[b]Piotr Kościński: Na czym polegają problemy Polonii i Polaków za granicą? Co jest przyczyną, że na Białorusi trwa walka o Związek Polaków, a na przykład na Litwie o ziemię, szkoły i pisownię nazwisk?[/b]
[b]Marek Borowski:[/b] W każdym kraju mamy do czynienia z innymi problemami. Białoruś to państwo, w którym Aleksandrowi Łukaszence Polacy nie przeszkadzają. Nie ma tam nastrojów nacjonalistycznych. Władze obawiają się natomiast Związku Polaków na Białorusi jako organizacji niezależnej, samodzielnie wybierającej swoje władze. Litwa – tu mamy do czynienia z zaszłościami historycznymi i obawami Litwinów podsycanymi przez nacjonalistów. Niemcy są pragmatyczni i pomagają mniejszościom narodowym, ale wielość polskich organizacji w tym kraju powoduje, że nie ma wspólnego polonijnego frontu i władze twierdzą, że nie mają z kim rozmawiać. Wielka Brytania, Irlandia – tu dominuje imigracja zarobkowa. W latach koniunktury Polacy cieszyli się bardzo dobrą opinią, gdy jest kryzys i walka o miejsca pracy, mamy do czynienia nawet z napaściami na naszych rodaków.
[b]Andrzej Person:[/b] W wielu krajach mamy do czynienia z działaniami asymilacyjnymi. Dobrym przykładem jest budowa w Solecznikach na Litwie (w mieście tym ponad 70 proc. mieszkańców to Polacy – przyp. red.) nowej szkoły litewskiej. Czy jest to postępowanie świadome i celowe? Litwini oficjalnie mówią, że nie. Ale przecież tak naprawdę jest inaczej.
[b]Michał Dworczyk:[/b] Z dyskryminacją Polaków mamy do czynienia na tych terenach, które wchodziły niegdyś w skład I i II Rzeczypospolitej. Jest tam prowadzona celowa polityka asymilacyjna, wynikająca po części z kompleksów i obaw młodych, powstałych na tych terenach państw. Ale widzę tu również winę Polski. Przez ostatnich 20 lat prowadzona była nie zawsze spójna polityka wobec Polonii i Polaków, zwłaszcza tych na Wschodzie.
[b]Jerzy Haszczyński:[/b] Jest poważny problem z Kartą Polaka na Litwie. Czy kwestia wprowadzenia Karty była wcześniej konsultowana z władzami litewskimi? Czy nie dziwi wroga reakcja Litwy wobec Karty i jej posiadaczy?
