Inwestycja na długie lata

W tym roku na rynku pojawią się kolejne fundusze zamknięte. Większość z nich będzie realizowała strategię absolutnej stopy zwrotu. Zakłada ona, że zarówno w czasie spadków, jak i zwyżek na giełdzie fundusz będzie mógł zarabiać. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu instrumentów pochodnych, które pozwalają grać i na spadki, i na zwyżki cen akcji, walut czy surowców.

Tego typu fundusze mogą inwestować na bardzo różnych rynkach, od akcji i obligacji po waluty i surowce. Poza tym mają bardziej liberalne limity koncentracji aktywów niż fundusze otwarte (FIO). W jedną spółkę mogą zainwestować nawet do 20 proc. środków, podczas gdy w funduszach otwartych limit ten wynosi 5–10 proc.

– Fundusze zamknięte są z reguły uzupełnieniem podstawowej oferty TFI, czyli funduszy otwartych. FIZ charakteryzują się zdecydowanie bardziej elastyczną polityką inwestycyjną niż fundusze otwarte – mówi Sebastian Buczek, prezes Quercus TFI.

I dodaje, że większość funduszy zamkniętych oferowanych jest zamożnym klientom. Najczęściej ich celem jest osiąganie zysków w różnych warunkach rynkowych.

– Niestety, nikt nie gwarantuje, że się to uda – podkreśla Sebastian Buczek.

Mankamentem FIZ jest natomiast ograniczona płynność inwestycji. Można się z niej wycofać z reguły tylko kilka razy w roku, kiedy TFI organizują wykup certyfikatów. Najczęściej odbywa się to raz na kwartał, ale są też fundusze, których certyfikaty można umorzyć raz w miesiącu.

– Wykup certyfikatów funduszy zamkniętych w określonym czasie zapewnia zarządzającemu większą swobodę zarządzania. Środki na wykup są potrzebne w konkretnym czasie (brak konieczności zapewnienia płynności dziennej) i w konkretnej kwocie. Oznacza to, że w pozostałym czasie zarządzający może inwestować całość środków tak, aby pracowały na jak najlepszy wynik funduszu – podkreśla Dorota Sępka, dyrektor Departamentu Sprzedaży Produktów Inwestycyjnych w Ipopema TFI.

Wiele funduszy zamkniętych ma z góry określony czas trwania, np. dwa czy cztery lata, a nawet dłuższy (np. w przypadku funduszy nieruchomości wynosi on osiem–dziesięć lat). Po tym okresie fundusz jest likwidowany, a środki wraz z wypracowanymi zyskami są wypłacane inwestorom.

Należy pamiętać, że im oczekiwana stopa zwrotu funduszu jest wyższa, tym większe ryzyko się z nim wiąże. FIZ dodatkowo, ze względu na brak możliwości szybkiego wyjścia z inwestycji, traktowane są jako inwestycja bardziej ryzykowna niż fundusze otwarte. Dlatego minimalna kwota inwestycji w FIZ często wynosi 40 tys. euro, co ogranicza dostęp do tych funduszy osobom mniej zamożnym i doświadczonym. Ale w ofercie TFI są też fundusze, których certyfikaty dopuszczone są do obrotu na giełdzie, i początkowa kwota inwestycji wynosi od 1 tys. zł (m.in. Investor Gold FIZ, fundusze z ochroną kapitału KBC).

Certyfikaty inwestycyjne są niepodzielne (podobnie jak akcje), dlatego inwestor musi nabyć konkretną ich liczbę, podczas gdy w przypadku funduszy otwartych może kupić jednostki uczestnictwa proporcjonalnie do wpłaconej kwoty.

Na polskim rynku jest ponad sto funduszy zamkniętych. Ponad 40 z nich notowanych jest na giełdzie papierów wartościowych. Giełda teoretycznie umożliwia wyjście z inwestycji, ale w praktyce jest to bardzo trudne. Po pierwsze dlatego, że kurs giełdowy większości certyfikatów jest obecnie dużo niższy niż wycena podawana przez TFI. Poza tym bardzo mało osób handluje tymi papierami. W efekcie trudno jest sprzedać większy pakiet certyfikatów (nawet o wartości kilku tysięcy złotych). Natomiast zaletą notowania na giełdzie jest to, że można kupić tylko jeden certyfikat funduszu o wartości 1–2 tys. zł; w przypadku subskrypcji trzeba złożyć zapis na co najmniej dziesięć papierów. Warunkiem koniecznym do tego, aby dokonać transakcji poprzez giełdę, jest posiadanie rachunku maklerskiego.

– W grudniu utworzyliśmy nowy FIZ Altus Akcji +, natomiast od lutego zaoferujemy nowy fundusz absolutnej stopy zwrotu Altus Global – mówi Tomasz Dudziński, dyrektor Departamentu Wsparcia Sprzedaży Altus TFI.

Wyjaśnia, że portfel Altus FIZ Akcji + będzie silnie skoncentrowany na 10–20 spółkach z największym potencjałem wzrostu. Z kolei fundusz Altus ASZ FIZ Global będzie dążył do systematycznego osiągania dodatnich stóp zwrotu niezależnie od koniunktury rynkowej. Jego strategia zakłada inwestowanie w wiele klas aktywów i wykorzystywanie globalnych trendów w światowej gospodarce.

PKO TFI jeszcze na początku tego roku planuje zaoferować FIZ absolute return. Jego aktywa będą lokowane na rynku długu globalnego. Certyfikaty mają zostać wprowadzone na warszawską giełdę. PKO TFI czeka jeszcze na zgodę Komisji Nadzoru Finansowego.

Eques Investment TFI pracuje nad dwoma FIZ (inwestycje alternatywne). Z kolei Ipopema TFI miesiąc temu uruchomiła fundusz zamknięty Ipopema Global Macro EUR. Jest on adresowany do klientów trzymających oszczędności w euro.

Przedstawiciele Skarbiec TFI zapowiedzieli, że powstanie zamknięty fundusz nieruchomości komercyjnych, w którym dochody będą wypłacane klientom na bieżąco. Swoją ofertę o fundusz rynku nieruchomości zamierza poszerzyć też AgioFunds TFI.

Rodzaje funduszy inwestycyjnych

Źródło: oprac. na podst. IZFiA