Raport komisji Millera do zmiany?

Ujawnione w poniedziałek na konferencji Naczelnej Prokuratury Wojskowej, Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie i Prokuratury Generalnej informacje z odczytu zapisów czarnych skrzynek tupolewa podważają tezy raportu komisji Jerzego Millera. Okazało się, że nie ma dowodu, iż dowódca Sił Powietrznych gen. Andrzej Błasik był w kokpicie podczas lądowania.

– Materiał dowodowy nie zawiera opinii jednoznacznie wskazującej na to, że pan gen. Błasik przebywał w kokpicie samolotu – poinformował płk Ireneusz Szeląg, szef Wojskowej Prokuratury Okręgowej, na konferencji podsumowującej wyniki ekspertyzy fonoskopijnej. Czym potwierdził informacje "Rz".

Dotąd zarówno komisja Millera, jak i rosyjski MAK twierdziły, że generał był w kabinie pilotów, podpowiadał im, co mają robić, a według Rosjan wywierał na nich presję. Biegli z Instytutu Ekspertyz Sądowych im. Jana Sehna z Krakowa, którzy na zlecenie prokuratury badali nagrania z czarnych skrzynek, ustalili co innego. Z ich badania wynika, że nagranie jest autentyczne, zaczyna się o godz. 8.02 (czasu polskiego), a kończy o 8.41. Trwa łącznie 38 minut.

– Niewykluczone, że drzwi do kabiny pilotów mogły być otwarte – mówił płk Szeląg.

Kto się w niej znajdował w końcowej fazie lotu? Z opinii się tego nie dowiadujemy. Biegli wyodrębnili głosy 17 osób, a dziewięciu z nich przypisali wypowiadane słowa. W tym gronie są: dowódca Tu-154 mjr Arkadiusz Protasiuk, drugi pilot, nawigator, technik pokładowy, jedna ze stewardes, dyrektor protokołu dyplomatycznego MSZ i trzy osoby z załogi jaka-40, który wcześniej wylądował pod Smoleńskiem. Głosu gen. Błasika nie zidentyfikowano. Pozostałe głosy to meldunki z innych samolotów i kontroli lotów.

Komisja Millera podała, że gen. Błasik wszedł do kokpitu o 8.36, gdy Mariusz Kazana z MSZ poinformował go o mgle nad lotniskiem. MAK twierdził, że na dwie minuty przed katastrofą generał tłumaczył komuś, do czego służy mechanizacja skrzydła. Z najnowszej opinii wynika, że mówił to nawigator por. Artur Ziętek. Biegli uznali też, że inne słowa przypisywane Błasikowi, który miał podawać załodze wysokość, wypowiadał II pilot mjr Robert Grzywna. I podawał wartości zgodne z rzeczywistością. Ze stenogramu wynika też, że załoga zareagowała błyskawicznie na komunikat TAWS "pull up" nakazujący wznieść samolot. Decyzję podjęto na wysokości 100 m, lecz samolot nadal tracił wysokość.

Najnowsza opinia nie wskazuje przyczyn katastrofy. – Efekty pracy biegłych nie powodują zmian w wersjach śledczych, jakie przyjęto – mówił płk Szeląg.

Prof. Marek Żylicz, członek komisji Millera, mówi "Rz": – Badaniu należało poświęcić wiele miesięcy, ale pośpiech oraz nacisk polityków i mediów sprawiły, że komisja Millera zdecydowała się przedstawić raport w oparciu o taki materiał, jakim dysponowała – mówi. Uważa, że choć komisja oparła się na "nietrafnych" opiniach, zachowała ostrożność w formułowaniu ocen.

Według prof. Żylicza obecne ustalenia nie podważają głównych tez raportu Millera, ale komisja powinna się do nich odnieść (oraz do postawionych przez zespół Macierewicza).

Płk Edmund Klich, były polski akredytowany przy MAK, uważa, że nowy zespół ekspertów powinien zbadać skrzynki. Fakt, że to nie gen. Błasik odczytywał wysokość, na jakiej znajdował się tupolew, nie zmienia ustaleń komisji Millera w sprawie przyczyn katastrofy. – Piloci mieli świadomość, na jakiej są wysokości. Ich największym błędem w końcowej fazie lotu było to, że próbowali odejść na autopilocie – mówi.

Co usłyszeli krakowscy biegli