Gaz daje spółkom zarobić. Sam prąd nie

Klientom indywidualnym błękitne paliwo dostarcza obecnie 34 podmioty, podczas gdy w przypadku prądu jest to ok. 30 firm – wynika z danych Urzędu Regulacji Energetyki.

Pierwsza grupa dynamicznie rośnie, druga się stabilizuje. Podobnie wyglądają tendencje na obu rynkach, jeśli chodzi o zmianę sprzedawcy. To pochodna innego etapu ich rozwoju, ale nie tylko.

Szukanie marży

W przypadku gospodarstw domowych wpływ na aktywność sprzedawców ma różnica cen na rynku hurtowym w stosunku do zatwierdzonych taryf. – Na rynku gazu ziemnego taryfa wyznacza cenę maksymalną. To zachęca podmioty do wchodzenia na ten rynek. Spółki widzą możliwość wygenerowania marży – tłumaczy Aldona Kaźmierska, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Rynków i Spraw Konsumenckich w URE.

Zdaniem Leszka Juchniewicza, byłego prezesa URE, przedsiębiorcy starają się zmaksymalizować marżę, oferując gaz i prąd w ofertach typu dual fuel. Sprzedaż samego prądu do gospodarstw jest mało opłacalna, bo taryfa dla tej grupy nadal jest regulowana. Przy czym w odróżnieniu od tej gazowej URE wyznacza stawki stałe.

Regulator kilkakrotnie zabiegał o wprowadzenie ceny maksymalnej także dla energii, co mogłoby dać pewien margines na konkurencyjną walkę o klienta. Jednak jego postulaty odbiły się zarówno od przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki (wcześniej odpowiedzialnego za zmiany rozporządzenia taryfowego), jak i resortu energii.

Pozorna liberalizacja

Choć firm handlujących gazem przybywa, to pozycja klientów indywidualnych nadal jest słaba, a ich korzyści z wyboru innego dostawcy nieznaczne – uważają eksperci.

Zwłaszcza że ubyło firm obracających błękitnym paliwem w hurcie. Od początku tego roku do połowy listopada koncesję cofnięto 14 przedsiębiorstwom, a tylko dwóm ją wydano. W efekcie dziś prawo do sprowadzania gazu ma 58 firm wobec 70 na koniec 2016 r. To efekt obowiązku magazynowania, które jest zbyt kosztowne dla mniejszych podmiotów. Sytuacji nie ułatwia PGNiG, który jest właścicielem magazynów gazu.

– Skutek jest taki, że rynek gazu bardziej się monopolizuje – twierdzi Juchniewicz. Tam jednak pod wpływem nacisku Brukseli wprowadzono ścieżkę uwolnienia taryf dla gospodarstw – znikną one do 2024 r. Rynek energii nie doczekał się podobnego harmonogramu, choć firmy handlują prądem na zasadach rynkowych od ponad dziesięciu lat. Uwolnienie taryf na gaz dla przedsiębiorstw nastąpiło zaś dopiero w październiku tego roku.

Sytuacja na hurtowym rynku błękitnego paliwa jest jednak bardziej stabilna.

Obligo na minimum

Jak zauważa ekspertka URE, przewidywalność tego rynku jest pochodną koncentracji popytu i podaży na giełdzie. Duże znaczenie ma tu obowiązek sprzedaży, wynoszący dla gazu 55 proc. – Dziś wolumen obrotu błękitnym paliwem na Towarowej Giełdzie Energii znacznie przekracza obowiązek nałożony na PGNiG – zaznacza Kaźmierska.