Centra logistyczne i magazyny, firmy kurierskie i budowlane, a także zakłady spożywcze – to tam, jak oceniają agencje zatrudnienia, pracodawcy nadal muszą uzupełniać niedobory kadrowe pracownikami z zagranicy, w tym głównie z Ukrainy. Co prawda wywołany przez kryzys pandemii wzrost bezrobocia powiększył dostępność krajowych kandydatów do pracy, ale nie wszędzie. – W dużych aglomeracjach, gdzie wybór ofert pracy nadal jest spory, część firm także teraz odczuwa braki kadrowe – ocenia Tomasz Dudek, dyrektor zarządzający Otto Work Force w Europie Środkowej.
Spadki w przemyśle
W niedawnym badaniu Work Service ponad 28 proc. ankietowanych pracodawców wskazało, że w minionym roku mieli trudności ze znalezieniem pracowników, a co piąty rozwiązywał je, zatrudniając Ukraińców.
Dane Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii potwierdzają jednak, że 2020 r. przyniósł pierwszy od lat spadek liczby zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. Łącznie wydano ich 418 tys., czyli o 7 proc. mniej niż w rekordowym 2019 r. Podobny trend widać w liczbie zarejestrowanych w zeszłym roku oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca, z których korzystają krótkoterminowi pracownicy zza wschodniej granicy. Ich liczba również zmniejszyła się o 7 proc., do 1,52 mln.
Największe spadki liczby zezwoleń na pracę wystąpiły w grupie robotników przemysłowych oraz operatorów i monterów maszyn. Co prawda robotnicy przemysłowi wciąż byli największą grupą pracowników z zezwoleniami (139,6 tys.), ale w 2020 r. skurczyła się ona prawie o jedną piątą. Było to głównie efektem globalnego wiosennego lockdownu, który zastopował wiele polskich fabryk (zwłaszcza automotive) i skłonił tysiące Ukraińców do wyjazdu z Polski.
Gorzej niż przed rokiem
Teraz fali wyjazdów nie ma, ale lockdowny wprowadzane w niemal całej Europie znów uderzają w dostawy komponentów, zmniejszając dodatkowo popyt na pracę w usługach. Firmy specjalizujące się w ściąganiu pracowników z zagranicy mówią o spadku zamówień w styczniu i w lutym. Krzysztof Inglot, prezes Personnel Service, tłumaczy to mniejszym zapotrzebowaniem na pracowników w przemyśle, szczególnie w branży motoryzacyjnej.
Na niekorzystny efekt lockdownów i braku komponentów zwraca uwagę Michał Wierzchowski, dyrektor sprzedaży w EWL. – W pierwszych dwóch miesiącach tego roku odnotowaliśmy wśród naszych klientów o ok. 6 proc. mniejsze zapotrzebowanie na pracowników z zagranicy niż w tym samym okresie 2020 r. – twierdzi Wierzchowski.
Zaznacza jednak, że w marcu ten trend zaczął się odwracać; wzrosło zapotrzebowanie na pracowników w centrach dystrybucyjnych sieci handlowych, a lockdown wywołał też wzrost zamówień na ręce do pracy w e-commerce i związanej z nim logistyce.
Również Tomas Bogdevic, dyrektor generalny Gremi Personal, twierdzi, że w marcu widać wzrostowy trend w rekrutacji pracowników z zagranicy, choć ogranicza go spadek rotacji. O ile przed wybuchem pandemii większość Ukraińców przyjeżdżała do Polski na krótko, wymieniając się co trzy miesiące, to teraz zostają w Polsce średnio ok. 8 miesięcy, a nawet dłużej.
Szansa na ożywienie
Michał Wierzchowski mówi o sygnałach poprawy w produkcji automotive i elektroniki; klienci z tych branż sygnalizują wzmożone zapotrzebowanie na pracowników zaraz po świętach Wielkanocnych, gdy spodziewają się dopływu komponentów. Według niego ożywienie w produkcji i początek sezonu w rolnictwie i budownictwie powinny szybko zwiększyć popyt na pracowników z zagranicy.
Tomasz Dudek z Otto Work Force liczy na wyraźne odbicie w drugiej połowie roku, gdy spadnie już liczba zachorowań na koronawirusa i przybędzie zaszczepionych. Wtedy na ożywieniu w gospodarce i na rynku pracy skorzystają też imigranci zarobkowi. – Jeśli uda nam się zwalczyć Covid-19, to ten rok może być nawet rekordowy – ocenia Dudek.
