Straż gminna (miejska) w Polsce funkcjonuje już od 21 lat. Jest tworzona przez radę miasta (gminy), a podstawę jej działania stanowi ustawa o strażach gminnych z 29 sierpnia 1997 r. Zgodnie z ustawą, straż nosi nazwę „straż miejska" w gminach, w których organem wykonawczym jest burmistrz (prezydent miasta).
W 2011 roku w Polsce działało w sumie 575 oddziałów straży miejskich (gminnych).
W 2011 r. strażnicy nałożyli ponad 1 mln 400 tys. mandatów na kwotę ponad 168 mln zł.
Większość stanowią straże miejskie - 436. Jeśli chodzi o straże gminne, takich oddziałów jest 95, natomiast straży miejsko – gminnych jest 44.
Do zadań straży gminnej (miejskiej) należy m.in. ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych, ochrona obiektów komunalnych i kontrola ruchu drogowego.
