Dokument Helena Trestikova Prywatny wszechświat

Helena Trestikova pracuje nad filmami nawet po kilkadziesiąt lat. W kinach jej "Prywatny wszechświat" – pisze Barbara Hollender

Aktualizacja: 06.08.2013 20:05 Publikacja: 06.08.2013 19:55

„Prywatny wszechświat” to filmowa historia rodziny Kettnerów

„Prywatny wszechświat” to filmowa historia rodziny Kettnerów

Foto: Against Gravity

Na ekranie starej Tesli lecą wiadomości czechosłowackiej telewizji. Rok 1961 – Jurij Gagarin odbył pierwszy lot wokół Ziemi. Rok 1967 – Karel Gott wraca do Pragi po półrocznym pobycie w Los Angeles. 20 sierpnia 1968 roku – wojska radzieckie wkraczają do Czechosłowacji. 21 lipca 1969 roku – Neil Armstrong na Księżycu.

Zobacz galerię zdjęć

A bliżej? Na własnym podwórku? 2 kwietnia 1974 roku Jana Pfefferova i Petr Kettner pobierają się i zamieszkują razem z babcią w niewielkim jednopokojowym mieszkaniu w Pradze. Kilka miesięcy później przyjaciółka Jany, Helena Trestikova, pyta, czy może nakręcić film z narodzin ich synka. Tak utrwalone zostają pierwsze chwile na świecie Honzy. I tak zaczyna powstawać dokument „Prywatny wszechświat".

Helena Trestikova jest ciekawą artystką, specjalistką od dokumentów realizowanych metodą „obserwacji długoterminowej". Niektórzy krytycy twierdzą, że tylko kobieta może zdobyć się na taką cierpliwość, żeby towarzyszyć komuś z kamerą przez kilkanaście, a czasem i kilkadziesiąt lat. Tak właśnie powstały najbardziej znane dokumenty Trestikowej. We wstrząsającej „Katce" wracała do dziewczyny, która przez całe życie walczyła z nałogiem narkotykowym, raz łapiąc się jakichś wątłych nadziei, to znów spadając na dno. Przy „Rene" latami towarzyszyła złodziejaszkowi-recydywiście. Namówiła go też do pisania i Rene wydał dwie książki.

Bohater „Prywatnego wszechświata" też pisze. Prowadzi dziennik, który ilustruje rodzinnymi zdjęciami. Petr Kettner tym się jednak różni od innych bohaterów Trestikovej, że jest bardzo zwyczajny. Świat wokół pędzi. Pada reżim socjalistyczny, na ekranie telewizora toast wznoszą prezydenci dwóch niezależnych państw – Czech i Słowacji, Vaclav Havel wygłasza słynne przemówienie: „Czuję się bezsilny, boję się przeszłości i tego, że komunizm ciągle w nas jest, tyle że w innej formie". Czechy wchodzą do Unii, zmieniają się.

A u Kettnerów rodzi się drugie dziecko, potem trzecie. Jana wzdycha, że łatwo je było wychowywać w socjalizmie, bo nie kusiła jej kariera zawodowa, nie było dokąd wyjechać ani na co specjalnie zarabiać. Zarejestrowany jest pierwszy dzień w szkole Honzy i jego trudne dojrzewanie – narkotyki, wyprawy w świat, wreszcie związek z Hiszpanką, podobną jak on buntowniczką. Rosną dziewczynki. Córka Anna wychodzi za mąż, sama spodziewa się dziecka.

Ot, życie. Raz jest lepiej, raz gorzej. Przybywa siwych włosów i centymetrów w talii. „Ani się obejrzysz, a stuknie ci sześćdziesiątka" – mówi Petr. „Osiągnęłam w życiu, co mogłam osiągnąć" – dodaje Jana, pogodna, pogodzona z losem. Prywatny wszechświat Kettlerów przetrwał i po prawie 40 latach trwa nadal. Jak Karel Gott, który śpiewał, gdy się zakochali, i śpiewa dalej, gdy bawią się z wnukami.

Nowy dokument Trestikovej nie ma drapieżności „Katki" czy „Rene", ale niesie refleksję nad losem zwyczajnych ludzi. I historią, która przetacza się nad głowami, wywierając mniejszy lub większy wpływ na nasze życie. Kettnerowie trzymają się z dala od polityki. Ale kim byliby, gdyby urodzili się gdzie indziej?

Na ekranie starej Tesli lecą wiadomości czechosłowackiej telewizji. Rok 1961 – Jurij Gagarin odbył pierwszy lot wokół Ziemi. Rok 1967 – Karel Gott wraca do Pragi po półrocznym pobycie w Los Angeles. 20 sierpnia 1968 roku – wojska radzieckie wkraczają do Czechosłowacji. 21 lipca 1969 roku – Neil Armstrong na Księżycu.

Zobacz galerię zdjęć

Pozostało 90% artykułu
Film
Kryzys w polskiej kinematografii. Filmowcy spotkają się z ministrą kultury
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Film
Najbardziej oczekiwany serial „Sto lat samotności” doczekał się premiery
Film
„Emilia Perez” z największą liczbą nominacji do Złotego Globu
Film
Europejskie Nagrody Filmowe: „Emilia Perez” bierze wszystko
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Film
Harry Potter: The Exhibition – wystawa dla miłośników kultowej serii filmów