Na poważnie, czyli „aktywnie" myśli o samozatrudnieniu albo o pracy w charakterze wolnego strzelca tylko co piąty z polskich uczestników najnowszego badania firmy ADP, która od kilku lat przeprowadza sondaż The Workforce View in Europe in 2019 r. Bada w nim opinie ponad 10 tys. pracowników na ośmiu kluczowych rynkach Europy (w Polsce, Francji, Niemczech, Włoszech, Holandii, Hiszpanii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii).
Czytaj także: Samozatrudnienie niezgody
Ponad 20 proc. Polaków przymierzających się do pracy na swoim to sporo powyżej średniej dla ośmiu objętych ankietą państw, gdzie w tym roku do 15 proc. zmniejszyła się grupa ankietowanych pracowników na poważnie rozważających zarabianie na własną rękę. Przed rokiem udział amatorów samozatrudnienia wynosił we wszystkich badanych krajach tyle, co obecnie w Polsce, czyli 20 proc. a w 2017 r. sięgał nawet 26 proc. Teraz średnią obniżają Holandia i Francja, gdzie ta grupa jest dwukrotnie mniejsza niż w Polsce.
Zachodnia Europa woli etat
Autorzy raportu zwracają uwagę, że w tym roku do 47 proc. powiększyła się w Europie grupa pracowników zdecydowanie odrzucających pracę na własny rachunek. W 2017 r. jedynie 32 proc. uczestników badania ADP nie było nią w ogóle zainteresowanych a w zeszłym roku- niespełna 40 proc.
Jak ocenia Lucas van Wees, prezes EAPM (European Association for People Management) - organizacji, która zrzesza 32 stowarzyszenia HR z różnych krajów, ten spadek chęci do samozatrudnienia może być również wynikiem lepszych perspektyw na zdobycie stałej pracy w ramach lepiej funkcjonujących gospodarek. Szef EPAM przypomina też, że zbiorowe układy pracy regulujące zasady wypłaty emerytur czy ubezpieczeń rentowych, nie obejmują swoim zasięgiem pracowników samozatrudnionych.
Spadek zainteresowania samozatrudnieniem może wynikać po części także z faktu, że część osób zainteresowanych wcześniej pracą na swoim, teraz już ją wykonuje. We wszystkich badanych krajach do 3,4 proc. wzrósł w tym roku odsetek samozatrudnionych i freelancerów- z 2,1 proc. przed rokiem. W Polsce ten wzrost był ponad sześciokrotny- z 0,5 do 3,3 proc. Potwierdzają to- choć nie w tak dużej skali- dane GUS. Jak wynika z najnowszego Badania Aktywności Ekonomicznej Polaków w IV kw. minionego 2,31 mln Polaków pracowało na własny rachunek nie zatrudniając pracowników- o 80 tys. więcej niż rok wcześniej.
Polacy – wraz z Brytyjczykami i Włochami są zresztą w czołówce pod względem gotowości do pracy na swoim. U nas grupa obecnych i potencjalnych samozatrudnionych i wolnych strzelców sięga 62 proc.- tyle co w Wielkiej Brytanii i nieco mniej niż we Włoszech (68 proc.)
Pokolenie Z chce na swoim
Przemysł obronny, kontrakty, przetargi, analizy, komentarze
Najbardziej otwarci na pracę na własny rachunek są młodzi ludzie z pokolenia Y i Z. W tej pierwszej grupie 25-34 latków akceptuje ją ponad 70 proc. badanych. Natomiast w najmłodszym pokoleniu Z (przed 24. rokiem życia) już prawie 79 proc. badanych.
Jednak największy udział samozatrudnionych i wolnych strzelców jest wśród 35-44 latków (5,2 proc.), którzy mają na tyle duże doświadczenie i kompetencje zawodowe, że to właśnie oni mogą wynegocjować wysokie stawki.
Z kolei najbardziej przywiązane do kodeksowej umowy o pracę są osoby 55+, które zaczynały karierę w czasach, gdy o freelancerach mało kto w Polsce słyszał –poza artystami.
Wśród nich niespełna 36 proc. gotowa byłaby zaakceptować samozatrudnienie albo status wolnego strzelca, który zarabia od zlecenia do zlecenia. Wiele jednak zależy od zawodu- liderami pracy na własny rachunek są przedstawiciele branży usług profesjonalnych, w tym konsultingu, gdzie prawie 9 proc. osób zarabia w ten sposób a tylko jedna czwarta wyklucza samozatrudnienie.
Drugą grupą najbardziej otwartą na pracę kontraktową są architekci, inżynierowie i budowlańcy - prawie siedmiu na dziesięciu z nich ją akceptuje. Podobnie jak dwie trzecie specjalistów od marketingu i sprzedaży oraz informatyków, którzy w ofertach pracy dostają często wybór- wyższa pensja na kontrakcie albo nieco niższa- na etacie.
