Miał rację. Z Rosji kapitał zaczął napływać szybciej na Cypr, a cypryjskie firmy z rosyjskim kapitałem na potęgę zaczęły inwestować w Rosji.
Uzbrojeni po zęby
Niewiele zmieniła się również sytuacja na rynku przemytu broni – wynika z dokumentów Departamentu Stanu. Import małej broni krótkiej znacząco przekracza potrzeby miejscowej ludności.
W 2003 r. wartość importu takiej broni oraz karabinów maszynowych sięgnęła 185 mln dol. Choć Departament Stanu zastrzega się, że dane są niekompletne, to jednak i tak stawia to Cypr na drugim miejscu, za USA, razem z Niemcami, Francją i Wielką Brytanią.
Ta broń płynie przede wszystkim z Rosji, ale również z kilku bliżej nieznanych kierunków. Prawdopodobnie jednak znajduje się tylko w księgach rejestracyjnych, a statki nią wyładowane, choć na Cyprze zarejestrowane, bo to także się opłaca, nigdy nie przybijają do jego wybrzeży.
Nicolas Marsh z Międzynarodowego Instytutu Pokoju w Oslo, który zajmuje się śledzeniem takich transportów, nie ukrywa, że bardzo trudno jest monitorować takie transporty. I mówi: – Te ładunki pojawiają się znikąd i znikają donikąd. Zdaniem cypryjskich władz więcej informacji można znaleźć na północnej części wyspy, która należy do Turcji.
Turecka część nigdy dotąd nie była w stanie wykorzystać swoich atutów. Szykowała się do wielkiej ofensywy turystycznej, bo plaże są tam piękniejsze niż na południu, rozpoczęto budowę hoteli, ale skończyło się na kasynach, których właścicielami są obywatele tureccy.
Turcy cypryjscy mieli nadzieję również zbudować biznes finansowy, tak jak udało się to ich ziomkom z południa. Rzeczywiście powstało tam 500 instytucji finansowych, tyle że zajmują się głównie praniem pieniędzy, zdaniem zaś Departamentu Stanu ta część wyspy jest kluczowym ogniwem w przemycie narkotyków z Turcji do Wielkiej Brytanii i reszty Europy. Dla przybysza z zewnątrz północna część wyspy wygląda jak biedna turecka prowincja, z dala od Ankary, Stambułu czy Adany.
Chińskie pluszaki niepożądane
Posiadanie firmy na Cyprze jest jak najbardziej legalne. Na Cyprze zarejestrowanych jest kilkadziesiąt firm z polskim kapitałem, ale bardzo trudno jest dojść do ich właścicieli.
Najbardziej znana jest spółka J&S, która przez długie lata zajmowała się pośrednictwem w sprowadzaniu dla Orlenu rosyjskiej ropy. Rosjanie z Łukoilu, którzy tę ropę dostarczali, byli bardzo zadowoleni z takiego rozwiązania.
– Pośrednictwo J&S daje nam gwarancję, że zawsze otrzymamy należne pieniądze – mówił w rozmowie z „Rz" prezes Łukoilu Vagit Alekperow.
Działają stamtąd chociażby Microsoft i Oracle, ich biuro sprzedaży na Bliski Wschód i basen Morza Śródziemnego znajduje się w Limassol. Podobnie IBM, oficjalnie jest tutaj łącznie 40 amerykańskich korporacji. Także linie lotnicze, które jak na przykład Biritish Airways korzystają z firm public relations.
Ale to nieprawda, że każdy biznes jest na Cyprze mile widziany. Kiedy chińska firma chciała zbudować tam fabrykę pluszaków, Antis Nathanel z Cypryjskiej Izby Handlowo-Przemysłowej odpowiedział, że Cypr jest zbyt mały, aby przyjąć chińską fabrykę. – Jest nas jedynie 700 tysięcy. Jak możemy zgodzić się na przyjazd 50 tys. Chińczyków – mówił.
Znacznie korzystniejsze jest tworzenie kolejnych holdingów i mimo wszystko rozwijanie turystyki, która teraz przeżywa boom z powodu zamieszek na Bliskim Wschodzie.
Firma za 4 tys. dolarów
Założenie firmy na Cyprze wiąże się z wydatkiem 4 tys. dol. To koszty opłacenia kancelarii prawnej lub usług którejś z wielkich firm księgowych – Deloitte, Ernst & Young czy PwC. To one pomogą znaleźć odpowiednią nazwę, a nie jest to łatwe, bo te bardziej oczywiste już są zarezerwowane.
Prawnicy pomogą napisać statut firmy i stworzyć listę akcjonariuszy. To trwa zazwyczaj dwa – trzy tygodnie; dla dużych firm nawet dłużej, bo potrzebują one więcej dokumentów, w tym listów referencyjnych z banków, z którymi współpracowały.
Ale można całą procedurę przeprowadzić na skróty. Vishnu Enterprises z Nikozji ogłasza się, że jest w stanie zarejestrować spółkę w 24 godziny. Zgłaszam się i telefon odpowiada po drugim dzwonku.
– To dowód szacunku dla klienta – słyszę, kiedy wyrażam swoje uznanie. – Do samej rejestracji firmy eksportowej Koralik, która zajmowałaby się sprowadzaniem paciorków z Afryki i ich wysyłką do Polski, nie jest potrzebna obecność właściciela. Może to się odbyć za pośrednictwem dyrektora bądź któregoś z akcjonariuszy.
Dyrektor generalny Vishnu Emil Deecken zapewnia, że taka procedura praktycznie uniemożliwia znalezienie właściciela firmy. – Znamy mnóstwo prawników, którzy nie będą zadawali żadnych pytań w czasie zakładania firmy. To tyle formalności co przy kupowaniu chleba – słyszę w kolejnej firmie konsultingowej.
Pomysły na zmiany
Cypr musi zabiegać nawet o takie inwestycje. Bo Hindusi mają podobne warunki na Mauritiusie, a Szwajcarzy walczą o wielkie firmy międzynarodowe. Rosjanie zaczęli się rozglądać w Luksemburgu i gotowi są zapłacić trochę wyższe podatki, aby uniknąć cypryjskich skojarzeń.
Kapitał amerykański nie budzi takich wątpliwości, ale w przypadku Rosjan ludzie mówią: – A rosyjska firma. O z Cypru? Naturalnie!
To najczęstsza reakcja na informację, że rosyjska firma jest zarejestrowana na wyspie – mówi londyński prawnik Joel McDonald.
Cypr będzie również zabiegał o prawo do utrzymania niskiego podatku korporacyjnego. Wpływy z tego źródła przekraczają dochody z turystyki, mimo że i te stale rosną. Z wielkim niepokojem Cypryjczycy słuchają coraz to nowych pomysłów prezydenta Francji Nicolasa Sarkozy'ego i niemieckiej kanclerz Angeli Merkel o harmonizacji podatków przynajmniej w strefie euro.
Zdenerwowani przyglądali się zmaganiom Irlandczyków, od których Francuzi domagali się podniesienia podatku korporacyjnego w zamian za pomoc finansową z Unii Europejskiej i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. To mogłoby się okazać otwarciem furtki, przez którą uciekłyby efekty bardzo ciężkiej pracy Cypryjczyków.
Korzystne umowy
Kraje, z którymi Cypr ma podpisane umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania: Austria, Białoruś, Belgia, Bułgaria, Kanada, Chiny, Czechy, Dania, Egipt, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Indie, Irlandia, Włochy, Kuwejt, Malta, Mauritius, Norwegia, Polska, Rumunia, Rosja, Singapur, Słowacja, Republika Południowej Afryki, Serbia, Szwecja, Syria, Tajlandia, Wielka Brytania, USA.
