Rz: Był pan wstrząśnięty ostatnimi informacjami na temat katastrofalnego stanu uzbrojenia Bundeswehry?

Hans-Peter Bartels

: To właśnie Komisja ds. Obrony Bundestagu zainicjowała powstanie raportu na temat stanu armii, gdyż dochodziły do nas informacje o trudnościach w utrzymaniu sprzętu w odpowiedniej gotowości. To jest dzwonek alarmowy uświadamiający, jakie popełniono błędy i że armia nie może myśleć wyłącznie o tym, jak zdobyć nowy sprzęt, ale dbać o ten, który ma.

Ale jak to możliwe, ?że z 13 systemów obrony przeciwrakietowej Patriot zdolnych do działania jest jedynie siedem, a z ponad setki myśliwców Eurofighter jedynie 38 jest w gotowości bojowej? Jak się okazuje, Niemcy nie są też w stanie postawić do dyspozycji NATO w razie konieczności 60 samolotów.

Tak niestety jest. Część sprzętu jest już stara, np. nasze samoloty transportowe i helikoptery morskie. Nowe myśliwce Eurofighter czy helikoptery Tiger mają jeszcze problemy wynikające z ich wdrażania. Kardynalnym błędem było ograniczenie zakupów części zamiennych kilka lat temu. Poprzednik obecnej pani minister obrony podjął też fatalną w skutkach decyzję o wyposażeniu jednostek Bundeswehry jedynie w 70–80 proc. Jako że jednostki uczestniczące w misjach zagranicznych musiały zostać wyposażone w 100 proc., powodowało to braki w sprzęcie i obniżało zdolność bojową całej armii.

To sprawa pieniędzy?

Nie sądzę. Ministerstwo Obrony nie jest w stanie wykorzystać nawet tego, co ma, i w ubiegłym roku zwróciło do budżetu 1,3 mld euro. W tym roku wrócą setki milionów euro. Dają o sobie znać błędy w zarządzaniu oraz w procedurach zamówień sprzętu i części zamiennych.

Niemcy wydają na obronę 1,3 proc. PKB, a więc 33 mld euro. Tymczasem państwa NATO powinny przeznaczyć na ten cel 2 proc. PKB. W przypadku Niemiec oznaczałoby to wydatek ponad 50 mld euro rocznie. Niemcy na to stać?

Wydatek rzędu 2 proc. jest nierealny. Jest to cel będący wynikiem pewnych kompromisów, które czyni NATO od pół wieku. Spójrzmy na to z innej strony. 28 państw UE wydaje rocznie na obronę w sumie 190 mld euro. To trzy razy więcej niż Rosja. Wspólnie mamy też 1,56 mln żołnierzy, a więc dwa razy więcej niż Rosja. Wynika z tego, że rzecz nie w finansach i nie w wielkości armii, ale w efektywności wykorzystania tych środków. Mamy do czynienia z dublowaniem struktur, nieskoordynowanymi wydatkami i wieloma innymi nieefektywnymi mechanizmami. W rezultacie europejski filar NATO jest słaby, mimo że do NATO należą też 23 państwa Unii.

Czy dlatego Putin może sobie pozwolić na komentarze, że w dwa tygodnie jego armia może zająć nie tylko Kijów, ale i Warszawę?

To czysta propaganda niemająca nic wspólnego z rzeczywistością. Rosyjscy stratedzy zdają sobie sprawę z przewagi NATO, same USA dysponują potężniejszymi środkami militarnymi. Ale nie w takich kategoriach traktujemy obecny konflikt na Ukrainie. Militarnie jest nie do rozwiązania. Pytanie brzmi, czy Rosja jest gotowa zapłacić odpowiednią cenę, mianowicie poddać się izolacji, i czy może sobie pozwolić na polityczną nieodpowiedzialność. Na odpowiedź trzeba poczekać. Dlatego sądzę, że na ostatnim szczycie NATO zapadły rozsądne decyzje o pozostawieniu otwartych drzwi dla Rosji, gdyby zdecydowała się zmienić obecny kurs.