Już za 19 zł miesięcznie przez rok
Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Reklama
Płociński: Sarmatyzm nieuświadomiony
Polacy nie gęsi i swój rasizm mają. Czym przecież różni się klasizm od rasizmu – istotą obu jest wiara, że pewne grupy ludzi dzieli przepaść, której nie da się w żaden sposób zniwelować. A te grupy można definiować niekoniecznie rasowo. Mechanizm w każdym razie jest ten sam. Można więc było uznać, że chłop jest z natury głupszy od szlachcica. I nawet nie ma co go edukować, bo i tak nie zrozumie, co się do niego mówi. Nie wytłumaczysz mu, że jest coś ponad jego podwórko. Brakuje mu wyobraźni, by uchwycić abstrakcyjne pojęcia.
Co więcej, nasz swojski, polski klasizm historycznie nie był wcale wolny od ideologii narzucających rasowe stereotypy. Taką był przecież sarmatyzm. Pod koniec XVI wieku polska szlachta odkryła w sobie irańską krew, uznając się za potomków koczowniczego ludu – Sarmatów. Zwyczajnie tożsamość oświeconej warstwy naszego społeczeństwa – jak pisał historyk Tadeusz Mańkowski – stała się na tyle silna, że wśród szlachty pojawiła się potrzeba, by poszukać należnego sobie miejsca „wśród innych narodów o odległej przeszłości". A mit sarmacki wzmacniał jej poczucie podmiotowości – tak wobec Zachodu, jak i Wschodu. Zresztą dziś przecież również konstruujemy podobne teorie, czyli „adoptujemy przodków", jak pisał filozof Rémi Brague.
Reklama
Plus Minus
„Poranek dnia zagłady”: Komus unicestwiony
Czy C.L. Moore w powieści „Poranek dnia zagłady” z 1957 r. jako pierwsza w literaturze opisała AI w działaniu? B...
Plus Minus
„Tony Hawk’s Pro Skater 3+4”: Dla tych, co tęsknią za deskorolką
„Tony Hawk’s Pro Skater 3+4” to dobra okazja, by poćwiczyć flipy, graby i grindy.
Plus Minus
„Gry rodzinne. Jak myślenie systemowe może uratować ciebie, twoją rodzinę i świat”: Rodzina jak wielki zderzacz relacji
Ludzie sa jak piłeczki w maszynie losującej totolotka. Zawsze zależą od innych piłek – przekonuje w swej książce...
Plus Minus
„Ze mną przez świat”: Mogło zostać w szufladzie
„Ze mną przez świat” Elżbiety Dzikowskiej to lektura dowodząca, że nie wszystko, co autor napisał, należy wydawać.
Plus Minus
Gość „Plusa Minusa” poleca. Marcin Mortka: Całkowicie oddany metalowi
Choć nie przepadam za piłką nożną, wciągnąłem się bez reszty w serial „Ted Lasso”. To opowieść, w której bohater...
