Międzynarodowa grupa dziennikarzy śledczych OCCR opublikowała dokumenty, z których wynika, że rosyjski wywiad SWR i wywiad wojskowy GRU od 2008 roku prowadzą działania mające „stworzyć pas neutralnych militarnie państw na Bałkanach". Tak opisał cel tej polityki rosyjski ambasador w Skopje podczas rozmowy z jednym z macedońskich dyplomatów. „Unia Europejska i NATO to szakale", a „Rosja przewodzi światowej polityce" – miał powiedzieć.
Większość dokumentów powstała w macedońskich służbach specjalnych, które śledziły i podsłuchiwały Rosjan. Dywersję polityczną ma prowadzić trzech oficerów rosyjskiego wywiadu z ambasady w Skopje (ale nadzorowanych przez rezydenturę w Belgradzie) oraz czterech wojskowych z GRU (dowodzonych z rosyjskiej ambasady w Bułgarii, mimo że ten kraj należy do NATO). „Rosyjskie konsulaty w Bitoli i Ohrydzie to bazy wywiadowcze" – twierdzą Macedończycy. Ze służbami ściśle współpracuje agencja prasowa TASS oraz podlegająca rosyjskiemu MSZ agencja Rossotrudniczestwo.
Operacja rozpoczęła się w 2008 roku, gdy Grecja zablokowała przyjęcie Macedonii do NATO. Ateny miały pretensje o nazwę kraju, uważając, że jest ona zarezerwowana dla greckiej prowincji. Ponieważ z greckiej Macedonii pochodził Aleksander Wielki, poprzednia prawicowa koalicja rządząca Macedonią – na złość sąsiadom z południa – ufundowała w Skopje kosztowny pomnik władcy. Spór obu krajów stał się sygnałem do działania dla Kremla.
Według Macedończyków z Rosjanami ściśle współpracują służby specjalne Serbii. Wspierają one prawicowe ugrupowania byłego premiera Nikoli Grujewskiego. Pod koniec ubiegłego roku ten ostatni musiał ustąpić ze stanowiska pod zarzutem wydania zgody na nielegalne podsłuchiwanie 20 tys. obywateli kraju, nadużycia władzy i prania brudnych pieniędzy.
Jeszcze w kwietniu tłum zwolenników Grujewskiego wdarł się do parlamentu i pobił deputowanych za to, że na swojego przewodniczącego wybrali Albańczyka. Macedońskie służby wykryły, że w tłumie atakujących znajdował się oficer serbskiej służby specjalnej BIA Goran Żivaljević. Doprowadziło to do dyplomatycznego konfliktu Skopje-Belgrad.
