Przy wykorzystywaniu samochodów służbowych również do celów prywatnych (art. 86a ust. 1), podatek VAT od wydatków na samochody służbowe odliczymy w połowie. Ten sam paragraf, lecz w ustępie trzecim określa, że ograniczenia nie stosuje się m.in. kiedy samochód wykorzystywany jest wyłącznie do celów służbowych. – Z powyżej wspomnianych zapisów jasno wynika, że prewspółczynnika nie musimy stosować, jeśli używamy auta nie tylko do celów służbowych. Minister utrzymuje, że dotychczasowe limity powiązane są jedynie z użytkiem mieszanym, czyli również prywatnym, bez konieczności wykorzystywania tego prewspółczynnika, jednak biorąc pod uwagę wydatki inne niż użytek prywatny, to należy tutaj stosować bezwzględnie nowe proporcje – podkreśla Koszewski. Jednocześnie zauważa, że w tym miejscu rodzi się rozbieżność opinii i zapisów ustawy, gdyż przepisy zredagowano zgoła inaczej, ponieważ prewspółczynnik oczywiście zastosujemy do opodatkowania wydatków na usługi oraz towary do celów mieszanych, ale pojawił się wyjątek, czyli ust. 5 artykułu 8 nowej ustawy, gdzie jest zapis o używaniu aut do innych celów niż działalność gospodarcza, ale nie do celów prywatnych. – Upraszczając sprawę: temat będzie dotyczył podatników ponoszących koszty, jakie w ogóle nie są powiązane z jego działalnością gospodarczą, czyli może być potraktowany jak konsument bez prawa do żadnego odliczenia – alarmuje Koszewski. Twierdzi, że problemy pojawią się w przypadku kwalifikacji i zakupów dla celów działalności gospodarczej i działalności prywatnej takiego przedsiębiorcy, i tu mamy do czynienia ze zjawiskiem prewspółczynnika, czyli częściowego odliczenia podatku. – Część przedsiębiorców może mieć realne kłopoty z prawidłową interpretacją i – co za tym idzie – z prawidłowym rozliczeniem się z fiskusem – uważa Koszewski.
Ministerstwo odpowiada
Resort finansów przypomina, że cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej. Jest ona określona przepisami art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT, przy czym mieszczą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednak niegenerujące opodatkowania VAT. – Przykładem takim jest otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów, sprzedaż wierzytelności „trudnych" itp. – podaje rzecznik prasowy resortu Wiesława Dróżdż.
Natomiast przez wykorzystanie towarów i usług do celów innych niż działalność gospodarcza rozumie się wykorzystanie tych towarów i usług w sferze działalności danego podmiotu niebędącej działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. – Jest to na przykład działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatna działalność statutowa, z wyłączeniem wykorzystania do celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 w przypadku, o którym mowa w tym przepisie – wyjaśnia rzecznik.
Powyższe oznacza, że w przypadku użytku prywatnego samochodów wykorzystywanych przez podatnika prowadzącego wyłącznie działalność gospodarczą – zarówno dla celów działalności gospodarczej jak i do celów prywatnych, w związku z czym podatnik dokonał odliczenia 50 proc. kwoty podatku naliczonego (art. 86a ust. 1 ustawy o VAT) – nie będzie miał zastosowania art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Użycie tych samochodów do celów prywatnych nie stanowi bowiem wykorzystania do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Odliczenie podatku naliczonego w wysokości 50 proc. stosownie do art. 86a ust. 1 ustawy o VAT związane jest bowiem z wykorzystaniem samochodu do działalności gospodarczej oraz do celów prywatnych.
W przypadku gdy podatnik ponosi wydatki związane z pojazdami samochodowymi, które dotyczą zarówno jego działalności gospodarczej, jak i celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, i nie jest możliwe ich bezpośrednie przyporządkowanie w całości do działalności gospodarczej, ustalona do odliczenia, kwota podatku naliczonego (50 proc. lub 100 proc. kwoty wynikającej z faktury) powinna zostać proporcjonalnie pomniejszona zgodnie z proporcją wyliczoną według przyjętego przez podatnika sposobu określenia proporcji na zasadach wskazanych w art. 86 ust. 2a–2h ustawy o VAT. Jeżeli podatnik wykonuje również działalność poza VAT (inną niż wykorzystanie samochodu na cele prywatne) musi również zastosować zasady wskazane w art. 86 ust. 2a–2h ustawy o VAT.
Nie koniec zmian
Na styczniowej nowelizacji ustawy VAT się nie skończy. W Ministerstwie Finansów przygotowywana jest nowa ustawa VAT, której projekt przygotował PiS. Ma ona 441 artykułów, a same jego uzasadnienie liczy 180 stron. Celem przygotowania nowej ustawy jest uszczelnienie systemu VAT. Projekt dopiero zostanie skierowany do Sejmu i wejdzie w życie najprawdopodobniej 1 lipca 2016 roku, choć pierwotnie posłowie planowali datę o pół roku wcześniejszą.
