Dobre perspektywy dla rynku IVD w Polsce

PMR opracował raport „Rynek diagnostyki laboratoryjnej/in vitro w Polsce 2012. Prognozy rozwoju na lata 2012-2016". Wynika z niego, że w ubiegłym roku wartość sprzedaży w analizowanym segmencie wyniosła blisko 1,3 mld zł, co stanowiło wzrost o 9 proc. rok do roku. W latach 2012-2016 dynamika wzrostu rynku nie przekroczy w żadnym z analizowanych lat 10 proc.

Pod względem wartości największą część rynku diagnostyki laboratoryjnej w Polsce (podobnie jak w całej Unii Europejskiej) stanowi sprzedaż odczynników - 90,8 proc. W opinii ekspertów PMR wynikało to z faktu, że w ostatnich latach, kiedy doszło do spowolnienia gospodarczego, placówki opieki zdrowotnej rzadziej kupowały sprzęt. Natomiast badania, do których potrzebne są odczynniki, musiały być przeprowadzane. Ogólnie rzecz biorąc, struktura rynku polskiego jest jednak podobna do struktury w całej Unii Europejskiej. Aparatura i materiały zużywalne odpowiadają za 7,4 proc. a 2,1 proc. to inne elementy np. umowy wynajmowania sprzętu, usługi serwisowania lub pojemniki na próbki.

Wzrost rynku napędziła sprzedaż pasków do glukometrów dla cukrzyków. W 2011 r. wygenerowała 44 proc. całkowitej sprzedaży produktów diagnostyki IVD w Polsce. Udział tego segmentu w rynku IVD w Polsce wzrósł w latach 2007-2011 o 8 pkt. proc. W 2011 r. dynamika wzrostu rynku wyniosła blisko 20 proc.

Rynek napędzą choroby cywilizacyjne...

- W skład rynku diagnostyki laboratoryjnej w Polsce wchodzą przede wszystkim aparatura i odczynniki stosowane w chemii klinicznej, immunologii, immunochemii, hematologii, cytologii, histologii, mikrobiologii i diagnostyce molekularnej - mówi Agnieszka Skonieczna. W ub.r. oprócz sprzedaży pasków do glukometrów, bardzo szybko rósł również segment diagnostyki molekularnej, ale z racji niewielkiej wartości, nie miał on wpływu na wartość całego rynku IVD.

Agnieszka Skonieczna przewiduje, że w najbliższych latach zapotrzebowanie na wykonywanie badań laboratoryjnych będzie w Polsce wzrastać. - Wpływ na to będzie miało starzenie się społeczeństwa i wzrost częstotliwości występowania chorób cywilizacyjnych i nowotworów - mówi autorka raportu.

Jak podkreśla Agnieszka Skonieczna, starszy analityk rynku farmaceutycznego w PMR, autorka raportu, duży wpływ na segment produktów dla diabetyków ma polityka refundacyjna państwa. Wydarzeniem, które w ostatnich latach w największym stopniu oddziałało na tą kategorię, było wejście w życie nowej listy leków refundowanych od 1 stycznia 2012 r. Na liście tej nie znalazły się bowiem testy paskowe czołowych producentów, takich jak Roche i Abbott. W związku z zapowiedziami usunięcia tych produktów z list, a co za tym idzie, wzrostu cen dla pacjenta, pod koniec 2011 r. pacjenci masowo wykupywali testy diagnostyczne z aptek, co było motorem wzrostu całego rynku IVD. Produkty wróciły do refundacji od 1 marca 2012 r. Zapadalność na cukrzycę, która jest chorobą metaboliczną i występuje epidemicznie w rozwiniętych społeczeństwach, wzrasta. Według danych Ministerstwa Zdrowia z 2011 r., w Polsce jest około 2 mln diabetyków (6,5% społeczeństwa), a liczba ta w ciągu 20 lat podwoi się. Będzie to jeden z głównym czynników rozwoju tego segmentu.

Jak wynika z prognoz Głównego Urzędu Statystycznego, w 2030 r. liczba Polek powyżej 60 roku życia i Polaków powyżej 65 roku życia wyniesie 9,6 mln, w porównaniu do 6,8 mln w 2010 r. Jednocześnie następuje wzrost przewidywanej długości życia. Średnia oczekiwana długość życia w momencie narodzin zwiększy się z 75,7 lat w 2008 r. do 77,1 lat w 2020 r. i 80 lat w 2035 r. - W związku z niską wydajnością i niedostatecznym finansowaniem publicznych laboratoriów coraz więcej pacjentów będzie trafiać do placówek prywatnych - mówi Skonieczna. Sektor prywatny znacznie częściej natomiast korzysta z badań diagnostycznych niż placówki publiczne. Okazuje się, że średnia liczba parametrów zlecanych przez lekarzy placówek prywatnych w jednej próbce wynosi ok. 6-7, podczas, gdy w publicznych placówkach jest to średnio 3 parametry.

...i komercjalizacja służby zdrowia

Według ekspertów PMR na zmiany na szeroko pojętym rynku IVD może wpływać komercjalizacja placówek ochrony zdrowia. Średnia liczba parametrów zlecanych do zbadania przez lekarzy z placówek komercyjnych w jednej próbce wynosi bowiem 6-7, podczas gdy w publicznych placówkach jest to średnio 3. Ponadto, w ramach racjonalizacji kosztów nowi właściciele przekształconych placówek ochrony zdrowia mogą decydować się również na outsourcing laboratoriów diagnostycznych. Powodować to będzie zmiany struktury własnościowej laboratoriów, a także inwestycje w aparaturę do diagnostyki laboratoryjnej. Bardzo często bowiem, zgodnie z umową outsourcingową, dzierżawca laboratorium zobowiązuje się również do jego modernizacji i zakupu aparatury.

Ponadto część szpitali po komercjalizacji, a zwłaszcza po przejęciu przez prywatną firmę medyczną, pozyskuje środki na modernizację i zakup aparatury, które mogą być przeznaczone na zakupy w sektorze IVD. Takie inwestycje są również potrzebne, jeśli placówka planuje konkurować z niektórymi nowoczesnymi i dobrze wyposażonymi szpitalami niepublicznymi.

Pozostało 80% artykułu