Emmanuel Macron postawił się Rosji

Na zwołanym w trybie nagłym szczycie poświęconym ratowaniu Ukrainy zjawili się w poniedziałek wieczorem przywódcy aż 17 państw Unii. Pójdzie za tym skokowy wzrost nakładów na obronę Zachodu?

Publikacja: 27.02.2024 03:00

Emmanuel Macron

Emmanuel Macron

Foto: Ludovic MARIN / AFP

W sprawie oceny zagrożenia ze strony Rosji ocena Warszawy i Paryża jest po raz pierwszy zbieżna. Przez wiele lat Emmanuel Macron uważał, że Francja może spać spokojnie: parasol atomowy zabezpiecza ją przed atakiem ze strony Moskwy. Francuskie źródła dyplomatyczne przyznają jednak „Rzeczpospolitej”, że dziś Pałac Elizejski uważa, iż „wojna o dużej intensywności” w Europie staje się realna. I może się rozlać na Francję.

Po spotkaniu w poniedziałek rano z premierem Kanady Justinem Trudeau Donald Tusk wyraził z kolei najbardziej jak dotąd alarmistyczną ocenę zagrożenia ze strony Kremla. Zdaniem premiera, jeśli „w ciągu kilku miesięcy” Europa nie zacznie produkować więcej broni i amunicji niż Rosja, stanie w obliczu bezpośredniego zagrożenia ze Wschodu.

Różnice między poszczególnymi państwami Wspólnoty pozostają krzyczące

W przeddzień spotkania w Pałacu Elizejskim, w którym wzięli udział m.in. przywódcy Polski, Hiszpanii, Niemiec czy Holandii, Kiloński Instytut Gospodarki Światowej opublikował raport, który pokazuje, jak wielkim wyzwaniem dla niektórych państw jest pójście za apelem Tuska. Co prawda od rosyjskiej inwazji zjednoczona Europa przekazała Ukrainie znacząco większe (85 mld dol.) wsparcie niż Ameryka (67,6 mld dol.), w szczególności dzięki decyzjom na poziomie samej Unii, jednak różnice między poszczególnymi państwami Wspólnoty pozostają krzyczące.

Czytaj więcej

Czy Francja może wyjść z Unii Europejskiej? Minister Jean-Noel Barrot wskazał warunek

Listę krajów ułożoną wedle poziomu wsparcia (w relacji do PKB) zamykają właśnie Francja i Włochy, które od 24 lutego 2022 roku przekazały sprzęt wojskowy za ledwie 1,7 mld dol. każdy. To pięć razy mniej niż Niemcy. Co prawda francuskie Ministerstwo Finansów podaje wyraźnie wyższą (3,2 mld dol.) kwotę, a w tym roku Paryż chce przekazać Ukraińcom pomoc wojskową wartą 3 mld dol. Jednak – jak tłumaczy „Le Monde” ekspert IFRI Leo Pere-Peigne – różnica w ocenach wynika z tego, że władze Francji wyceniają wartość sprzętu sprzed wielu lat jak uzbrojenie najnowszej generacji. – To tak, jakby przypisywać F-16 wartość F-35 – mówi.

Teraz ma się to zmienić. – Chcemy pokazać w poniedziałek naszą determinację zrobienia wszystkiego, co potrzebne, aby Rosja poniosła klęskę. Nie jesteśmy fatalistami, nie wpadliśmy w nastrój doom and gloom (załamania i smutku) – mówiły francuskim mediom źródła w Pałacu Elizejskim.

Problemy w kalendarzu Viktora Orbána i Roberta Fico

Udziału (pod pozorem problemów z kalendarzem) w spotkaniu odmówili jednak premierzy Węgier Viktor Orbán i Słowacji Robert Fico. Tusk, który we wtorek leci do Pragi na szczyt Grupy Wyszehradzkiej, ostrzegł, że kraje, które służą interesom Rosji, „de facto” wykluczają się ze wspólnoty państwo natowskich i unijnych. Szef rządu ostrzegł, że powie o tym „wprost” Orbánowi. Ostrzegł, że od przebiegu spotkania będzie zależało, czy współpraca wyszehradzka będzie miała jeszcze jakiś sens.

Czytaj więcej

Jędrzej Bielecki: Viktor Orbán pcha Unię ku federalizacji

Poza Francją wiele innych krajów musi zrobić wielki wysiłek, aby wejść na ścieżkę gospodarki wojennej, a przynajmniej „trybu kryzysowego”. Wyjątkowy jest przypadek Hiszpanii, która przeznaczyła w ubiegłym roku na obronę ledwie 1,26 proc. PKB. I Belgii, która choć gości na swoim terytorium Kwaterę Główną NATO, kieruje na ten cel 1,13 proc. Przywódcy obu państw, Pedro Sánchez i Alexander de Croo, byli w Paryżu.

Nie było na nim Trudeau, jednak już w Warszawie znalazł się w defensywie z powodu zwłoki w przekazaniu pomocy dla Ukrainy. Od początku rosyjskiej inwazji Kanada, gdzie mieszka ok. półtora miliona osób pochodzenia ukraińskiego, obiecała wsparcie wojskowe warte 2,4 mld dol. Jednak – jak wylicza montrealski dziennik „Le Devoir” – tylko 58 proc. z tego zostało faktycznie przekazane Ukraińcom. To 1,4 mld dol., bardzo niewiele dla kraju, który w tym czasie (dwa lata) wypracował PKB o wartości ok. 4,5 biliona dol.

Systemy obrony przeciwlotniczej nie dotrą do lipca

Podczas gdy Kanadyjczycy obiecali Ukraińcom systemy obrony przeciwlotniczej w marcu 2023 roku, wiadomo, że nie dotrą one do lipca tego roku. W tym czasie ukraińskie miasta nadal będą bombardowane. U progu wiosny wciąż nie dotarły także z Kanady obiecane ubrania zimowe dla ukraińskich żołnierzy.

– W Ontario nasze fabryki produkują tak szybko, jak tylko mogą, wozy opancerzone dla Ukrainy – bronił się Trudeau. Podkreślił, że od kiedy (2015 rok) jest u władzy, nakłady Kanady na obronę wzrosły o 70 proc. Nie wskazał, z jakiego poziomu startowego.

W Ontario nasze fabryki produkują tak szybko, jak tylko mogą, wozy opancerzone dla Ukrainy

Justin Trudeau

Kanada w minionym roku przekazała 1,38 proc. PKB na obronę. Dlatego choć kanadyjski PKB (2,1 bln dol.) jest dużo większy niż polski (0,9 bln dol.), to nasz kraj wyprzedził pod względem bezwzględnych wydatków na obronę Kanadę.

Trudeau dał do zrozumienia w Warszawie, że położona za Atlantykiem Kanada nie może już opierać bezpieczeństwa na położeniu geograficznym. – Daleka północ kanadyjska może stać się nowym polem konfrontacji z Rosją – przyznał szef rządu.

W czasie sobotniej wizyty w Kijowie Justin Trudeau obiecał dodatkowe wsparcie wojskowe i finansowe dla Ukrainy o wartości 2,2 mld dol. Nie wskazał jednak, jak szybko miałoby zostać wypełnione. Tylko jedna czwarta Kanadyjczyków deklaruje, że Ottawa powinna zwiększyć wsparcie dla Ukrainy.

W sprawie oceny zagrożenia ze strony Rosji ocena Warszawy i Paryża jest po raz pierwszy zbieżna. Przez wiele lat Emmanuel Macron uważał, że Francja może spać spokojnie: parasol atomowy zabezpiecza ją przed atakiem ze strony Moskwy. Francuskie źródła dyplomatyczne przyznają jednak „Rzeczpospolitej”, że dziś Pałac Elizejski uważa, iż „wojna o dużej intensywności” w Europie staje się realna. I może się rozlać na Francję.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Zamach na Roberta Fico. Ekspert: Fico wcześniej nakręcał spiralę nienawiści wobec przeciwników
Polityka
Robert Fico przeszedł operację. Jego życie nie jest już zagrożone
Polityka
Unia Europejska zamrozi wniosek akcesyjny Gruzji? Tbilisi przed wyborem między UE a Rosją
Polityka
Amerykański żołnierz zatrzymany w Rosji przyznał się do winy. Co mu grozi?
Polityka
Jean-Paul Garraud: Marine Le Pen zmieni Unię nie do poznania