Od 1 stycznia 2016 r. zmieniły się zasady opodatkowania przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej (m.in. hodowla drobiu, uprawa grzybów, uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych). Przed 2016 r. były opodatkowane korzystnie – podatkiem ryczałtowym na podstawie norm szacunkowych dochodu rocznego. Teraz rolnicy, których przychody za 2015 r. wyniosły co najmniej równowartość 1,2 mln euro, są zobowiązani prowadzić księgi rachunkowe. W konsekwencji podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej (tj. 18 lub 32 proc.) albo stawką liniową 19 proc.
Wątpliwości księgowych budzi natomiast, czy jeżeli w kolejnych latach zmaleją przychody rolników, to będą oni mogli wrócić do dotychczasowego sposobu rozliczania, tj. zrezygnować z ksiąg rachunkowych na rzecz określania podatku na podstawie norm szacunkowych. Przepisy nie odnoszą się do tego problemu. Artykuł 15 ustawy o PIT potwierdza jednak, że jeżeli podatnik nie będzie prowadził oraz nie będzie zobowiązany prowadzić ksiąg, ponieważ jego obroty znacznie zmaleją (nie przekroczą w 2016 r. 1,2 mln euro), to od 2017 r. powinien mieć możliwość powrotu do norm szacunkowych. Przemawia za tym także fakt, że przy ocenie obowiązku prowadzenia ksiąg bierze się pod uwagę wyłącznie przychody netto w poprzednim roku obrotowym, czyli, co do zasady, w poprzednim roku kalendarzowym. Nie ma w ustawie o rachunkowości przepisu nakazującego dożywotnią kontynuację obowiązku prowadzenia ksiąg, jeżeli podatnik jednorazowo przekroczy limit obrotów.
Możliwość powrotu do norm szacunkowych pośrednio potwierdził także dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 20 maja 2016 r. (IPPB1/4511-211/16-2/KS). Dlatego, w mojej ocenie, rolnicy, którzy w 2016 r. nie przekroczą limitu obrotów, o którym mowa w ustawie o rachunkowości, obligującego ich do prowadzenia ksiąg rachunkowych, będą mogli wrócić do płacenia podatku dochodowego na podstawie norm szacunkowych. —oprac. mpa
Autor jest adwokatem, doradcą podatkowym w Kancelarii Ożóg & Tomczykowski
