnym imieniu i na własną rzecz przy rozporządzeniu własną nieruchomością, a z drugiej strony podmiotu rozliczającego podatek we własnym imieniu, ale na rzecz Skarbu Państwa, jako drugiej strony tej transakcji. Tym samym dyrektor KIS stwierdził, że w przedstawionej sytuacji Skarb Państwa reprezentowany jest przez prezydenta miasta na prawach powiatu, a nie jak twierdził wnioskodawca przez wojewodę. Zdaniem organu interpretacyjnego, powołane przez wnioskodawcę przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami nakładające na wojewodę obowiązek reprezentowania Skarbu Państwa w postępowaniach administracyjnych i sądowoadministracyjnych, w których jedną ze stron lub uczestników postępowania jest Skarb Państwa, a drugą stroną lub uczestnikiem postępowania jest powiat albo miasto na prawach powiatu, nie oznaczają, że stroną w opisanej transakcji jest wojewoda, lecz, iż m.in. w przypadku wystąpienia sporu pomiędzy miastem, a Skarbem Państwa, Skarb Państwa będzie reprezentował wojewoda, a nie prezydent miasta.

Reklama
Reklama

Dyrektor KIS stwierdził, że w przedmiotowej sytuacji właściciel nieruchomości, która przechodzi na własność miasta i podmiot ją zbywający są tym samym podatnikiem VAT, niemniej nabywając nieruchomości z zasobów Skarbu Państwa, wnioskodawca występuje jako organ jednostki samorządu terytorialnego. Zdaniem dyrektora KIS, ta wyjątkowa sytuacja uwarunkowana jest tym, że ustawodawca zdecydował się zorganizować obrót nieruchomościami Skarbu Państwa w sposób szczególny, powierzając zadania w tym zakresie staroście, który sam nie posiada statusu podatnika VAT, ale jest organem jednostki samorządu terytorialnego, która status ten posiada. W konsekwencji, w przypadku dostawy na rzecz miasta na prawach powiatu prawa własności nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, podatnikiem VAT będzie miasto.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

W mojej ocenie stanowisko zaprezentowane przez dyrektora KIS w omawianej interpretacji jest słuszne. W zasadzie przedmiotem interpretacji okazały się nie stricte przepisy prawa podatkowego, lecz organ interpretacyjny podjął się interpretacji materialnego prawa administracyjnego w zakresie podmiotu właściwego do reprezentacji Skarbu Państwa. W podobnej kwestii wypowiedział się w ubiegłym roku unijny trybunał (w sprawie C 665/16 dotyczącej Gminy Wrocław). TSUE uznał, że przeniesienie na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości należącej do podatnika, dokonane z mocy prawa i w zamian za zapłatę odszkodowania, podlega opodatkowaniu VAT nawet wówczas, gdy ta sama osoba reprezentuje zarazem organ wywłaszczający i wywłaszczaną gminę oraz gdy osoba ta nadal w praktyce zarządza daną nieruchomością, a wypłata odszkodowania została dokonana tylko jako wewnętrzne przeksięgowanie w budżecie gminy. Odrębną kwestią, do której nie odniósł się dyrektor KIS w omawianej interpretacji, powinna być analiza czy miasto w analizowanej sytuacji w ogóle działa w charakterze podatnika VAT w odniesieniu do dokonanej dostawy towarów w związku z wywłaszczeniem, czy też powinna zostać ona wyłączona z reżimu ustawy o VAT, jeśli została nabyta w drodze decyzji administracyjnej i nie była wykorzystywana do działalności gospodarczej miasta. Takie stanowisko prezentowane jest w wielu orzeczeniach sądów administracyjnych (por. wyrok NSA z 5.12.2014 r., sygn. akt I FSK 1547/14).

Prawo karne
Prokurator krajowy o śledztwach ws. Ziobry, Romanowskiego i dywersji
Konsumenci
Nowy wyrok TSUE ws. frankowiczów. „Powinien mieć znaczenie dla tysięcy spraw”
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama