Na rynku liczy się wiarygodność

Zgodnie z traktatem Wspólnot Europejskich osłabienie parytetu centralnego wewnątrz systemu ERM2 jest niedozwolone. W praktyce oznacza ono konieczność rozpoczynania od początku dwuletniego okresu uczestnictwa w korytarzu. Dopuszczalna jest natomiast możliwość rewaluacji parytetu (zmiany kursu na mocniejszy) i z możliwości tej skorzystały Słowacja (dwukrotnie) oraz Grecja.

Kryterium kursowe, czyli przebywanie waluty kraju aspirującego do przyjęcia w systemie ERM2, ma zadanie dowieść stabilności tej waluty, która będzie odzwierciedlać m.in. skuteczną politykę antyinflacyjną i zdrowe finanse publiczne.

Historia ERM (Exchange Rate Mechanism) sięga ponad 30 lat i towarzyszy idei wspólnego pieniądza od samego początku. ERM2 jest rozwinięciem ERM funkcjonującego w ramach Europejskiego Systemu Walutowego. Ustalono, że waluty krajów narodowych, mające być w przyszłości członkami unii walutowej, muszą zachowywać się stabilnie, tj. ich kurs nie może się odchylać o więcej niż plus/minus 2,25 proc. od ustalonego parytetu względem prekursora euro, czyli waluty ecu, w której największy udział miała niemiecka marka.

Dla słabszych walut (lira włoskiego) dopuszczono szersze wahania

– o 6 proc. Wtedy (w 1979 r.) Włochy były jedynym państwem, którego walutę obowiązywało poszerzone pasmo wahań. W 1990 r. pasmo zostało zwężone do plus/minus 2,25 proc.

ERM został wystawiony na poważną próbę na początku lat 90. Wtedy wskutek turbulencji na rynkach walutowych doświadczył kryzysu. Najsłynniejszy jest jednak przypadek obrony brytyjskiego funta przez Bank Anglii.

[srodtytul]Soros atakuje funta[/srodtytul]

Wielka Brytania przystąpiła do mechanizmu ERM w 1990 r. Parytet centralny wyniósł 2,95 marki niemieckiej za funta, a dopuszczalne pasmo wahań ustalono na 6 proc. po obu stronach parytetu centralnego (wyznaczonego kursu). Jednak spowolnienie gospodarcze i sięgająca 10 proc. inflacja sprawiły, że wartość funta zaczęła spadać. W takiej sytuacji Bank Anglii zmuszony był do podnoszenia stóp procentowych (co w sytuacji spowolnienia gospodarczego nasilało kłopoty gospodarki) i interweniowania na rynku walutowym. Ale w sytuacji, kiedy rynki finansowe były przekonane, że funt jest przewartościowany, rezerwy Banku Anglii okazywały się za małe.

Według różnych szacunków rząd brytyjski wydał 27 miliardów funtów na obronę swojej waluty, choć rząd twierdził, że było to 3,5 miliarda funtów. Warto przypomnieć, że milioner George Soros zarobił na grze z Bankiem Anglii ok. 1 miliarda dolarów. Przesilenie nadeszło 16 września 1992 r. Rano podstawowa stopa procentowa w Anglii została podniesiona z 10 do 12 proc., a po południu do 15 proc., co normalnie powinno sprzyjać popytowi na funta i jego umocnieniu. Rynki słusznie odebrały to jako akt desperacji i wyprzedaż angielskiej waluty się nasiliła. Wieczorem rząd się poddał – funt został zdewaluowany i wypadł z ERM.

Wtedy stopy mogły być obniżone, co pomogło gospodarce. Słabszy funt pomógł Wielkiej Brytanii wyjść z kryzysu. W wyniku klęski funta z ERM został wycofany także włoski lir, a kilka miesięcy później rozszerzono pasmo dopuszczalnych wahań do obecnego przedziału, czyli plus/minus 15 proc.

Jedną z przyczyn takiego kroku było ustalenie nieoptymalnego parytetu centralnego. To ważny wniosek w kontekście dzisiejszej sytuacji w Polsce.

W 1996 r. ERM został zastąpiony systemem ERM2. W ERM2, i to przy paśmie wahań 2,25 proc. w obie strony, pozostaje nadal Dania, która ma tzw. klauzulę opt-out (podobnie jak Wielka Brytania). Ten zapis pozwala jej na pozostawanie poza strefą euro. Duńczycy wskutek kryzysu finansowego i ataku na koronę zmuszeni byli jesienią 2008 r. podnosić stopy procentowe – inaczej niż działo się to w strefie euro – a tamtejszy bank centralny jeszcze do 2008 r. kopiował decyzje Europejskiego Banku Centralnego.

[srodtytul]Greckie interwencje[/srodtytul]

Do ERM2 w 1998 r. weszła także Grecja, choć wtedy nie spełniała kryteriów potrzebnych do przyjęcia wspólnej waluty. Drahma do węża walutowego weszła z kursem parytetowym niedowartościowanym o ponad 10 proc. w stosunku do kursu rynkowego. Waluta Grecji w czasie pobytu w systemie węża walutowego umacniała się na tyle mocno, że bank centralny dość często musiał interweniować – zazwyczaj osłabiając swoją walutę, a broniąc jej jedynie z powodu kryzysu rosyjskiego w 1998 r., a także w 2000 r., kiedy pojawiły się obawy o spełnienie kryterium inflacyjnego z Maastricht.

Grecy nie korzystali natomiast z pomocy Europejskiego Banku Centralnego. Doświadczenia Grecji wskazują, że organa europejskie tolerują znaczące umacnianie się waluty – kurs parytetowy drahmy był raz rewaluowany (umacniany).

Podobnie wyglądała sprawa z pobytem Słowacji w ERM2 – tu parytet był rewaluowany dwukrotnie, a korona umocniła się w czasie ponadtrzyletniego pobytu w systemie o 25,6 proc. Nerwowo zrobiło się raz – latem 2006 r. wybory na Słowacji wygrała partia Smer opowiadająca się przeciwko przyjęciu euro. Efektem było osłabienie korony poniżej centralnego parytetu. Dopiero wspólna deklaracja banku centralnego i rządu o podtrzymaniu planów wejścia do eurolandu przywróciła spokój na tamtejszym rynku.

Ekonomiści są zgodni – kluczem do wypełnienia kryterium kursowego jest wiarygodność prowadzonej przez dany kraj polityki ekonomicznej. Do ataku na walutę przebywającą w systemie ERM2 dochodzi wtedy, kiedy rynki finansowe uznają, że kryteria potrzebne do przyjęcia euro nie będą spełnione. Ryzyko ataków spekulacyjnych rośnie, gdy wiara w wypełnienie kryteriów zostaje zachwiana. I do takiego ataku może dojść niezależnie, czy waluta przebywa w ERM2 dopiero miesiąc, czy prawie dwa lata.

Pozostało 90% artykułu

Ekonomia

Gaz może efektywnie wspierać zmianę miksu energetycznego

Tempo odchodzenia od węgla w energetyce jest uzależnione od możliwości zapewnienia podstawy systemu, która będzie stabilizować pogodozależne źródła odnawialne do czasu uruchomienia elektrowni jądrowej. Taką rolę może pełnić gaz.

Materiał Promocyjny

Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę

Ekonomia

Fundusze Europejskie kluczowe dla innowacyjnych firm

Globalny rynek technologii medycznych, wspierany przez inwestycje i nowoczesne programy, dynamicznie rośnie. Jednym z takich działań jest nabór „Ścieżka SMART” finansowany z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki. Stworzyliśmy hydrożel do hodowli komórkowych. Jest to narzędzie przydatne w badaniach nad nowymi lekami – mówi Marcin Krzykawski, prezes Real Research.

Ekonomia

Energetyka przyszłości wymaga długoterminowych planów

Transformacja powinna być prowadzona według planu nakreślonego na wiele lat do przodu, a nie według harmonogramu wyborczego. Powinien się w nią w jak największym stopniu angażować kapitał prywatny, by pomoc publiczna trafiała do inwestycji o największych ryzykach.

Uczestnicy debaty „Czy Polacy potrzebują banków? Pomiędzy oddziałem a botem i sztuczną inteligencją”

Ekonomia

Technologia zmieni oblicze banków, ale będą one potrzebne klientom

Od technologii nie da się uciec. Zamiast jednak z nią walczyć, trzeba wykorzystać możliwości, jakie one daje – zarówno samym bankom, jak i osobom korzystającym z ich usług.

Materiał Promocyjny

Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite

Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.

Dziś każdy kraj UE na własną rękę zamawia broń i zwykle preferuje własnych producentów. Efekt: wytwa

Ekonomia

Czy Polska ma szansę postawić na nogi obronę Europy

W trakcie przewodnictwa w Unii polski rząd musi przekonać kraje „27”, że tylko integrując produkcję uzbrojenia, może wygrać wyścig zbrojeń z Rosją.

Materiał Promocyjny

Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.

Materiał Promocyjny

Jak zadbać o siebie? Zacznij swój self-care od teraz!

Nie czekaj do nowego roku, by zadbać o siebie! Poznaj proste nawyki self-care, które wprowadzą równowagę, zdrowie i energię do Twojego życia.

Materiał Promocyjny

Konsultacje nowej odsłony programu „Czyste Powietrze”

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przedstawił do szerokich konsultacji społecznych projekt nowej odsłony programu priorytetowego „Czyste Powietrze”.

Uczestnicy webinaru rozmawiali o rynku i sposobach przeciwdziałania nieuczciwym praktykom

Biznes

Jak skutecznie chronić rynek Unii Europejskiej

Konkurowanie na rynku jest naturalne i napędza rozwój. Jednak problem zaczyna się, gdy ktoś dla zbudowania swojej pozycji stosuje nieuczciwe praktyki. Wtedy państwa powinny reagować w celu ochrony firm czy nawet całych sektorów gospodarki.

Walka o klimat

Trzeba zadbać o to, by recyklat został w Polsce

Polski recyklat jest pożądany na rynku europejskim – mówi Paweł Lesiak, wiceprezes firmy Interzero.

Nowa Energia

Korolec: Konkurencyjna Europa? Już nie stać nas na czekanie

Technologicznie nie nadążamy za innymi krajami, bo w Europie wcześniej nie nastąpiły odpowiednie inwestycje. Stąd konieczność pożyczenia i wydania dużych pieniędzy, które powinny przełożyć się na obniżkę kosztów produkcji produktów cleantech na naszym kontynencie - uważa Marcin Korolec, były minister środowiska, prezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych oraz Instytutu Zielonej Gospodarki.

Materiał Partnera

2024: intensywny rok dla PreZero

Rok ten przyniósł wyjątkową dynamikę wydarzeń w PreZero, a także w kluczowych obszarach dla branży gospodarki odpadami w Polsce.

Przemysł Obronny

Nasze produkty są wszędzie, gdzie wykorzystuje się hydraulikę

Szybko reagujemy na potrzeby klienta. Potrafimy sprawnie dostosować do nich nasze rozwiązania. Dzięki temu jesteśmy rozpoznawalnym producentem na świecie i monopolistą w Polsce – mówi Rafał Worek, wiceprezes Ponaru Wadowice.

Materiał Promocyjny

Jak bezpiecznie sprzedawać w Internecie?

Planujesz sprzedać niepotrzebne rzeczy przez Internet? Robisz porządki w szafie? Znalazłeś nieużywane ubrania albo rzeczy, które tylko zbierają kurz? To świetnie się składa! Sprzedaż online to doskonały sposób na to, aby dać przedmiotom „drugie życie”, a do tego zasilić domowy budżet dodatkowym zarobkiem. Niestety, nie wszyscy kupujący mają uczciwe zamiary. Jak handlować w sieci bezpiecznie i bez stresu? Dzisiaj odpowiadamy na te pytania! Internet to świetne miejsce do sprzedaży. Tysiące ludzi codziennie szuka okazji i używanych rzeczy w dobrym stanie. Chętnie przygarną nieużywane przez Ciebie rzeczy, dając im nowe życie. Pomyśl tylko – te spodnie, które są już za małe, buty kupione w złym rozmiarze czy nieużywany tablet – wszystko to może znaleźć nowego właściciela i pomóc zasilić Twój domowy budżet! Na przykład, komplet ubrań z zeszłego sezonu może dać Ci nawet kilkaset złotych ekstra. Rower treningowy czy stary telefon komórkowy, który stoi i zbiera kurz może znaleźć nabywcę nawet w ciągu kilku dni i za naprawdę niezłą kwotę. Niekiedy jednak proces sprzedaży może być bardzo frustrujący. Jak uniknąć nieporozumień i przeprowadzić wszystko jak najsprawniej, a po drodze nie nadziać się na oszustów? Podpowiadamy!