Tarcza wciąż niepewna

„New York Times” pisał wczoraj o „tajnym liście” amerykańskiego prezydenta do rosyjskiego przywódcy. Według dziennika Obama miał w nim zaproponować Rosji odstąpienie od budowy tarczy w zamian za pomoc w zneutralizowaniu irańskiego zagrożenia nuklearnego. Dzień wcześniej o umowie poinformował rosyjski „Kommiersant”. „Financial Times” ostrzegał zaś nawet, że Obama może „wystawić do wiatru” Polskę i Czechy.

[wyimek]4 mld USD - tyle miałaby kosztować budowa tarczy w Polsce i Czechach[/wyimek]

Jak dowiaduje się „Rz” ze źródeł dyplomatycznych w Waszyngtonie, publikacja w amerykańskiej gazecie wywołała spore poruszenie w administracji USA, która jeszcze w nocy przed ukazaniem się dziennika zaczęła dementować jego doniesienia jako przeinaczone.

Sprawę uznano za tak ważną, że głos zabrał w niej sam Obama, który zapewnił, że jego list nie zawierał żadnej propozycji. – Napisałem to, co mówiłem także publicznie, że system obrony antyrakietowej nie jest skierowany przeciwko Rosji, tylko przeciwko Iranowi – oznajmił Obama podczas konferencji w Białym Domu.

– Napisałem też w liście, że jeżeli osłabimy zdecydowanie Iranu w sprawie posiadania broni atomowej, zmniejszymy też potrzebę posiadania tarczy – oświadczył.

List miał być zwyczajową odpowiedzią na pismo gratulacyjne, jakie prezydent Rosji skierował do nowego prezydenta USA po wyborach. Rzeczniczka Kremla Natalia Timakowa ujawniła, że był utrzymany w pozytywnym tonie, ale żadna propozycja w nim nie padła.

Również przebywający w Hiszpanii Dmitrij Miedwiediew, stwierdził, że Amerykanie nie złożyli oferty typu coś za coś. – Łączenie tarczy antyrakietowej z Iranem byłoby bezproduktywne – powiedział.

[srodtytul]Realne zagrożenie [/srodtytul]

Chcące zachować anonimowość źródła w amerykańskiej dyplomacji podkreślają w rozmowach z „Rz”, że nie ma mowy o rezygnacji z projektu w zamian za rosyjską obietnicę pomocy. Chodzi raczej o zasygnalizowanie Moskwie, że Waszyngton łączy te dwie sprawy i liczy na rosyjską pomoc.

– Irańskie zagrożenie nuklearne to siła napędowa projektu budowy tarczy w Europie. To naturalne, że gdyby zniknęło, projekt straciłby rację bytu – wyjaśnia nam jeden z naszych rozmówców. Waszyngton kilka razy w ostatnich tygodniach dawał do zrozumienia, że jeśli Rosja pomoże przekonać Iran do ustępstw, budowa tarczy będzie niepotrzebna.

Mówił o tym w rozmowie z „Rz” sekretarz obrony USA Robert Gates.

– W amerykańskim myśleniu o zagrożeniu irańskim nic się nie zmieniło. Ono istnieje, a w ostatnich tygodniach zostało potwierdzone przez wystrzelenie irańskiego satelity oraz wiarygodne informacje, że Iran posiada wystarczającą ilość uranu, aby w ciągu kilku miesięcy wyprodukować bombę atomową – podkreśla w rozmowie z „Rz” wiceszef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Witold Waszczykowski.

Były negocjator ds. tarczy i ambasador w Teheranie wątpi, aby Rosja była w stanie nakłonić Iran do zmiany polityki. – Iran jest zdeterminowany, aby tę broń posiadać, bo za wszelką cenę chce zyskać status regionalnego hegemona – dodaje Waszczykowski.

[srodtytul]Decyzje razem z Polską[/srodtytul]

W piątek m.in. o tarczy amerykańska sekretarz stanu Hillary Clinton będzie rozmawiać z szefem rosyjskiej dyplomacji Siergiejem Ławrowem, z którym ma się spotkać w Genewie.

– Wszelkie decyzje w sprawie tarczy konsultujemy i będziemy na bieżąco omawiać z naszymi sojusznikami, a w pierwszym rzędzie z Polską i Czechami – zapewnił w rozmowie z „Rz” rzecznik Departamentu Stanu.

Polski rząd podkreśla, że niezależnie od tego, jaka będzie decyzja w sprawie systemu obrony antyrakietowej, oczekuje od władz USA wypełnienia deklaracji strategicznej zawartej razem z umową o budowie bazy. Zgodnie z nią jeszcze w tym roku do Polski miałaby trafić jedna bateria wyrzutni Patriot.