Ustawa – Prawo zamówień publicznych (PZP) wprowadza dla zamawiających wiele wymogów, które muszą być spełnione w celu udzielenia zamówienia. Niejednokrotnie, aby przyspieszyć procedurę zakupową lub ją uprościć, zamawiający podejmują decyzję o udzieleniu zamówienia w trybie z wolnej ręki. Ten sposób udzielenia zamówienia, w porównaniu z innymi trybami przewidzianymi w PZP, jest w wielu aspektach zdecydowanie bardziej korzystny dla zamawiających. Podkreślenia wymaga jednak, że udzielenie zamówienia z wolnej ręki jest wyjątkiem od ogólnej reguły udzielania zamówień w trybach konkurencyjnych (np. przetarg nieograniczony lub ograniczony) i przesłanki jego zastosowania powinny być interpretowane ściśle.