Gmina odliczy VAT od autobusów

W czwartek Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który odmówił gminie prawa do pełnego odliczenia VAT od taboru autobusowego.

Spór dotyczył pojazdów służących do dowozu dzieci. We wniosku o interpretację gmina z Podkarpacia wyjaśniła, że jest czynnym podatnikiem VAT, właścicielem autobusów, które służą do darmowego przewozu uczniów do szkół podstawowych i gimnazjum. Pojazdy z kierowcą wynajmuje też komercyjnie różnym podmiotom.

Gmina podkreśliła, że przewóz uczniów wykonuje nieodpłatnie, gdyż jest to jej zadanie własne. Na wynajem autobusów z kierowcą, który następuje w nieregularnych odstępach czasu, wystawiane są faktury z 8-proc. stawką VAT.

Tym samym autobusy wykorzystywane są zarówno do czynności niepodlegających ustawie o VAT (realizacja zadań publicznych), jak i podlegających opodatkowaniu (odpłatny najem). Gmina zauważyła, że do tej pory nie odliczała VAT od wydatków związanych z taborem.

Zapytała jednak, czy gdy autobusy służą czynnościom opodatkowanym i wyłączonym z ustawy o VAT, przysługuje jej prawo do pełnego odliczenia podatku od wydatków ponoszonych na ich zakup i na bieżące koszty związane z ich utrzymaniem, tj. zakup paliwa, niezbędne remonty, przeglądy.

Gmina uważała, że tak, bo nie ma obiektywnej możliwości przyporządkowania dokonywanych zakupów do jednego rodzaju działalności.

Fiskus nie potwierdził tego poglądu. W jego ocenie jest możliwe bezpośrednie przyporządkowanie zakupionego paliwa do poszczególnych działalności. Gmina może bowiem ustalić, ile kilometrów pokonuje autobus dowożący dzieci do szkół. W konsekwencji ma prawo do odliczenia tylko w części, w jakiej zakupione towary i usługi służą do wykonywania czynności opodatkowanych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylił interpretację. W jego ocenie, uznając, że wydatki da się podzielić, fiskus wykroczył poza stan faktyczny sprawy. Gmina bowiem jasno wskazała, że takiej możliwości nie ma.

WSA odwołał się do uchwały siedmiu sędziów NSA z 24 października 2011 r. (I FPS 9/10). Wynika z niej, że w sytuacji jak opisana, gdy ponoszonych wydatków nie da się przyporządkować osobno czynnościom podlegającym opodatkowaniu oraz wyłączonym z VAT, podatnikowi przysługuje prawo do pełnego odliczenia.

Stanowisko korzystne dla gminy potwierdził NSA. Podkreślił, że do tej pory polski ustawodawca nie przewidział mechanizmu rozliczania VAT, gdy ponoszonych wydatków nie da się przyporządkować czynnościom podlegającym opodatkowaniu oraz wyłączonym z VAT. Mimo że, jak zauważył sędzia NSA Janusz Zubrzycki, sąd kasacyjny sygnalizował tę lukę już w uchwale z 2011 r.

Zmiana planowana jest dopiero od 2016 r. Skoro rozwiązanie tego problemu zajęło kilka lat, to na razie podatnikom, zgodnie z uchwałą NSA, przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT.