Sprzedaż alkoholu w uchwale rady gminy: 20 metrów od przedszkola i szkoły to za blisko - wyrok WSA

Swoboda gminy w zakresie tworzenia norm prawnych ustalających zasady usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych jest ograniczona.

Aktualizacja: 12.05.2019 12:56 Publikacja: 12.05.2019 10:00

Sprzedaż alkoholu w uchwale rady gminy: 20 metrów od przedszkola i szkoły to za blisko - wyrok WSA

Foto: Fotorzepa, Adam Burakowski Adam Burakowski

Rada miejska podjęła uchwałę, w której określiła, że sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych na terenie gminy może odbywać się w odległości nie mniejszej niż 20 metrów od takich obiektów, jak: szkoły, przedszkola, inne placówki opiekuńczo-wychowawcze, miejsca kultu religijnego. Jednocześnie postanowiono, że jest to odległość mierzona najkrótszą drogą dojścia – od wejścia do miejsca sprzedaży napojów alkoholowych – do wejścia do obiektów chronionych.

Czytaj też: Sprzedaż alkoholu: pojęcie najbliższej okolicy - wyrok WSA

Wcześniej było bliżej

Zapisy te zakwestionował prokurator rejonowy. Jego zdaniem przyjęta w uchwale odległość 20 m od obiektów chronionych oznacza bardzo bliskie, bezpośrednie sąsiedztwo z takimi obiektami, co w oczywisty sposób kłóci się z koniecznością realizowania obowiązku ograniczania dostępności do alkoholu, w szczególności w stosunku do osób nieletnich. Ponadto odległość ta przy przyjętym w uchwale sposobie jej mierzenia tj. najkrótszą drogą dojścia – od wejścia do miejsc sprzedaży napojów alkoholowych – do wejścia do obiektów chronionych, pozwala na usytuowanie punktów sprzedaży i podawania napojów alkoholowych np. naprzeciwko lub niemal naprzeciwko okien szkoły lub przedszkola, po drugiej stronie drogi lub ulicy, czy też na tyłach budynku obiektu chronionego.

W skardze do sądu administracyjnego prokurator wyjaśnił, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości określa cele, które jednostka samorządu terytorialnego stanowiąc akt prawa miejscowego jest zobowiązana uwzględniać. Jeżeli ustawodawca wskazuje, że celem ustawy jest między innymi ograniczenie dostępności alkoholu i motywowanie obywateli do powstrzymywania się od jego spożywania to obowiązkiem organu stanowiącego przepisy prawa miejscowego jest podporządkowanie się tym celom.

– Tworzenie takich zasad, które stoją w sprzeczności z zadaniami gminy postawionymi przez ustawodawcę w ustawie o wychowaniu w trzeźwości oznacza naruszenie prawa – wskazał prokurator. Jak przy tym zaznaczył, założenie przez radę miejską bezpośredniego sąsiedztwa tych punktów z obiektami chronionymi, w sposób rażący kłóci się z koniecznością realizowania obowiązku ograniczenia dostępności do alkoholu, w szczególności do osób nieletnich.

Zakres swobody gminy

Odpowiadając na skargę burmistrz wskazał, że gmina ma pewien zakres swobody w stanowieniu norm prawnych wynikających z delegowania uprawnień do samodzielnego określania zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Burmistrz zwrócił uwagę, że określenie przez radę miejską odległości 20 metrów dla miejsc, w których jest dostęp do alkoholu od obiektów chronionych w istocie stanowi faktyczne zaostrzenie stosowanych dotychczas od ponad 14 lat zasad, gdyż wcześniej było to 10 metrów, a jeszcze wcześniej był zakaz bezpośredniego przylegania takiego miejsca do obiektu chronionego.

Tak więc zwiększenie odległości do 20 m stanowiło, w ocenie burmistrza, realizację na terenie gminy celu ustawy, jakim jest ograniczenie spożycia alkoholu. Jak dodał, zwiększenie odległości spowodowałoby zakaz sprzedaży alkoholu w około dziesięciu placówkach prowadzonych od szeregu lat, dla których sprzedaż alkoholu stanowi istotny dochód i utrzymanie.

Burmistrz zauważył ponadto, że określenie zasad usytuowania to tylko jeden z instrumentów, w który ustawodawca wyposażył jednostkę samorządu terytorialnego do realizacji celów ustawy i wskazał, iż rada miejska corocznie przyjmuje program przeciwdziałania alkoholizmowi, w którym określa szereg zadań, jakie realizowane są przez gminę w celu przeciwdziałania nadużywaniu alkoholu, profilaktyki, edukacji, wychowania z poszanowaniem zasady nienadużywania alkoholu.

Fikcyjne ograniczenia

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt II SA/Go 152/19) uznał, iż skarga prokuratora zasługuje na uwzględnienie.

W uzasadnieniu stwierdzono, że o ile gmina ma pewną swobodę w stanowieniu norm prawnych, wynikającą z delegowania uprawnień do samodzielnego określenia zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych, to jednak zasady przyjęte w uchwale w tym przedmiocie muszą pozostawać w zgodzie z ogólnymi celami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wyrażonymi w preambule oraz art. 1 i 2 ustawy.

- Oznacza to, że swoboda gminy w zakresie tworzenia norm prawnych ustalających zasady usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych jest ograniczona przez obowiązek realizowania celów ustawy o wychowaniu w trzeźwości – podkreślił WSA.

Sąd podzielił stanowisko prokuratora, że przyjęte w uchwale usytuowanie miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych w odległości nie mniejszej niż 20 metrów od obiektów chronionych – oznacza w rzeczywistości bliskie, bezpośrednie sąsiedztwo z tymi obiektami, co w oczywisty sposób kłóci się z koniecznością realizowania obowiązku ograniczania dostępności do alkoholu, w szczególności w stosunku do osób nieletnich. W ocenie sądu przyjęta przez radę odległość w żaden sposób nie ogranicza dostępności do alkoholu i nie tworzy warunków chociażby motywujących do powstrzymywania się od jego spożywania.

– Można wręcz powiedzieć, że wprowadza fikcyjne ograniczenia dostępności do alkoholu, co stoi w oczywistej sprzeczności z ustawowym celem, jakim jest szczególna ochrona pewnych miejsc lub obiektów przed zagrożeniem jakie może stwarzać alkohol – wskazał WSA.

Sąd stwierdził też, że przyjęty w uchwale sposób mierzenia odległości pomiędzy obiektami chronionymi a punktami sprzedaży napojów alkoholowych, nie może spełnić celów wynikających z ustawy.

- Mając na uwadze chociażby szerokość obiektów szkolnych lub przedszkolnych wraz z boiskiem lub placem zabaw dla dzieci i położenie wejścia do tego obiektu oraz położenie wejścia do punktu sprzedaży (podawania) napojów alkoholowych, to może okazać się, że punkt taki będzie bezpośrednio przylegał do granic obiektu szkolnego (boiska, placu zabaw) lub będzie w bezpośredniej bliskości – zauważono w uzasadnieniu.

Sygnatura akt: II SA/Go 152/19

Rada miejska podjęła uchwałę, w której określiła, że sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych na terenie gminy może odbywać się w odległości nie mniejszej niż 20 metrów od takich obiektów, jak: szkoły, przedszkola, inne placówki opiekuńczo-wychowawcze, miejsca kultu religijnego. Jednocześnie postanowiono, że jest to odległość mierzona najkrótszą drogą dojścia – od wejścia do miejsca sprzedaży napojów alkoholowych – do wejścia do obiektów chronionych.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów