W raporcie podkreśla się, że wartość Krajowego Programu Kolejowego (KPK) na lata 2015–2023 sięga 75,5 mld zł, obejmuje 230 projektów i zakłada modernizację 9 tys. kilometrów linii kolejowych, czyli połowę siatki polskich połączeń.
Modernizacja linii i stacji
Modernizowane są główne linie kolejowe, przywracane do użytku od lat nieczynne tory, powstają nowe odcinki, nowe stacje, rozwijane są w największych polskich miastach koleje aglomeracyjne. Poprawić ma się też dostęp największych polskich portów morskich. W 2019 r. podpisano kontrakty w kwocie 9,1 mld zł, a w 2020 r. – 15 mld zł. W 2021 r. wartość ogłoszonych postępowań ma sięgnąć 17 mld zł.
Instytut Staszica ocenia, że obecnie w realizacji znajduje się niespełna 60 większych projektów (o pojedynczej wartości ponad 50 mln zł) o łącznej wartości ok. 41 mld zł. Ponad 80 proc. tych inwestycji jest realizowanych ze wsparciem środków unijnych – w ramach CEF „łącząc Europę", Programu Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), częściowo ze wsparciem Programu Operacyjnego Polska Wschodnia (POPW).
Poprawa infrastruktury
Do końca 2021 r. PKP Polskie Linie Kolejowe mają ogłosić przetargi na roboty budowlane na łączną kwotę ponad 17 mld zł. Zakładają, że do końca 2021 r. zostaną rozpoczęte procedury wyłaniania wykonawców na realizacją co najmniej 60 przedsięwzięć.
Do najważniejszych zadań eksperci zaliczają m.in. prace na dużych stacjach kolejowych, w tym Słupsk i Ełk, budowę kolejnego odcinka linii Rail Baltica – między Białymstokiem a Ełkiem i linię kolejową między Bydgoszczą a Gdynią, rozbudowę Poznańskiej Kolei Aglomeracyjnej (w tym budowę towarowej obwodnicy Poznania) i modernizacje mające na celu wzrost przepustowości kolei na liniach Górnego Śląska.
Inwestycje ekologiczne
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r. zakłada dalszą poprawę infrastruktury i warunków świadczenia usług przewozu pasażerów i towarów. W tym znajdą się inwestycje dla połączenia głównych ośrodków miejskich zmodernizowanymi liniami kolejowymi i dalsze podwyższanie prędkości, skracające czas przejazdów między miastami. Kluczowe są tu uregulowania na poziomie UE, takie jak Europejski Zielony Ład, czyli zespół działań na rzecz zrównoważonej gospodarki UE. Zakłada on osiągnięcie w UE klimatycznej neutralności do 2050 r. Wymaga to m.in. ograniczenia emisji w sektorze transportu o 90 proc.
Z kolei unijna strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności definiuje dziesięć celów, w tym m.in.: tworzenie alternatyw dla generującego największe koszty zewnętrzne transportu drogowego, a w konsekwencji minimalizacji negatywnego oddziaływania transportu na środowisko. Zakłada więc m.in. podwojenie ruchu kolejowego dużych prędkości do 2030 r. i potrojenie go do 2050 r.; wzrost kolejowego ruchu towarowego o 50 proc. do 2030 r. i podwojenie go do 2050 r. ©℗ r.bi.
