Nowy minister finansów Marian Banaś - spec od ściągania podatków

Dotychczasowa minister finansów Teresa Czerwińska pożegnała się we wtorek ze swoją funkcją i objęła tego samego dnia nową posadę – członka zarządu Narodowego Banku Polskiego. W zarządzie NBP zasiada już inny były minister finansów – Paweł Szałamacha. 

Z wiceministra na ministra

Teresa Czerwińska odeszła z fotela szefa finansów państwa na własną prośbę, o czym pisaliśmy na naszych łamach. Poszło o kwestie reputacyjne – pani minister nie spodobała się „piątka" PiS, czyli zestaw bardzo kosztownych obietnic wyborczych. Osobiście wolałaby przeznaczać budżetowe pieniądze na reformy pobudzające gospodarkę w inny sposób niż transfery społeczne.

Nowym ministrem finansów został Marian Banaś, dotychczas wiceminister finansów i szef Krajowej Administracji Skarbowej. W resorcie finansów zasiadał już w czasie pierwszego rządu PiS (w latach 2005–2007), był wówczas szefem Służby Celnej. Z wykształcenia jest prawnikiem, przez wiele lat pracował w Najwyższej Izbie Kontroli. W PRL był mocno zaangażowany w działalność opozycyjną, a politycznie związany jest z PiS praktycznie od zawsze. 

Dialog z podatnikami?

– Dotychczasowa działalność ministra Banasia może wskazywać, co będzie główną jego specjalizacją jako szefa całego resortu – komentuje Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole Bank Polska. – To oczywiście egzekucja podatków i danin, a szerzej mówiąc – zapewnienie nowym programom społecznym trwałego finansowania – dodaje.

Minister Banaś, jako dotychczasowy szef administracji podatkowej, ma tym względem spore doświadczenie, ale słynie też z tzw. twardej ręki wobec przedsiębiorców. – Myślę jednak, że uczciwi podatnicy nie mają się czego bać – komentuje Mariusz Korzeb z Federacji Przedsiębiorców Polskich.

– Reforma polegająca na scaleniu służb celnych i służb podatkowych w Krajową Administrację Skarbową miała na celu wzmocnienie organizacyjne walki z szarą strefą i przestępczością podatkową. Dalsze ograniczenia tych negatywnych dla uczciwej konkurencji rynkowej zjawisk może być tylko z korzyścią dla wszystkich – mówi Korzeb. I wyraża nadzieję, że pod rządami ministra Banasia fiskus skupi się m.in. na poprawie relacji biznes–skarbówka.

– Z tym wciąż nie jest najlepiej. Bo mimo deklaracji, że administracja ma być bardziej przyjazna, problemy nie zniknęły – mówi Korzeb. Chodzi choćby o interpretacje przepisów w sposób niekorzystny dla podatników.

Pilnowanie reguł

– Minister Banaś był dosyć częstym gościem u nas – mówi z kolei Michał Borowski z Business Center Club. – Nie bał się trudnych rozmów, słuchał głosu przedsiębiorców, zna więc problemy, które trapią środowisko. Mamy nadzieję na kontynuację tego dialogu. I na to, że minister będzie potrafił wyważyć interesy fiskusa i podatników, pozwalając biznesowi stabilnie się rozwijać – zaznacza Michał Borowski.

A co z drugim filarem działalności resortu finansów, czyli dbałością o stabilność finansów państwa i polityką makroekonomiczną? Minister Banaś nie jest ekonomistą i zdaniem naszych rozmówców tę część pracy resortu zapewne sceduje na wiceministrów i doradców. – Nie wyobrażam sobie jednak, by nastąpiła jakaś zmiana w podejściu rządu do przestrzegania reguł fiskalnych – podkreśla Jakub Borowski z Credit Agricole Bank Polska. – Zwłaszcza jeśli chodzi o stabilizującą regułę wydatkową, która jest główną „kotwicą" dla naszej oceny ratingowej. Gdyby reguła została zerwana, agencje ratingowe zapewne obniżyłyby ocenę wiarygodności kredytowej. Nie sądzę jednak, by zmiana na stanowisku ministra oznaczała zmianę priorytetów w polityce fiskalnej rządu – zaznacza Jakub Borowski.

Bez fochów

– Nowy minister może być bardziej podatny na potrzeby PiS w zakresie nowych wydatków wyborczych – mówi nieoficjalnie inny ekonomista. – Banaś jest bardzo związany z PiS, jeśli trzeba będzie wydać pieniądze, wystarczy jeden telefon z Nowogrodzkiej, on nie będzie stroił fochów jak minister Czerwińska – dodaje.

Pierwszym sprawdzianem w tym względzie może być pozostawiony przez Czerwińską projekt reform podatkowych. Pani minister nieco ograniczyła zmiany w podatkach w stosunku do zapowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego. Następca Czerwińskiej być może zechce dać podatnikom tyle, ile obiecał premier, choć będzie to kosztować 2–3 mld zł więcej.