Komisja Europejska nie przeforsowała propozycji zakazania sprzedaży broni półautomatycznej w UE. Negocjacje między KE, unijnymi rządami i Parlamentem Europejskim nad dyrektywą jeszcze trwają, ale wiadomo na pewno, że ten jej punkt upadł.
Jak dowiedziała się nieoficjalnie „Rzeczpospolita", w środę Komisja Europejska na swoim cotygodniowym spotkaniu uznała, że rezygnuje z dalszej walki i godzi się z takim obrotem sprawy. To oznacza, że do końca roku będzie uzgodnione nowe prawo w jego mniej restrykcyjnej wersji.
Zwyciężyli ci, którzy argumentowali, że zakaz obrotu bronią legalną nic nie da i trzeba zająć się handlem arsenałem nielegalnym.
– Wspólny rynek nie został stworzony po to, żeby swobodnie handlować kałasznikowami. Nie możemy zgodzić się na rozwodnienie propozycji Komisji, która służy zwiększeniu bezpieczeństwa – mówił jeszcze we wtorek Margaritis Schinas, rzecznik prasowy KE. Ale Komisja musiała się pogodzić z oporem eurodeputowanych i części unijnych rządów, głównie z Europy Środkowowschodniej.
– Nie spotkałem się w swojej karierze z takim natężeniem lobbingu – mówi nieoficjalnie urzędnik w KE. Gdy propozycja została przedstawiona po atakach terrorystycznych w Paryżu w listopadzie 2015 roku, przeciwko projektowi protestowali głównie myśliwi. Gdy okazało się, że prawo nie będzie ich dotyczyć (myśliwi raczej nie strzelają z broni półautomatycznej), odezwali się sportowcy.
Na koniec jednak najsilniejsze okazało się lobby „kolekcjonerów", czyli wszystkich tych, którzy sporną broń już mają i nie chcieli jej się pozbyć, co przewidywał projekt dyrektywy.
Wspierali ich nieoficjalnie producenci i sprzedawcy broni.
– Najgłośniejsi byli Czesi. W ich domach jest 40 tysięcy sztuk takiej broni z czasów wojny w byłej Jugosławii. Dla rządu politycznie zakaz byłby nie do przyjęcia – mówi nasz rozmówca znający kulisy negocjacji dyrektywy.
Ale nie tylko Czechy były przeciw, również inne kraje naszego regionu, w tym Polska. W toku dyskusji pojawiła się nawet wątpliwość, czy taki zakaz nie miałby wpływu na tworzone przez rząd jednostki obrony terytorialnej.
Ogłoszenie wyników konkursu już dziś, oglądaj relację z Gali wręczenia nagród na rp.pl
Do ostatecznego rozstrzygnięcia tej kwestii jednak nie doszło, bo zakaz i tak upadł. W dużej części również dzięki kierującej obecnie pracami UE prezydencji słowackiej. Teoretycznie powinna być bezstronna, ale wyraźnie nie miała przekonania do propozycji KE.
Komisja Europejska argumentowała, że zakaz jest potrzebny, bo np. w Paryżu zamachów dokonywano z broni kupionej legalnie, dezaktywowanej, a następnie z powrotem aktywowanej. Zwraca też uwagę, że wiele zamachów dokonywanych jest z broni automatycznej czy półautomatycznej kupionej legalnie. Parlament Europejski i Rada zgodziły się na zakaz, ale pod warunkiem, że będzie on dotyczył tylko takiej broni, do której są dołączone magazynki o pojemności większej od 10 lub 20 nabojów (w zależności od typu broni).
Komisja uznała to za niewystarczające, bo wystarczy, że posiadacz broni w innym miejscu umieści karabin, a w innym niedozwolony magazynek i już – w myśl nowego prawa – nie będzie można dokonać konfiskaty. Ale nie może nic zrobić, prawdopodobnie tylko do uzgodnionego prawa dołączy deklarację, w której wskaże na jego słabości.
Komisja sama jednak jest trochę winna takiemu obrotowi. Projekt prawa został przygotowany w pięć dni, po atakach w Paryżu. Nie towarzyszyła mu tzw. ocena skutków, która powinna być dołączona do każdego projektu.
Dla przewodniczącego KE Jeana-Claude'a Junckera stał się on flagowym projektem, który miał pokazać, że Bruksela chroni obywateli przed terrorystami.
Nowe prawo miało służyć zwiększeniu bezpieczeństwa, ale w PE komisją wiodącą była Komisja Rynku Wewnętrznego, co w łatwy sposób dało przewagę tym opowiadającym się za swobodą handlu, odsuwając na bok motywy zwiększenia bezpieczeństwa. Uznała też za nieprecyzyjną przedstawioną przez Komisję Europejską definicję broni półautomatycznej. Mowa była tam o karabinach „przypominających" kałasznikowa, czyli AK47, oraz amerykańską broń AR15.
Bruksela mogłaby wycofać projekt dyrektywy, gdyby uznała, że Rada i Parlament dokonały w niej zbyt daleko idących zmian. Nie robi tego jednak, bo w nowym prawie ostały się istotne innowacje. Zakazany będzie obrót bronią automatyczną oraz taką, która za pomocą jednego przełącznika może zostać przełączona z funkcji półautomatycznej na automatyczną.
Anna Słojewska z Brukseli
