Armia chce bronić najważniejszych inwestycji.

Rządowe plany oszczędnościowe tym razem biorą na celownik głównie ogromne sumy przeznaczane z kasy państwa na obronę narodową.

Wojsko zapowiada, że nie ruszy wynagrodzeń i należności za już podpisane kontrakty zbrojeniowe – ustaliła „Rz". Gen. Waldemar Skrzypczak, wiceszef resortu obrony ds. modernizacji, przyznaje, że w ministerstwie gotowe są już różne oszczędnościowe scenariusze. Trudno będzie ruszyć jednak wydatki wynikające z już podpisanych umów – z ok. 5,5 mld zł planowanych tegorocznych inwestycji niemal 3,5 mld zł już rozdysponowano w postaci zawartych kontraktów i przedpłat.

– Będziemy przede wszystkim chronić wydatki i inwestycje, od których zależy gotowość bojowa jednostek – zapewnia kmdr Janusz Walczak, dyrektor departamentu prasowo-informacyjnego MON. Nie wiadomo, czy uda się obronić wszystkie planowane na ten rok zakupy modernizacyjne. Ucierpieć mogą programy, które są z przemysłem negocjowane, ale nie podpisano jeszcze umów.

– Wciąż za mało jest w wojsku kontraktów wieloletnich, armia nadal zamawia przede wszystkim na krótki dystans, w biznesowo niekorzystnej rocznej perspektywie – zwraca uwagę Dominik Kimla, starszy analityk globalnej firmy doradczej Frost & Sullivan.

Według naszych ustaleń w MON już w tym tygodniu wydano rozkazy o wprowadzeniu ścisłej dyscypliny finansowej. Armia w najbliższych tygodniach dokona ponownej analizy zaplanowanych wydatków, głównie na wieloletnie inwestycje budowlane oraz zaopatrzenie biurowe i logistyczne. Przygotowywane są redukcje wydatków administracyjnych, delegacji, rozważane jest nawet przejściowe ograniczenie szkolenia wojsk.

MON zbada też możliwość redukcji nakładów w związku z wycofywaniem się polskich jednostek z misji afgańskiej w 2014 r. – Nie będą już potrzebne tak duże zapasy paliwa czy innych materiałów eksploatacyjnych – mówi kmdr Walczak.

W budżetowych targach szefowie innych resortów mogą wytknąć MON (powołując się na raporty NIK), że wojsko już w 2012 r. nie potrafiło wydać z budżetu 1,4 mld zł. Przedstawiciele resortu obrony tłumaczą, że przyczyną niewykonania inwestycyjnych planów były m.in.: rezygnacja z niektórych kosztownych zbrojeniowych programów, np. zakupu samolotów szkoleniowych LIFT i budowy superokrętu – korwety Gawron. Pieniądze pozostały w ubiegłorocznej kasie MON także wskutek bardziej restrykcyjnych zasad wypłaty zaliczek dla producentów i nieudolności rodzimych firm, które nie poradziły sobie z terminowym realizowaniem kontraktów i zamówień na sprzęt.

Szef MON Tomasz Siemoniak zapowiada, że zaakceptuje rządowe propozycje nawet znaczących redukcji, pod warunkiem że nie dotkną one zakupów najnowocześniejszego uzbrojenia i sprzętu, od których zależy uzyskiwanie nowych zdolności bojowych sił zbrojnych.

Priorytetem jest obrona przeciwlotnicza i planowany od miesięcy start pierwszych projektów modernizacyjnych w marynarce wojennej – budowa patrolowców i niszczycieli min – potwierdził niedawno „Rz" gen. Skrzypczak. Jeszcze tego lata flota chce podpisać pierwsze umowy z polskim konsorcjum stoczniowym, które wykona nowe okręty serii Kormoran. W przypadku inwestycji w broń przeciwlotniczą cięcia mogą okazać się niemożliwe, bo dzięki prezydenckiej ustawie o finansowaniu budowy tarczy antyrakietowej wojsko ma do 2023 r. kosztem ponad 14 mld zł odzyskać zdolność do obrony polskiego terytorium przed atakiem z powietrza.

Już trwają przetargi na nowe śmigłowce transportowe i specjalistyczne (kupimy 70 maszyn za ok. 8 mld zł), wystartował też konkurs na zakup treningowych samolotów i systemu szkolenia pilotów (wartość – 1,5 mld zł). Zamówienia na ponad 2 tys. nowych pojazdów opancerzonych wykorzystujących modułowe, uniwersalne platformy konstruowane w kraju i prawie sto bezpilotowców kilku typów (w tym uzbrojonych), samobieżne haubice i ciężkie moździerze oraz systemy informatyczne wspomagające dowodzenie, armia planuje negocjować z przemysłem w ekspresowym tempie, a konkursy rozstrzygać w najbliższych latach.

Czy w obecnej sytuacji gospodarczej ten plan się powiedzie? Eksperci zwracają uwagę, że podstawowe blokady dla wojskowych inwestycji nie wynikają wyłącznie z czynników budżetowych związanych ze spowolnieniem w gospodarce.