Obowiązkowa procedura wewnętrzna
Idealnym przykładem „jakości" ustanowionego prawa jest uregulowany w art. 86l Ordynacji podatkowej obowiązek wprowadzenia procedury wewnętrznej ws. raportowania schematów podatkowych (ang. „Mandatory Disclosure Rules"; MDR). Nowe przepisy przewidują obowiązek wprowadzenia przez wybrane podmioty procedury wewnętrznej, której celem jest przeciwdziałanie niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych. Przepisy te określają elementy obowiązkowe procedury oraz wyznaczają osoby odpowiedzialne za jej akceptację.
Czytaj też:
Zgodnie z art. 86l § 1 Ordynacji podatkowej, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej będące promotorami (definicja patrz ramka), zatrudniające promotorów lub faktycznie wypłacające im wynagrodzenie, których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 mln zł, wprowadzają i stosują wewnętrzną procedurę w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych, zwaną dalej ,,wewnętrzną procedurą".
Zgodnie z literalną treścią przepisów, obowiązek posiadania procedury MDR dotyczy (warunki należy spełnić łącznie):
- osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej;
- będących promotorami, zatrudniających promotorów lub faktycznie wypłacających im wynagrodzenie;
- których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 mln zł.
Podmioty zobowiązane
Obowiązek wprowadzenia procedury dotyczy osób prawnych (np. spółek z o.o., spółek akcyjnych lub gmin) oraz jednostek nieposiadających osobowości prawnej (np. stowarzyszeń, wspólnot mieszkaniowych czy samorządowych zakładów budżetowych).
Procedurę MDR wprowadza podmiot, który sam jest promotorem, zatrudnia promotora lub faktycznie wypłaca mu wynagrodzenie. Przez zatrudnienie należy rozumieć nie tylko umowę o pracę, ale również umowy cywilnoprawne. Faktyczna wypłata wynagrodzenia dotyczy korzystania z pracy podwykonawców oraz wszelkich pozostałych form wynagradzania promotora.
Procedurę MDR mają obowiązek wdrożyć jednostki, których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 mln zł.
Jeżeli w którymś z kolejnych lat wysokość przychodów lub kosztów nie przekroczy równowartości 8 mln zł, to procedurę MDR należy stosować jeszcze przez kolejne trzy lata obrotowe.
W praktyce, promotorem może być każdy, kto „opracowuje, oferuje, udostępnia lub wdraża" uzgodnienie, w tym również pracownik zatrudniony w finansowych departamentach samorządowych jednostek organizacyjnych. Z przepisów nie wynika, że uzgodnienie musi być wdrażane „na zewnątrz" organizacji, co oznacza, że może też dotyczyć zwykłych czynności wewnętrznych – zawierania umów z kontrahentem, przekazywania w zarząd nieruchomości, itp.
Niespełna w miesiąc po wprowadzeniu MDR minister finansów opublikował obszerne objaśnienia podatkowe, w których wyjaśnił, że obowiązek wprowadzenia procedury MDR dotyczy wyłącznie osób działających w charakterze promotora wobec osób trzecich, przykładowo spółki zatrudniającej dyrektora finansowego, który działa w charakterze promotora w stosunku do innych podmiotów np. z grupy kapitałowej.
Niestety, objaśnienia nie określają jednoznacznie sytuacji pracowników jednostek pomocniczych (np. urzędów gmin), którzy w ramach obowiązków służbowych wdrażają uzgodnienia realizowane przez gminę, spółki komunalne oraz pozostałe jednostki organizacyjne.
W tym zakresie wypada liczyć tylko na to, że minister finansów pod naciskiem organizacji samorządowych wyjaśni te i inne wątpliwości dotyczące raportowania MDR przez samorządy. Do tego czasu samorządy zagrożone są karą administracyjną za niedopełnienie obowiązku wprowadzenia procedury MDR w wysokości nie większej niż 2 mln zł.
Zdaje się, że ustawodawcy po raz kolejny zabrakło refleksji nad uwzględnieniem sytuacji jednostek samorządu terytorialnego, których celem działania nie jest agresywne planowanie podatkowe, a działanie na rzecz wspólnot lokalnych.
Paweł Szmańkowski, doradca podatkowy, Tax Consultant w RSM Poland
Promotor – definicja
Promotorem jest osoba, która opracowuje, oferuje, udostępnia lub wdraża uzgodnienie lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia – gdzie przez uzgodnienie należy rozumieć potencjalny schemat podatkowy. W otwartym katalogu osób, które uważa się za promotorów wymienia się: doradcę podatkowego, adwokata, radcę prawnego, pracownika banku lub innej instytucji finansowej doradzającego klientom, również w przypadku, gdy podmiot ten nie posiada miejsca zamieszkania, siedziby ani zarządu na terytorium kraju (art. 86a § 1 pkt 8 OP).
