Małgorzata Jankowska
Ustawa o pracownikach urzędów państwowych (dalej uopup) nie zawiera żadnych wskazówek dotyczących rodzajów umów zawieranych z zatrudnianymi osobami. Dlatego, należy w tym zakresie stosować przepisy Kodeksu pracy (kp). Chociaż w samej uopup brak jest odesłania do przepisów kodeksowych, to zgodnie z art. 5 kp, jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. Oznacza to, że osoby przyjmowane do pracy w urzędach objętych zakresem stosowania tej ustawy mogą być zatrudniane zarówno na okres próbny, na czas określony (w tym na zastępstwo) jak i na czas nieokreślony, a więc na wszystkie wymienione w kodeksie pracy rodzaje umów o pracę.
O rodzaju kontraktu decyduje w tym przypadku pracodawca, a jedyne ograniczenia, jakie w tej kwestii obowiązują, wynikają z kodeksu pracy, zwłaszcza z art. 251 kp, który określa maksymalny okres trwania zatrudnienia na czas określony (33 miesiące) oraz maksymalną liczbę (trzy) tego rodzaju umów, jakie mogą być zawarte z jednym pracownikiem.
Jak sprawdza samorząd
Bardziej precyzyjna jest ustawa o pracownikach samorządowych (dalej uops). Zgodnie z nią, stosunek pracy pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę nawiązuje się na czas nieokreślony lub na czas określony. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności.
Wymieniając tylko dwa rodzaje umów o pracę (na czas określony, w tym na zastępstwo oraz na czas nieokreślony) ustawa pragmatyczna przesądza, że pracowników samorządowych nie zatrudnia się na umowach na okres próbny. Rolę takiej umowy pełni w tej pragmatyce 6-miesięczna umowa na czas określony zawierana z osobami podejmującymi po raz pierwszy pracę w samorządzie na stanowiskach urzędniczych (w tym kierowniczych). Zgodnie, bowiem z art. 16 uops, w przypadku takich osób umowę o pracę zawiera się na czas określony, nie dłuższy niż sześć miesięcy. W tym czasie osoba taka, co do zasady (ponieważ istnieje możliwość zwolnienia z odbycia tej służby przez kierownika jednostki) powinna odbyć służbę przygotowawczą, której celem jest, teoretyczne i praktyczne przygotowanie pracownika do należytego wykonywania obowiązków służbowych.