Kiedy funkcjonariusz otrzymuje niższą nagrodę roczną

Co do zasady za służbę pełnioną w danym roku kalendarzowym funkcjonariuszom służb mundurowych przysługuje nagroda roczna. Wypłacana jest ona zwykle w pierwszym kwartale następnego roku, co oznacza, że zbliża się okres ustalania uprawnień do tego świadczenia i jego wysokości.

Nie zawsze jednak funkcjonariusz, nawet pełniący służbę przez cały rok, otrzyma nagrodę w pełnej wysokości. Poszczególne ustawy pragmatyczne wskazują sytuacje, których wystąpienie obliguje przełożonych funkcjonariuszy do odpowiedniego jej obniżenia albo do niewypłacenia nagrody za dany rok w ogóle. Zwykle tego typu sankcje są wynikiem wcześniejszych negatywnych zachowań samych funkcjonariuszy. Przy czym rozwiązania zastosowane w tym zakresie w poszczególnych ustawach pragmatycznych różnią się między sobą w szczegółach.

Przestępstwo i naruszenie dyscypliny

W największej formacji, czyli w Policji nagrodę roczną obniża się funkcjonariuszowi, w przypadku:

- popełnienia przez niego przestępstwa lub przestępstwa skarbowego stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu;

- naruszenia dyscypliny służbowej, stwierdzonego w prawomocnie zakończonym postępowaniu dyscyplinarnym;

- otrzymania opinii służbowej, o nieprzydatności na zajmowanym stanowisku, stwierdzonej w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej;

- otrzymania pierwszej lub kolejnej opinii służbowej o niewywiązywaniu się z obowiązków służbowych na zajmowanym stanowisku.

Obniżenie może nastąpić w granicach od 20 proc. do 50 proc.

Inne służby też obniżają

W innych pragmatykach przesłanki, które takie obniżenie powodują są w zasadzie podobne. W jednych są one bardziej rozbudowane, np. regulacja zawarta w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego(ABW) i Agencji Wywiadu (AW). W innych mniej, jak np. w ustawie o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (CBA) czy w ustawie o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) oraz Służby Wywiadu Wojskowego (SWW) >patrz tabela.

Wyjątek stanowią tu funkcjonariusze Służby Więziennej (SW) i Biura Ochrony Rządu (BOR), których przepisy nie przewidują takiej sytuacji w ogóle. Przy czym należy podkreślić, że w ustawach, w których obniżenie nagrody rocznej jest uregulowane, katalog sytuacji, w których do tego dochodzi ma charakter enumeratywny. Oznacza to, że obniżenie nagrody rocznej jest dopuszczalne tylko we wskazanych w tych ustawach okolicznościach. Przesłanek pozbawiających osoby uprawnione określonych praw nie można, bowiem interpretować rozszerzająco.

Obowiązek przełożonego

Co istotne, wszystkie te ustawy opisując, kiedy do obniżenia nagrody powinno dojść posługują się sformułowaniem „obniża się". Oznacza to, że w wymienionych w nich sytuacjach obniżenie nagrody rocznej jest obligatoryjne. Przełożony funkcjonariusza nie może, zatem zrezygnować z takiego obniżenia wiedząc np. o jego trudnej sytuacji materialnej. Potwierdza to wyrok WSA w Szczecinie z 26 marca 2009 r. (II SA/Sz 93/09) dotyczący policjantów zgodnie, z którym z chwilą uzyskania opinii służbowej o niewywiązywaniu się z obowiązków służbowych na zajmowanym stanowisku przełożony staje się zobowiązany do obniżenia nagrody rocznej minimum o 20 proc. W sferze uznania administracyjnego pozostaje jedynie kwestia wysokości obniżenia nagrody. O tym decyduje przełożony funkcjonariusza, który podejmując, decyzje o skali obniżki ma obowiązek, uwzględnić całokształt okoliczności sprawy, w szczególności charakter popełnionego przestępstwa, przestępstwa skarbowego lub przewinienia, jego skutki, rodzaj i wymiar orzeczonej kary oraz dotychczasowe wyniki funkcjonariusza w służbie. Granice w jakich może się poruszać określają przepisy poszczególnych ustawa pragmatycznych.

Obniżka w różnej wysokości

W większości z nich ustawodawca ograniczył się do wskazania górnej granicy zmniejszenia, zastrzegając, że nagrodę roczną obniża się nie więcej niż o 50 proc.. Tak jest w Policji, Straży Granicznej, CBA, SKW i SW, ABW i AW. Dolna granica ograniczenia nagrody, poza Policją, obowiązuje także w SG. Tu także nagrodę obniża się od 20 proc. do 50 proc. Natomiast w Państwowej Straży Pożarnej w przypadku zaistnienia wskazanych w ustawie okoliczności nagrodę roczną obniża się nie mniej niż o 50 proc. Tu, zatem ustawodawca określił tylko dolną granicę obniżki nie limitując jej wysokości w drugą stronę.

Za rok, w którym do zdarzenia doszło

Co do zasady obniżenie nagrody rocznej nastąpić powinno za rok kalendarzowy, w którym jak to jest w przypadku policji funkcjonariusz popełnił określone przestępstwo lub czyn, albo otrzymał jedną z wymienionych negatywnych opinii. A jeśli nagroda została już wypłacona - za rok, w którym postępowanie karne lub dyscyplinarne w tej sprawie zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem.

Podobne jest w innych służbach. Przy czym w niektórych z nich (SG, PSP, SKW i SWW, ABW i AW) toczące się przeciwko funkcjonariuszowi np. postępowanie karne lub dyscyplinarne o czyn popełniony w roku kalendarzowym, za który przyznawana jest nagroda roczna powoduje „zawieszenie" do czasu zakończenia tego postępowania prawa do nagrody. W innych nagroda jest wypłacana w pełnej wysokości a do jej ewentualnego obniżenia dochodzi w roku, w którym dane postępowanie się zakończyło i to zakończyło wydaniem określonego, wskazanego w ustawie, orzeczenia.

Ważne!

Okoliczności uzasadniające pozbawienie lub ograniczenie prawa do nagrody rocznej ustala się na podstawie orzeczeń i decyzji organów właściwych w sprawach karnych o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w sprawach dyscyplinarnych oraz w sprawach dotyczących opiniowania policjantów, a także na podstawie dokumentacji prowadzonej w sprawach osobowych policjantów.

Ważne przepisy

- art. 110 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1782 ze zm.),

- art. 125 ustawy z 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1897 ze zm.),

- art. 85 ustawy z 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 740 ze zm),

- art. 113a ustawy z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1643 ze zm.),

- art. 93a ustawy z 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1310 ze zm.)

- art. 196 -201 ustawy z 9 kwietnia 2010 r o Służbie Więziennej (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 713 ze zm.).

- art. 95 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 603 ze zm.),