Z urzędu nie otrzymasz zasiłku na dziecko

Chociaż świadczenia rodzinne są finansowane z państwowego budżetu, ich przyznawaniem i wypłatą zajmują się gminy. To bowiem na wójcie spoczywa obowiązek ich przyznawania i wypłaty.

Zasady przyznawania świadczeń rodzinnych określają przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=182545]ustawy z 28 listopada 2003 r. (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm.)[/link]. Zgodnie z zasadą wyrażoną w jej art. 23 ust. 1 ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następuje na wniosek. Przepis ten określa również podmioty, które są uprawnione do złożenia w tej sprawie podania.

Są to małżonkowie (jeden z małżonków), rodzice (jeden z rodziców), opiekunowie (faktyczny, prawny), a także osoba ucząca się i pełnoletnia osoba niepełnosprawna.

Z wnioskiem może wystąpić także inna osoba upoważniona do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej. Podanie w tej sprawie należy złożyć w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która o ustalenie tego prawa się ubiega (art. 23 ust. 2).

[srodtytul]Kryterium dochodowe...[/srodtytul]

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Prawo do tego świadczenia przysługuje osobom wymienionym w art. 4 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Jednak nie każdy, kto złoży stosowne podanie, może liczyć, że świadczenie to zostanie mu przyznane. Ustawa zastrzega bowiem, że zasiłek rodzinny przysługuje jedynie tym rodzicom (jednemu z rodziców), opiekunom oraz osobom uczącym się, które mieszczą się w określonym kryterium dochodowym. Obecnie wynosi ono 504 zł.

W niektórych przypadkach kryterium dochodowe jest wyższe. Ma to miejsce wtedy, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W takich sytuacjach zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza 583 zł. Oznacza to, że jeżeli dochód przekracza ww. kwoty, to świadczenie rodzinne nie przysługuje.

[srodtytul]... czasem jest wyższe[/srodtytul]

Jednak nie zawsze stwierdzenie to będzie prawdziwe.

W sytuacji bowiem, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy, może się okazać, że pomimo przekroczenia kryterium dochodowego zasiłek zostanie przyznany w pełnej wysokości.

Zgodnie z tym przepisem świadczenie to przysługuje również wtedy, gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany.

Musi zostać jednak spełniony warunek dodatkowy, mianowicie świadczenie to przysługiwało w poprzednim okresie zasiłkowym.

[ramka][b]Przykład[/b]

Dochód czteroosobowej rodziny Iksińskich w przeliczeniu na osobę wynosi 568 zł, czyli cały to 2272 zł. Kwota najniższego zasiłku rodzinnego od 1 listopada 2009 r. wynosi 68 zł.

W konsekwencji kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, wynosi

[(504 x 4) + (68 x 4)] = 2016 + 272 = 2288 zł.

Jest więc wyższe niż dochód Iksińskich o 16 zł. Jeżeli zatem nasza przykładowa rodzina miała ustalone prawo do zasiłku w poprzednim okresie zasiłkowym, to zasiłek przysługuje jej w pełnej wysokości.[/ramka]

[srodtytul]Przychody podlegające opodatkowaniu[/srodtytul]

Aby policzyć, czy dana rodzina spełnia kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku rodzinnego, czy też je przekracza, trzeba wiedzieć, co ustawodawca rozumie pod pojęciem „dochód”.

Definicja – bardzo szczegółowa i rozbudowana – znajduje się w art. 3 pkt 1. Zgodnie z treścią tego przepisu pod pojęciem „dochód” rozumieć należy wszelkie przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o:

- koszty uzyskania przychodu,

- należny podatek,

- składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczane do kosztów uzyskania przychodu oraz

- składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Dochodem jest również deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny podatek (zryczałtowany) i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Dochodem w rozumieniu przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych będą również inne uzyskane środki niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ani ryczałtem.

Ich lista jest długa, art. 3 pkt 1 lit. c ustawy zawiera aż 27 punktów wymieniających ich źródła. Jako przykład podać można: dochody uzyskiwane z gospodarstwa rolnego oraz uzyskiwane przez członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych (pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne), zasiłki chorobowe wypłacane z ZUS i KRUS, diety otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich (np. te, które otrzymują radni) czy alimenty otrzymywane na dzieci.

Ustawa określa ponadto, jakich sum do dochodu się nie wlicza. Poza wymienionymi należnymi podatkami i składkami od dochodu odjąć należy również płacone na rzecz innych osób alimenty.

Pamiętać również należy, że obliczając kryterium dochodowe, należy zsumować wszystkie dochody, jakie członkowie rodziny osiągnęli ze źródeł wymienionych w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

[ramka][b]Kogo zaliczamy do rodziny[/b]