„Z wielką satysfakcją jestem w stanie oświadczyć, że zrobiliśmy to! W pewnych punktach pragnęlibyśmy innego wyjścia, ale generalnie myślę, że możemy być zadowoleni z osiągniętego porozumienia" — stwierdził na Twitterze komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski. Strony muszą jeszcze formalnie zatwierdzić ustalenia. Nowa CAP/PAC zacznie obowiązywać od 2023 r.
Porozumienie dotyczy 3 tekstów nazywanych regulaminami nowej wspólnej polityki rolnej, zarządzanej i finansowanej przez 27 krajów, z budżetem 387 mld euro, stanowiącym 40 proc, budżetu Unii. „Po 3 latach pracy mamy tymczasowe porozumienie o reformie CAP/PAC w latach 2023-27 dotyczącej 3 działów: planów strategicznych tej polityki, zarządzania funduszami i kontroli, wspólnej organizacji rynków" — stwierdziła deputowana Anne Sander z PPE.
Ostatnią uzgodnioną sprawą była kwestia dopłat za zapewnienie ekologicznego charakteru rolnictwa. Dotyczy tzw. ekoreżimów, premii, wypłacanych rolnikom za wdrażanie trudnych programów ochrony środowiska, uruchamianych na początku 2023 r. o zawartości ustalanej przez państwa. Eurodeputowani domagali się początkowo, by stanowiły co najmniej 30 proc. bezpośrednich wypłat rolnikom, przedstawiciele krajów chcieli progu 20 proc. Ostatecznie ustalono, że średnio 25 proc. rocznych dopłat bezpośrednich będzie przeznaczone na te premie do 2027 r., z możliwością wypłacania tylko 20 proc. w latach 2023-24. W okresie przejściowym kraje będą mogły swobodnie wykorzystać środki powyżej 20 proc., ale będą musiały zwrócić je do końca okresu obowiązywania reformy, np. zwiększeniem dopłat do ekoreżimów albo zainwestować w inne działania na rzecz środowiska.
Eurodeputowani chcieli wymagać od rolników klasycznego płodozmianu co roku dla zachowania bioróżnorodności, władze krajów będą jednak mogły zezwalać na inne praktyki, np. zwykłe zmiany danej uprawy i wprowadzanie hodowli warzyw. 4-7 proc. ziem ornych powinno zostać odłogiem i zwrócone przyrodzie. Wyjątki od tego dotyczą gospodarstw mniejszych od 10 hektarów i kilku konkretnych przypadków.
Bruksela ma sprawdzać zgodność krajowej polityki rolnej z celami klimatycznymi (zielony pakt) i dotyczącymi środowiska: kraje Unii mają zmniejszyć o połowę do 2030 r. stosowanie pestycydów i przeznaczyć jedną czwartą areału na uprawy bio. 35 proc. środków ma być przeznaczone na ochronę środowiska, w strefach zacofanych pomoc na ta być zwiększona do 50 proc. Uczestnicy rozmów przedłużyli do 2045 r. zezwolenia na zakładanie winnic, producenci wszystkich artykułów mających wskazanie geograficzne mogą koordynować wielkość ich produkcji, podobnie jak dotąd robili to winiarze, serowarzy i producenci szynek.
