Szybsze i bezpieczne podróże pociągiem po kraju i Europie z nowoczesnym systemem zarządzania ruchem kolejowym

Materiał powstał we współpracy z PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

W ostatnich latach podróże koleją pomiędzy miastami są coraz szybsze. Mieszkańcy aglomeracji oraz miejscowości położonych wzdłuż linii kolejowych zyskują lepszy dostęp do pociągów. Linie kolejowe w Polsce dostosowywane są do europejskich standardów. Na kluczowych trasach wdrażany jest również Europejski System Zarządzania Ruchem – ERTMS. Otwiera to zupełnie nowe możliwości, zarówno dla przejazdów pasażerskich, jak i przewozu towarów – pozwala tworzyć kolej bez granic i ograniczeń. ERTMS umożliwi swobodne poruszanie się pociągów na liniach kolejowych poszczególnych państw. Przełoży się to bezpośrednio na krótszy czas przejazdu oraz uproszczenie kolejowej logistyki. Wspólna, dobrze rozwinięta sieć połączeń kolejowych w Europie, to gwarancja lepszych podróży i efektywny przewóz towarów.

Nowoczesne technologie na torach

Od grudnia 2020 r. podróże najszybszymi pociągami z Warszawy do Gdańska zajmują około 2,5 h. Umożliwiła to zabudowa nowoczesnego systemu ERTMS/ETCS poziomu 2, dzięki któremu prędkość pociągów wzrosła do 200 km/h. System zwiększa poziom bezpieczeństwa w prowadzeniu ruchu pociągów i wspiera pracę maszynistów. Pierwszą w Polsce linią kolejową, na której uruchomiono system ETCS/ERTMS była Centralna Magistrala Kolejowa. Dzięki instalacji ETCS poziomu 1 pociągi na tej linii jeżdżą z prędkością nawet do 200 km/h. Po zabudowie systemu cyfrowej łączności GSM-R i przebudowie ETCS pociągi na Centralnej Magistrali Kolejowej pojadą z prędkością przekraczającą 200 km/h.

Inwestycje zmieniają kolej

Budowa Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym – ERTMS obejmuje najważniejsze linie i korytarze transportowe w Polsce. W ramach jednego z realizowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. projektu „Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-T" system jest wdrażany na prawie 1000 km linii kolejowych obejmujących międzynarodowe korytarze transportowe, przebiegające przez całą Polskę - E20 od Kunowic przez Poznań, Warszawę do Terespola, E 30 od Zgorzelca do Węglińca oraz z Krakowa do Rzeszowa i E59 z Poznania do Wrocławia.

W torze instalowane są balisy, czyli specjalne czujniki w kształcie prostokąta przekazujące informację do kabiny maszynisty m.in. o położeniu pociągu oraz niezbędne dane potrzebne dla prawidłowej pracy systemu. Montowane są także nowe urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Równocześnie, wzdłuż linii kolejowych, w całej Polsce, budowane są elementy systemu GSM-R, które odpowiadać będą za przesyłanie aktualnych informacji niezbędnych do prowadzenia ruchu pociągów. Nastawnie i lokalne centra sterowania ruchem kolejowym wyposażane są w nowoczesne urządzenia. Przed uruchomieniem systemu niezbędne będzie również przeszkolenie personelu odpowiadającego za zarządzanie ruchem kolejowym.

Jak działa system?

Składową Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) stanowi cyfrowy system łączności GSM-R, który odpowiada za przesyłanie informacji niezbędnych do prowadzenia ruchu kolejowego np. przesyłania zezwoleń na jazdę do pociągów oraz ETCS (Europejski System Sterowania Pociągiem), który odpowiada za wypracowanie bezpiecznego „zezwolenia na jazdę".

Informacje o aktualnej sytuacji na odcinku linii kolejowej pozyskiwane z urządzeń sterowania ruchem przesyłane są do lokalnych centrów sterowania (LCS), gdzie za pomocą Centrum Sterowania Radiowego (RBC) poddawane są analizie. Uzyskane w ten sposób informacje pozwalają na wypracowanie zezwolenia na jazdę dla poszczególnych pociągów. Następnie, dzięki łączności GSM-R, informacje przekazywane są do kabiny maszynisty.

Nowe możliwości kierowania ruchem pociągów

Dzięki systemowi maszynista nie opiera się już tylko na własnej interpretacji mijanych po drodze wskaźników i sygnałów, które przy dużej prędkości jazdy mogą być utrudnione. Sytuacja oceniana jest przez komputer, dzięki czemu możliwe jest m.in. prowadzenie pociągu jadącego z prędkością powyżej 130 km/h przez tylko jednego maszynistę. Komputer porównuje prędkość pociągu z jego położeniem i przygotowuje komunikaty dla kierującego, a w razie potrzeby hamuje. Zmniejsza to możliwość popełnienia przez niego błędu i ryzyka wypadku.

Kolej bez granic

ERTMS będzie zintegrowany z europejskimi kolejami, a to oznacza, że pociągi przejadą szybko przez granicę, bez zbędnych postojów związanych m.in. z wymianą lokomotywy. Wzrośnie także przepustowość linii, pozwoli to na uruchomienie nowych połączeń, a to z kolei sprawi, że podróżni jeszcze łatwiej dojadą w wybrane miejsce. Sprawniejsze zarządzanie ruchem kolejowym pozytywnie wpłynie na punktualność pociągów. Wzrost bezpieczeństwa, szybkość i komfort podróży, sprawi, że transport kolejowy stanie się jeszcze bardziej atrakcyjną alternatywą dla emitujących dużo zanieczyszczeń samochodów. Wpłynie to pozytywnie na środowisko.

Projekt „Zabudowa ERTMS/ ETCS na liniach sieci bazowej TEN-T" jest współfinansowany przez Unię Europejska z Instrumentu „Łącząc Europę" (CEF).

- Artykuł powstał w ramach dodatku promocyjno-informacyjnego Nowoczesne Technologie.