Doceniona ekranowa gorycz

Nie było w tym roku filmu, który całkowicie zdominowałby oscarową galę, ale największym wygranym jest niewątpliwie „Birdman" Alejandro Gonzaleza Inarritu, który zdobył cztery ważne statuetki: dla najlepszego filmu, za reżyserię, scenariusz i zdjęcia.

Ta decyzja członków Amerykańskiej Akademii Filmowej jest dość znacząca. Postawili oni na film bardzo dobry i gorzki, ale jednak o swoim, filmowym, świecie. „Birdman" to historia aktora, który przed laty zasłynął jako superheros, ratujący świat Człowiek Ptak z kasowej superprodukcji, a po latach próbuje wrócić na szczyt, ale też udowodnić, że jest dobrym aktorem.

Próbuje zrzucić z siebie ptasie pióra, wystawia na Broadwayu ambitną sztukę Carvera. Ale „Birdman" jest również opowieścią o smaku sławy, którego nie można zapomnieć. O budowaniu wokół siebie iluzji. Rzeczywistość gwiazdora zaczyna się mieszać z fikcją, a prawdziwe życie – z wytworami wyobraźni. Inarritu gra tu z popkulturą i z widzami.

Kreacyjny „Birdman" został uznany za najlepszy film w czasie, gdy na ekranach króluje życie. Większość pokonanych filmów opierała się na faktach, autentycznych biografiach. I to wcale nie awanturników, bohaterów wojennych czy hollywoodzkich gwiazd, lecz informatyków, ludzi mediów, biznesmenów, czasem polityków – tych, którzy dzisiaj mają największy wpływ na naszą rzeczywistość.

Bohaterem „Gry tajemnic" jest brytyjski matematyk, który w czasie II wojny światowej pracował nad złamaniem kodu Enigmy, „Foxcatchera" – zakompleksiony multimilioner psychopata, który w latach 80. poprzedniego wieku postanowił zbudować silną drużynę amerykańskich zapaśników, „Selmy" – Martin Luther King, „Teorii wszystkiego" – astrofizyk Stephen Hawking walczący ze stwardnieniem zanikowym bocznym, „Snajpera" – komandos Chris Kyle.

W pobitym polu został również faworyzowany przez krytyków „Boyhood" – historia wprawdzie fikcyjna, ale znajdująca się blisko życia. Richard Linklater kręcił ją po kilka dni przez 12 lat, w tym czasie bohaterowie starzeli się, dzieci dorastały, a w tle zmieniała się Ameryka.

I właśnie w takim roku akademicy najwyżej wynieśli „Birdmana", w którym Michael Keaton potrafi fruwać nad Nowym Jorkiem, niesiony wspomnieniami i wyobraźnią. Czyżby Hollywood zatęsknił do kina bardziej kreacyjnego?

Jedno jest wszakże pewne. Gala Oscarów jest showbiznesowym spektaklem, wielką imprezą celebrycką, podczas której wielkie wytwórnie załatwiają własne interesy. Niemniej jednak poziom filmów bardzo się podniósł. Dzisiaj na ogół nie walczą o Oscary bezmyślne superprodukcje. Na ekran wkradły się wątpliwości, gorycz.

Tak naprawdę również w tle „Birdmana" jest sfrustrowana Ameryka. To już nie jest kraj, gdzie obowiązuje dewiza „keep smiling". Ale być może to prawda pozwala się odbić od dna i wstać jak Birdman. W czasach wychodzenia z kryzysu to ważne przesłanie.

Powiedzieli po ceremonii

Alejandro Gonzales Inarritu, najlepszy reżyser („Birdman")

Meksykanin (rocznik 1963), od swojego debiutu „Amores perros" (2000) uchodzi za reżysera niemal kultowego. „Birdman" jest jego piątą fabułą.

– Kiedy się tutaj przyjeżdża, mając nominację, to już nie można przegrać ani zostać pokonanym. Dzisiejsze społeczeństwa są nastawione na rywalizację, ale ja jej nienawidzę. Dla mnie sam proces tworzenia jest trudny. O tym zresztą zrobiłem „Birdmana". Artysta czuje się fantastycznie, a dzień albo i dwie godziny później jest jak martwa meduza, ma mnóstwo wątpliwości, nie wie, co zrobił. Podczas pracy wielokrotnie, jak mój bohater, wpadałem w rozpacz, myśląc: „Boże, to będzie katastrofa". Nie przypuszczałem, że z tego wyjdzie coś dobrego, że poruszy tylu ludzi i przyprowadzi mnie tutaj. Nigdy bym tego nie przewidział.

Julianne Moore, najlepsza rola kobieca („Motyl Still Alice")