Posiadanie wiedzy o postępowaniu dotyczącym wydania decyzji środowiskowej dla określonego przedsięwzięcia odgrywa niebagatelną rolę dla realizacji uprawnień przyznanych przepisami prawa. A to dlatego, że doręczenie korespondencji wbrew oczekiwaniom strony może nie nastąpić drogą tradycyjną, nawet jeżeli podmiot zajmuje aktywną postawę w sprawie.
Co mówią przepisy
Stosownie bowiem do art. 49 ustawy z 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.), strony mogą być zawiadamiane o decyzjach oraz innych czynnościach organu administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Regulacją, która to przewiduje, jest art. 74 ust. 3 ustawy z 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z nim, w przypadku gdy liczba stron postępowania przekroczy 20 osób, zastosowanie znajdzie wspomniany art. 49 k.p.a. Co istotne, obecnie dotyczy to nie tylko procedur o wydanie decyzji środowiskowych, ale również uchylenia lub zmiany, stwierdzenia nieważności czy też wygaśnięcia przedmiotowego rozstrzygnięcia, a ponadto wznowienia postępowania w sprawie tej decyzji.
Wspomniane rozwiązanie zostało wprowadzone ustawą z 9 października 2015 roku, zmieniającą art. 74 ust. 3 ustawy z 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zmiany te weszły jednak w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2017 roku. Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej, celem tej regulacji było podkreślenie, że w trybach nadzwyczajnych również stosuje się art. 49 k.p.a., wprowadzający opisany sposób zawiadomienia stron, ponieważ kwestia ta budziła wątpliwości interpretacyjne.
Doręczenie w trybie art. 49 k.p.a. (patrz ramka) bez wątpienia stanowi ułatwienie dla organu, który zostaje zwolniony z konieczności przesyłania korespondencji do stron, co w praktyce generuje liczne, niejednokrotnie czasochłonne czynności dodatkowe wraz z koniecznością gromadzenia zwrotek, potwierdzających doręczenie. Rozwiązanie to wymaga jednak większej aktywności stron, które powinny śledzić pojawiające się obwieszczenia, czy też znać zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, aby pozyskać wiedzę o postępowaniu (nie tylko prowadzonym w trybie zwykłym, ale obecnie także o postępowaniach nadzwyczajnych). Negatywne konsekwencje w tym zakresie poniesie bowiem strona, która realnie nie będzie mogła skorzystać z przysługujących jej uprawnień.
Istotna liczba stron
Skorzystanie z opisanego trybu doręczeń jest uzależnione od liczby stron postępowania, która powinna przekraczać 20 osób. Jedną z pierwszych czynności organu w danej sprawie powinno być zatem określenie, ilu i jakim podmiotom przysługuje ten status (zob.: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 18 stycznia 2013 roku, sygn. akt: II SA/Łd 886/12), co w postępowaniach środowiskowych dokonywane jest głównie w oparciu o informacje i dokumenty przedłożone przez inwestora.