Stanowisko Departamentu Ubezpieczeń Społecznych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wcześniejszych emerytur mężczyzn

Aktualizacja: 12.12.2007 10:16 Publikacja: 12.12.2007 10:07

Trybunał Konstytucyjny w I części wyroku z dnia 23 października 2007 r., sygn. akt P 10/07 orzekł, że przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) w zakresie, w jakim nie przyznaje prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym mężczyźnie, który – odpowiednio jak kobieta, która nabywa to prawo po osiągnięciu wieku 55 lat i co najmniej 30-letniego okresu składkowego i nieskładkowego – osiągnął wiek 60 lat i co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy, jest niezgodny z art. 32 i art. 33 Konstytucji RP. Trybunał orzekł też (w części II wyroku), że przepis art. 29 ust. 1 w zakresie wskazanym w wyroku traci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP (orzeczenie to zostało ogłoszone w Dz. U. z dnia 30 października 2007 r. Nr 200, poz. 1446).

W uzasadnieniu wyroku wskazano, że orzeczenie ma charakter zakresowy, co oznacza, że Trybunał „nie orzekł o niekonstytucyjności tego, co w art. 29 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS zostało przez ustawodawcę uregulowane”, lecz „stwierdził niezgodność z Konstytucją treści normatywnej, której w przepisie brakuje”. Podkreślono również, że „orzeczeniu stwierdzającemu niekonstytucyjność przepisu w zakresie, w jakim pomija on określoną treść normatywną, można przypisać tylko i wyłącznie skutek ustalający niekonstytucyjność pominięcia i zobowiązujący prawodawcę do stosownej zmiany tego przepisu, niezbędnej dla realizacji norm konstytucyjnych. Zdaniem Trybunału, przyjęcie poglądu, że wyrok TK wywołuje skutek „rozporządzający” (uzupełnia przepis o elementy brakujące) wyraźnie wykracza poza konstytucyjne kompetencje TK.

Treść uzasadnienia w/w wyroku TK jak również przepisy art. 71 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z dnia 1 sierpnia 1997 roku (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z późn. zm.) wskazują, że w obecnym stanie prawnym nie ma podstaw do tego, aby organy rentowe pozytywnie rozpatrywały wnioski o emeryturę zgłoszone przez mężczyzn spełniających warunki wskazane w części I ww. wyroku. Tak więc mężczyźni spełniający kryteria wskazane w wyroku Trybunału Konstytucyjnego nie mogą liczyć na to, że w obecnym stanie prawnym ZUS będzie pozytywnie rozpatrywał ich wnioski o wcześniejszą emeryturę. Z uzasadnienia wyroku wyraźnie bowiem wynika, że przepis art. 29 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – do czasu jego nowelizacji– może być stosowany przez organy rentowe wyłącznie w jego obecnym brzmieniu.

Trybunał ponad wszelką wątpliwość wyjaśnił bowiem, że wyrok nie zmienił aktualnie obowiązującego stanu prawnego, ponieważ Trybunał nie ma kompetencji do uzupełniania przepisu o elementy brakujące. Jego celem było natomiast zainicjowanie działań zmierzających do przywrócenia stanu zgodności z Konstytucją. Trybunał podkreślił też, że skutki stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu art. 29 ust. 1 w zakresie, w jakim nie przyznaje prawa do emerytury mężczyźnie, który ma 60 lat życia i 35-letni staż ubezpieczeniowy, jak również moment ogłoszenia wyroku na sali rozpraw mają znaczenie jedynie dla sądu, przed którym toczy się postępowanie w sprawie, która legła u podstaw pytania prawnego dotyczącego zgodności art. 29 ust. 1 z Konstytucją RP.

Skutkiem stwierdzenia niekonstytucyjności art. 29 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zakresie, w jakim nie przyznaje prawa do nabycia emerytury w obniżonym wieku emerytalnym przez mężczyznę, który osiągnął wiek 60 lat i – jak kobieta, która osiągnęła wiek 55 lat – ma długoletni staż ubezpieczeniowy, jest natomiast zobowiązanie ustawodawcy do dokonania zmiany w art. 29 ust. 1.

Mając na względzie treść orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało w trybie pilnym projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w którym znalazła się także propozycja zmiany treści art. 29 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, której celem jest zrealizowanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2007 r.

Projekt ustawy jest już po etapie uzgodnień wewnętrznych i niebawem zostanie skierowany do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji z partnerami społecznymi.

Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie mężczyźni urodzeni przed 1949 r., którzy ukończyli wiek 60 lat i posiadają co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy uzyskają prawo do wcześniejszej emerytury (po uchwaleniu ustawy w zaproponowanym kształcie i wejściu jej w życie) odpowiednie do tego, które posiadają obecnie kobiety.

W ostatnim czasie daje się zauważyć dużą liczbę wniosków o przyznanie emerytury, kierowanych do organów rentowych przez mężczyzn, którzy ukończyli wiek 60 lat. Oczywiście, mając na względzie konstytucyjnie chronioną zasadę państwa prawnego, nie można pozbawić takich osób uprawnienia do występowania z takimi wnioskami oraz prawa do składania odwołań do sądów ubezpieczeń społecznych od decyzji organów rentowych o odmowie przyznania prawa do emerytury. Ta sama zasada, nie pozwala jednak na uwzględnianie takich wniosków, na gruncie obowiązujących przepisów, przez ograny rentowe.

Trybunał Konstytucyjny w I części wyroku z dnia 23 października 2007 r., sygn. akt P 10/07 orzekł, że przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) w zakresie, w jakim nie przyznaje prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym mężczyźnie, który – odpowiednio jak kobieta, która nabywa to prawo po osiągnięciu wieku 55 lat i co najmniej 30-letniego okresu składkowego i nieskładkowego – osiągnął wiek 60 lat i co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy, jest niezgodny z art. 32 i art. 33 Konstytucji RP. Trybunał orzekł też (w części II wyroku), że przepis art. 29 ust. 1 w zakresie wskazanym w wyroku traci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP (orzeczenie to zostało ogłoszone w Dz. U. z dnia 30 października 2007 r. Nr 200, poz. 1446).

Pozostało 81% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów