Drożejący prąd uderza w polski przemysł

Drożejąca w zawrotnym tempie energia elektryczna na polskim rynku hurtowym spędza sen z powiek zarządom firm, które mają najbardziej energochłonne fabryki. Eksperci wieszczą dalszy wzrost cen, a przemysł prosi rząd o pomoc.

Czarna energia

Wzrost cen węgla i uprawnień do emisji CO2 to główne czynniki, które pchają w górę ceny energii. W Polsce 80 proc. energii elektrycznej powstaje z węgla. Tymczasem ceny czarnego paliwa dla elektrowni w II kwartale były o 16 proc. wyższe niż przed rokiem, a prawa do emisji CO2 w miniony czwartek przebiły granicę 20 euro za tonę i były o 250 proc. wyższe niż w sierpniu 2017 r.

– Wzrost cen węgla jest skutkiem nieefektywności największego krajowego producenta – Polskiej Grupy Górniczej – i Tauronu Wydobycie – twierdzi Paweł Puchalski, analityk DM BZW BK. Dodaje, że Polska istotną część potrzebnego węgla sprowadza też z zagranicy. Tymczasem ceny tego surowca w europejskich portach są obecnie wysokie, a jeśli dodać do tego jeszcze koszty transportu, to polscy odbiorcy muszą się liczyć z ceną zagranicznego węgla istotnie wyższą niż węgla krajowego.

Najważniejszy jest jednak mocny wzrost cen uprawnień do emisji CO2. – Ma to związek m.in. z reformą europejskiego systemu handlu emisjami, która spowoduje spadek dostępnych w aukcjach uprawnień CO2 o 40 proc. w następnym roku. Choć teraz widzimy nadpodaż uprawnień, to już niedługo powinna ona zacząć się kurczyć. Przewiduję więc, że ich ceny wciąż będą rosły, pchając w górę ceny energii elektrycznej – wyjaśnia Bartłomiej Kubicki, analityk Societe Generale.

Wyrównanie szans

Ze specyfiki krajowego rynku energii elektrycznej zdaje sobie sprawę branża stalowa. I nie napawa jej to optymizmem. – Problem polega na tym, że w krajach, w których działają nasi konkurenci, ceny energii nie rosną tak dynamicznie albo nie rosną wcale, co niestety przekłada się na pogorszenie naszej pozycji konkurencyjnej – zauważa Tomasz Ślęzak, członek zarządu ArcelorMittal Poland.

Sektor zwraca uwagę, że koszt zakupu energii powiększają jeszcze wysokie opłaty regulacyjne, których nie ponoszą odbiorcy przemysłowi w innych krajach Unii Europejskiej. Branża stalowa oczekuje więc od polskiego rządu wyrównania szans w konkurencji międzynarodowej w postaci np. rekompensat za pośrednie koszty CO2 zawarte w cenach energii czy zmniejszenia opłat regulacyjnych. – Rząd bez wątpienia ma świadomość tego, co dzieje się na rynku energii, i deklaruje wolę realizacji postulatów wysuwanych przez sektory energochłonne. Jednak wszystko wskazuje na to, że realizacja tych postulatów może zająć sporo czasu – podkreśla Ślęzak.

Jak szacuje Polska Grupa Energetyczna, w I półroczu Polska miała wyższe hurtowe ceny prądu od wszystkich krajów ościennych. Niemcy kupowali energię tańszą średnio o 46 zł za megawatogodzinę, Czesi o 41 zł, a Szwedzi o 29 zł. To dlatego, że polska energetyka jest w największym stopniu oparta na węglu.

Własne moce

Sytuację szczegółowo analizuje największy konsument prądu w kraju – miedziowy KGHM. – Rozpoczęliśmy przegląd strategiczny firmy. W najbliższym czasie dużo uwagi poświęcimy m.in. obszarowi energetyki, bo ceny prądu są dla nas bardzo dużym kosztem – zadeklarował Marcin Chludziński, prezes KGHM, podczas prezentacji wyników finansowych za I półrocze.

Z kolei chemiczna Grupa Azoty w reakcji na rosnące ceny prądu podejmuje szereg działań mających na celu zmniejszenie zużycia energii w swoich wytwórniach. W jak największym stopniu wykorzystuje też zdolności własnej elektrociepłowni, dzięki czemu zmniejsza zakupy z sieci zewnętrznej. – Ograniczenie energochłonności we wszystkich obszarach aktywności produkcyjnej jest naszym strategicznym celem – przekonuje Artur Dziekański, rzecznik Grupy Azoty. W fabryce nawozów w Puławach Azoty wybudują kolejny blok energetyczny, z tym że opalany... węglem.

Własne źródła energii ma producent koksu JSW Koks. Firma jest w stanie wyprodukować tyle prądu, by zaspokoić w całości potrzeby swoich czterech koksowni. Natomiast nadwyżki energii sprzedaje do odbiorców zewnętrznych i na Towarowej Giełdzie Energii. – Wzrost cen energii elektrycznej nie dotyka zatem spółki w takim stopniu, w jakim dotyka firmy, które niezbędną im energię muszą kupować – zauważa Marek Filas, kierownik komunikacji w JSW Koks.