Stagflacyjne dylematy EBC. Będą podwyżki stóp

Tak wysokiej inflacji jak dziś strefa euro jeszcze nie doświadczyła. Europejski Bank Centralny sygnalizuje podwyżki stóp procentowych, ale łagodne, bo jednocześnie gospodarka unii walutowej wyraźnie traci impet.

Publikacja: 30.05.2022 21:00

Stagflacyjne dylematy EBC. Będą podwyżki stóp

Foto: Bloomberg

– Podwyżki stóp procentowych o 0,25 pkt proc. na posiedzeniach w lipcu i wrześniu to właściwe tempo normalizacji polityki pieniężnej – powiedział w poniedziałkowym wywiadzie dla hiszpańskiego dziennika „Cinco Dias” Philip Lane, główny ekonomista EBC. Ale opublikowane tego dnia dane dotyczące inflacji w strefie euro sprawiły, że obserwatorzy EBC nie przestają spekulować na temat bardziej agresywnych podwyżek stóp procentowych. Coraz bardziej prawdopodobna recesja w strefie euro nie musi być przeszkodą, bo i ona w dużej mierze będzie pokłosiem najwyższej od kilku dekad inflacji.

Koszty wojny

W Niemczech, największej gospodarce strefy euro, inflacja mierzona wskaźnikiem HICP (obliczanym według tej samej metodologii we wszystkich krajach UE) podskoczyła w maju do 8,7 proc. rok do roku, z 7,8 proc. w kwietniu – sugeruje pierwszy szacunek tamtejszego urzędu statystycznego. Ekonomiści przeciętnie spodziewali się wyniku na poziomie 8,1 proc. Inflacja liczona według krajowej metodologii sięgnęła najwyższego od 1973 r. poziomu 7,9 proc., po 7,4 proc. w kwietniu.

Ten wzrost wynikał ze zwyżek cen energii, paliw i żywności, które są pokłosiem wojny na Ukrainie. Nośniki energii podrożały w maju o 38,3 proc. rok do roku, po 35,3 proc. w kwietniu, a żywność o 11,1 proc., po 8,6 proc. miesiąc wcześniej. Tzw. inflacja bazowa, która nie obejmuje tych najbardziej zmiennych cen, prawdopodobnie nieco w maju zmalała: mierząc HICP do 3,8 proc. z 3,9 proc. w kwietniu.

W Hiszpanii, jak pokazały poniedziałkowe szacunki, inflacja bazowa przyspieszyła jednak w maju do najwyższego od połowy lat 90. XX w. poziomu 4,9 proc., z 4,4 proc. miesiąc wcześniej (mierząc krajowym wskaźnikiem CPI). To przyczyniło się do zwyżki inflacji ogółem do 8,7 proc., z 8,3 proc. w kwietniu (inflacja HICP wyniosła 8,5 proc., po 8,3 proc. miesiąc wcześniej). W Niemczech spadek inflacji bazowej też prawdopodobnie okaże się przejściowy.

Dane dla całej strefy euro Eurostat opublikuje we wtorek. Dotychczas ekonomiści przeciętnie szacowali, że inflacja HICP przyspieszyła w maju do 7,7 proc., z 7,4 proc. w kwietniu. Zaskakująco wysokie odczyty z Niemiec i Hiszpanii sugerują, że te przewidywania są zbyt niskie.

Wsparcie dla euro

EBC to jeden z nielicznych spośród najważniejszych banków centralnych, który w reakcji na przyspieszającą inflację nie podwyższył jeszcze stóp procentowych. Amerykańska Rezerwa Federalna rozpoczęła cykl podwyżek w marcu, a Bank Anglii już w grudniu ub.r. W strefie euro inflacja miała jednak dotąd inny charakter niż w USA i Wielkiej Brytanii. W większym stopniu wynikała z czynników zewnętrznych, niezwiązanych z kondycją gospodarki strefy euro. A atak Rosji na Ukrainę jeszcze inflację w strefie euro podbił, uderzając jednocześnie w jej gospodarkę. Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw i konsumentów (ESI) w maju utrzymał się na poziomie, który sugeruje, że w II kwartale PKB w strefie euro zatrzymał się po zwyżce 0 0,3 proc. w I kwartale.

W obliczu tych dylematów EBC zaczął w maju sygnalizować, że pierwszej od ponad dekady podwyżki stóp procentowych w strefie euro należy oczekiwać w lipcu. Wśród ekonomistów toczy się jednak dyskusja, na ile zdecydowany będzie ten ruch. Prezeska EBC Christine Lagarde, podobnie jak teraz Lane, sugeruje, że należy oczekiwać wzrostu stopy depozytowej z -0,5 do -0,25 proc., a następnie do 0 proc. we wrześniu. – Debata na temat wielkości pierwszej podwyżki stóp, czy to będzie 0,25, czy 0,5 pkt proc., jeszcze się nie zakończyła. Jeśli w maju i czerwcu inflacja bazowa w strefie euro będzie nadal przyspieszała, Lane i Lagarde mogą pożałować, że zobowiązali się do konkretnych decyzji – ocenia Carsten Brzeski, ekonomista z banku ING. Tego samego zdania jest Andrew Kennigham, główny ekonomista firmy analitycznej Capital Economics. – Naszym zdaniem podwyżka o 0,5 pkt proc. jest zarówno uzasadniona, jak i prawdopodobna – ocenia.

Oczekiwania, że EBC będzie działał bardziej zdecydowanie, niż zapowiadają najważniejsi decydenci EBC, to główne źródło aprecjacji euro wobec dolara, która z kolei sprzyja umocnieniu złotego.

Banki
Commerzbank mocno oszczędza. 3300 pracowników w Niemczech straci pracę
Banki
W czwartek ważny wyrok TSUE w sprawie kredytów konsumenckich. Czy ruszy lawina pozwów?
Banki
Rosjanie kupili rekordowo dużo złota, ale kurczą się rezerwy kruszcu w bankach
Banki
Piotr Bujak, główny ekonomista PKO BP: W rządowym planie redukcji deficytu nie ma marginesu na ewentualne szoki
Banki
Mirosław Czekaj, prezes BGK: Priorytetem jest dla nas dynamiczna i konkurencyjna gospodarka