Urząd antymonopolowy w ciągłych przeobrażeniach

30 lat temu Sejm uchwalił ustawę o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, co dało początek obecnemu UOKiK. Dzisiaj urząd ma znacznie szersze kompetencje.

Publikacja: 24.02.2020 21:00

Tomasz Chróstny był wiceprezesem, a od stycznia 2020 r. stoi na czele Urzędu Ochrony Konkurencji i K

Tomasz Chróstny był wiceprezesem, a od stycznia 2020 r. stoi na czele Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Foto: Fotorzepa, Agnieszka Murak

Powołany 30 lat temu Urząd Antymonopolowy stał się Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów sześć lat później, stopniowo rozszerzał też zakres kompetencji – od ochrony konkurencji po konsumentów, przejmując nadzór nad Inspekcją Handlową. Zajmuje się też monitorowaniem pomocy publicznej i wypełnia zadania z ustawy o zwalczaniu przewagi kontraktowej.

– Urząd odegrał istotną rolę w tworzeniu gospodarki rynkowej, a obecnie stoi przed nowymi wyzwaniami i zadaniami. Wynikają one ze zmian, które bardzo szybko zachodzą na rynku. Wspomnę chociażby o usługach finansowych czy cyfrowych. Powodują one coraz to nowsze problemy dla najsłabszych uczestników rynku, czyli konsumentów – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK. – Będziemy odpowiadać na te wyzwania i dbać o to, aby przedsiębiorcy zachowywali się uczciwie wobec obywateli. Już rozpocząłem pracę nad dokumentem, który wyznaczy nowe kierunki naszego działania – dodaje prezes UOKiK.

Jego poprzednik Marek Niechciał pożegnał się ze stanowiskiem w grudniu 2019 r. Za jego rządów widać było wyraźny zwrot w kierunku konsumenckim, UOKiK zabierał głos, np. w sprawach posiadaczy kredytów frankowych. Nawet w urzędzie słychać głosy, że tematów konsumenckich mogło być za dużo, co sugeruje możliwe zmiany.

– Urząd ma rozbudowane kompetencje i tematyka, jaka znajduje się w jego właściwości, jest szeroka. Nie widać potrzeby jej rozszerzania, ale raczej uściślania zapisów z ustaw wiążącymi interpretacjami. Warto by też rozważyć, aby pisane były one w sposób zrozumiały dla przedsiębiorców i z powołaniem się na konkretne przykłady spraw, które były już rozpatrywane przez Urząd – mówi Radosław Płonka, ekspert BCC ds. prawa gospodarczego.

– Wciąż są rozbieżności interpretacyjne np. w określeniu, jakie transakcje podlegają zgłoszeniu w zakresie koncentracji rynku, i podobne wątpliwości można mnożyć. W tym zakresie widać duże pole do działalności urzędników, aby ułatwiali życie przedsiębiorcom – dodaje.

– W ostatnim roku uchwalono ustawę mającą ograniczyć zatory płatnicze, wyposażającą prezesa Urzędu w dodatkowe możliwości działania – mówi Jakub Bińkowski, dyrektor Departamentu Prawa i Legislacji ZPP. – To, w jakim zakresie nowe kompetencje zostaną wykorzystane, dopiero się okaże, jednak analiza aktywności Urzędu w ostatnim czasie wskazuje na to, że jego działalność się dynamizuje – dodaje.

Przed Markiem Niechciałem Urzędem kierowała Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, która zasłynęła twardą postawą w zakresie ochrony konkurencji, m.in. zablokowała przejęcie przez PGE grupy Energa. Jednak wtedy też wybuchła afera Amber Gold. Największe transakcje, jak np. zakup Lotosu przez PKN Orlen, analizuje Komisja Europejska.

– To co jest największą siłą UOKiK, może się okazać jego największą słabością. Mam tu na myśli pewną młodość, dynamizm tej instytucji, która od powstania podlega niemalże nieustannie kolejnym przeobrażeniom, zyskując nowe kompetencje i próbując stawić czoło związanym z tym wyzwaniom – mówi Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, była prezes Urzędu. – W ostatnich latach UOKiK stał się ofiarą przekonania, że każdy problem – prawdziwy czy pozorny (ale zazwyczaj medialny) można rozwiązać uchwaleniem nowych przepisów, przyznaniem kolejnych kompetencji – dodaje.

Zdaniem byłej prezes rzeczywistość jest dużo bardziej złożona. – Konsekwencją takich działań w dłuższej perspektywie może okazać się chaos, a przede wszystkim utracenie z pola widzenia najważniejszej misji tej instytucji – ochrony równości i uczciwości konkurowania przedsiębiorców, na rzecz różnych mniej znaczących działań – wyjaśnia.

Powołany 30 lat temu Urząd Antymonopolowy stał się Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów sześć lat później, stopniowo rozszerzał też zakres kompetencji – od ochrony konkurencji po konsumentów, przejmując nadzór nad Inspekcją Handlową. Zajmuje się też monitorowaniem pomocy publicznej i wypełnia zadania z ustawy o zwalczaniu przewagi kontraktowej.

– Urząd odegrał istotną rolę w tworzeniu gospodarki rynkowej, a obecnie stoi przed nowymi wyzwaniami i zadaniami. Wynikają one ze zmian, które bardzo szybko zachodzą na rynku. Wspomnę chociażby o usługach finansowych czy cyfrowych. Powodują one coraz to nowsze problemy dla najsłabszych uczestników rynku, czyli konsumentów – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK. – Będziemy odpowiadać na te wyzwania i dbać o to, aby przedsiębiorcy zachowywali się uczciwie wobec obywateli. Już rozpocząłem pracę nad dokumentem, który wyznaczy nowe kierunki naszego działania – dodaje prezes UOKiK.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Biznes
Rodzina Mulliez pod lupą sędziów śledczych
Biznes
Zły pierwszy kwartał producentów samochodów
Biznes
Szwecja odsyła Putina z kwitkiem; rosyjskie rury zatopione na dnie Bałtyku
Biznes
Apple spółką wartościową? Rekordowe 110 miliardów dolarów na skup akcji
Biznes
Majówka, wakacje to czas złodziejskich żniw. Jak się nie dać okraść
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił