Aborcja: stanowisko naukowców ws. wyroku Trybunału Konstytucyjnego

W czwartek, 22 października Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok (w sprawie K 1/20), w którym orzekł o niekonstytucyjności przepisu pozwalającego na dokonanie aborcji w przypadku wystąpienia ciężkich i nieodwracalnych wad płodu lub nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. Unieważniony w ten sposób przepis był częścią polskiego prawa przez 23 lata, służąc za podstawę dla nawet 98% legalnych aborcji przeprowadzonych w kraju. Już przed wyrokiem polskie prawo aborcyjne należało do najbardziej restrykcyjnych zarówno w Europie, jak i na świecie; decyzja Trybunału zaostrzyła je jeszcze bardziej, w zasadzie wprowadzając w Polsce całkowity zakaz aborcji. Co więcej, zmiana ta wprowadzona została w newralgicznym momencie pandemii COVID-19, i to przez sąd, który na skutek kryzysu konstytucyjnego lat 2015–16 nie odpowiada w praktyce ani przed Konstytucją, ani przed obywatelami, a jedynie przed partią rządzącą i jej prezesem, Jarosławem Kaczyńskim.

Czytaj także:

Wyrok TK dot. aborcji jest gotowy do publikacji w Dzienniku Ustaw

Wprowadzona zmiana jest zatem w trójnasób bezprawna. Brak jej legitymacji moralnej, narusza ona bowiem rażąco nietykalność i autonomię tych, których bezpośrednio dotyczy. Brak jej legitymacji instytucjonalnej, bo wprowadza ją instytucja, której działania pozbawione są solidnych podstaw prawnych i demokratycznych. Brak jej wreszcie legitymacji demokratycznej, ponieważ wprowadza się ją w momencie, w którym wiele osób jej przeciwnych nie może w pełni wyrazić swoich odczuć i poglądów. Chcielibyśmy tym stanowiskiem wyrazić naszą solidarność z wszystkimi tymi, które będą teraz zmuszone do noszenia niechcianej ciąży, nasze wsparcie dla tych, którzy protestują przeciw tej zmianie mimo wszelkich trudności, jak również naszą nadzieję, że zostanie ona ostatecznie cofnięta.

Jest wiele poglądów na kwestię aborcji i wiele sporów na temat tego, jak należy ją uregulować. My sami nie mówimy na ten temat jednym głosem. Łączy nas jednak głębokie przekonanie, że trzeba nadać należytą wagę prawu do godności, nietykalności cielesnej i samostanowienia o sobie kobiet oraz innych osób ciężarnych. Decyzja Trybunału Konstytucyjnego urąga temu przekonaniu na wielu poziomach i nie zasługuje na nic innego jak potępienie.

Pod stanowiskiem podpisali się:

Dr Helen Baker, Edge Hill University

Professor Nicola Barker, University of Liverpool

Dunja Begović, PhD Candidate, University of Manchester

Anna Brandau, Marlies Hofmann, Chelsea Wallis i Ellie Whittingdale, Convenors, Feminist Jurisprudence Discussion Group, University of Oxford

Rebecca Brione

Liza Caruana-Finkel, University of Liverpool i Voice for Choice (Malta)

Professor Emma Cave, Durham University

Professor Fiona de Londras, Birmingham Law School, University of Birmingham

Sophia Demetriou, University of Oxford

Dr Sarah Devaney, University of Manchester

Mairead Enright, University of Birmingham

Professor Marie Fox, School of Law and Social Justice, University of Liverpool

Dr Cordelia Freeman, University of Exeter

David Gadd, Professor of Criminology, University of Manchester

Amy Gibbs, Chief Executive, Birthrights

Imogen Goold, University of Oxford

Marthe Goudsmit, University of Oxford

Dr Gilbert Gravino, Doctors for Choice Malta

Prof. Dr. Michaela Hailbronner, University of Giessen

Dr Samantha Halliday, Durham Law School, Durham University

John Harrington, Professor of Global Health Law, Cardiff University

Professor Jonathan Herring, University of Oxford

Dr Yuliya Hilevych, University of Lincoln

Dr Marianna Iliadou, Durham University

Professor Emily Jackson FBA OBE, London School of Economics and Political Science

Carolyne James, Senior Lecturer in Criminology and Policing, University of Cumbria