Reklama

Zagląda dzień do chatki

Godziny nauki trzeba dopasować do rytmu dnia uczniów, nie na odwrót.

Aktualizacja: 11.09.2015 10:22 Publikacja: 10.09.2015 21:00

Kto rano wstaje, ten ma kłopoty z koncentracją i pamięcią

Kto rano wstaje, ten ma kłopoty z koncentracją i pamięcią

Foto: AFP

Naukowcy straszą tą wiedzą od dawna, dlatego już wszyscy zdążyli przyjąć do wiadomości, że nocny tryb życia negatywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie. „Sowy" są mniej efektywne w pracy i przegrywają rywalizację zawodową ze „skowronkami", ponieważ mają większe kłopoty z koncentracją. Ale co to obchodzi półprzytomne dzieci budzone między 6 a 7 rano, gdy śpi się im najlepiej?

Dzieci nie są budzone ze złośliwości, ale z konieczności, aby rodzice czy opiekunowie zdążyli je wyekspediować do żłobka, przedszkola, szkoły, po czym zdążyć do pracy rozpoczynanej między 6 (fabryki), 8 (urzędy) i 10 rano (redakcje).

Ranne wyrywanie ze snu, niezależnie od wieku, jest przeżyciem traumatycznym, w przypadku nieletnich – w większym stopniu niż pełnoletnich, bo w dziecko nie można wlać kilku kubków mocnej czarnej kawy, aby szybko przejrzało na oczy.

Nasze babcie, dla zmotywowania progenitury, roztaczały przed nią wizję sielskiego poranka:

„Wstawajcie, lube dziatki,

kukułka zakukała, zagląda dzień do chatki, w jasności ziemia cała".

Nie ma potwierdzonych naukowo danych, czy osiągały tym pozytywny skutek.

Reklama
Reklama

Ale nareszcie ktoś przychodzi z pomocą dziatwie i uczącej się młodzieży – naukowcy z Sleep and Circadian Neuroscience Institute Uniwersytetu Oksfordzkiego, zespołem kieruje dr Paul Kelley. Przeprowadzili oni badania, z których wynika, że poranne, wczesne zrywanie dzieci i nastolatków z łóżek wcale nie sprawia, że mają one więcej energii, lepsze stopnie i wyniki w sportowych sprawdzianach. Jest dokładnie na odwrót – poranne wyrywanie ze snu, zbyt wczesne przerywanie nocnego wypoczynku przeszkadza w koncentracji za dnia, osłabia pamięć, refleks, a w dłuższej perspektywie, od kilku miesięcy do ponad roku, trzykrotnie zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości. Wiadomość o tym zamieszcza specjalistyczne pismo „Learning, Media and Technology".

Na podstawie własnych badań oraz analizy artykułów poświęconych temu zagadnieniu naukowcy brytyjscy doszli do wniosku, że dzieci i ucząca się młodzież nie rozpoczynają swoich zajęć w optymalnych godzinach. W przypadku dziesięciolatków szkoła powinna się rozpoczynać nie wcześniej niż o godzinie 8.30. Starsze dzieci, do lat 16, powinny rozpoczynać naukę między godziną 10 a 10.30. Natomiast 18-latki nie powinny otwierać zeszytów i zaglądać do książek przed godziną 11. Jeśli chodzi o studentów, im później wypada początek zajęć, tym lepsze ich samopoczucie (co dydaktyków zapewne niewiele obchodzi) oraz wyniki w nauce – o co dydaktycy zobowiązani są dbać.

Dr Paul Kelley i jego zespół współpracują z programem Teensleep, w ramach którego w 100 brytyjskich szkołach przesunięte zostaną – na późniejsze – godziny zajęć. Będzie to największy na świecie tego rodzaju eksperyment, zostanie przeprowadzony już w przyszłym roku.

– Nasze społeczeństwo jest w środku „kryzysu niewyspania". Godziny pracy, które sobie narzucamy, po prostu nie odpowiadają naszym wewnętrznym zegarom biologicznym. Dotyczy to zwłaszcza osób w wieku 14–24 lata. Stanowi to przyczynę wielu problemów ze zdrowiem fizycznym oraz psychicznym. Człowiek powinien wstawać trzy godziny później. Oznacza to, że przez 45 lat życia w każdy dzień roboczy, jeśli nie częściej, jesteśmy zwlekani z łóżek wbrew naturalnemu trybowi życia – uważa dr Paul Kelley.

Dobowy rytm nastolatków – na co zwrócili uwagę brytyjscy badacze – jest tak różny od rytmu osób dorosłych, że Amerykańskie Towarzystwo Pediatryczne apeluje o zmianę godzin rozpoczynania lekcji. Ale zanim ministerstwa oświaty i pracodawcy wezmą pod uwagę wnioski brytyjskich badaczy i zanim zniosą „dyktaturę skowronków", młodzi i dorośli muszą cierpieć, gdy „zagląda dzień do chatki".

Nauka
Przełomowe badania DNA zaprzeczają popularnej teorii. Chodzi o ewolucję Homo sapiens
Nauka
Po co robotnice zabijają własne poczwarki? Niezwykłe zachowanie mrówek
Nauka
Ostatnia superpełnia w tym roku już niedługo. Kiedy obserwować Zimny Księżyc?
Materiał Partnera
Radio na laser i opary rubidu. Kwantowy wynalazek fizyków z UW
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Nauka
Co łączy golden retrievera i człowieka? Zaskakujące wyniki najnowszych badań
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama